Það fer varla á milli mála að staðan varðandi afgreiðslu nýju stjórnarskrárinnar er afar þröng.
Fyrst og fremst er það tímaskorturinn. En athugasemdir þær sem fram hafa komið hjá fræðimönnum, úttektarnefndum og nú síðast hjá umboðsmanni Alþingis, eru einnig þess eðlis að ástæða er til að staldra við, þó í sumu hafi gagnrýnendur farið offari.
Nú má vera að stjórnarmeirihlutinn lumi á leið til að klára málið í heild sinni í tíma og geti látið kjósa sérstaklega um frumvarpið samhliða kosningunum í vor. Það myndi binda hendur næstu ríkisstjórnar að hluta, ef hún vildi draga breytingar til baka.
Að því slepptu virðast tvær leiðir nærtækar:
- Einföldun: Stjórnarmeirihlutinn einfaldi eða sleppi þeim ákvæðum sem fengið hafa alvarlegasta gagnrýni og freisti þess að afgreiða málið þannig í heild sinni
- Málamiðlun: Semja um afgreiðslu mikilvægustu greina til að ná fram núna í meiri sátt
Hættan við fyrri leiðina er sú, að einföldun eða útþynning geti gert einstök ákvæði of óskýr (eins og umboðsmaður Alþingis hefur áhyggjur af) eða að nýr árgreiningur myndist um frumvarpið í heild sinni.
Öruggast virðist vera að fara seinni leiðina og ganga frá mikilvægustu greinunum í breiðari sátt en ella væri. Þar er útspil Framsóknarflokksins frá í gær sérstaklega athyglisvert.
Það sem er mikilvægast er að koma skotheldu auðlindaákvæði tryggilega í gegn og að auka möguleika almennings á að kalla eftir þjóðaratkvæðagreiðslum um stór og umdeild hagsmunamál þjóðarinnar. Fleira mætti taka með.
Mikilvægast er að ná einhverjum árangri. Verst væri að sigla málinu alveg í strand og fá ekkert. Menn geta gengið að því vísu að reynt verður til þrautar, jafnvel með fordæmalausum hætti, að skemma framgang málsins.
Stjórnarmeirihlutinn hlýtur því að ræða við Framsókn og aðra flokka til að tryggja mögueika á málamiðlunarleiðinni, a.m.k. samhliða því að unnið sé að málinu í heild.
Að ná einhverjum árangri er mikilvægast. Samningar brúa líka leiðir inn á næsta kjörtímabil.
Fyrri pistlar