Paul Krugman birti um daginn grein í New York Times um það hvernig þeir ríku í Bandaríkjunum eru komnir út úr kreppunni á meðan almenningur situr enn í viðjum hennar. Hann vísar í upplýsingar sem eru á myndinni hér að neðan (frá Piketty og Saez 2013). Hér má sjá hvernig tekjuhæstu 10 prósent heimila í […]
Alls staðar á Vesturlöndum er litið svo á, að of mikið frelsi og of lítið eftirlit og aðhald með fjármálamörkuðum hafi átt stóran þátt í fjármálakreppunni – og ekki síst í hruninu hér á landi. Afskiptaleysisstefna eftirlitsstofnana og stjórnvalda var einn stærsti sökudólgurinn. Þetta hefur komið fram hjá helstu sérfræðingum í fjármálakreppum, Alþjóðagjaldeyrissjóðnum, OECD og […]
Ein frægasta bók frjálshyggjunnar er Leiðin til ánauðar, eftir Friðrik von Hayek. Hún var skrifuð á árum seinni heimsstyrjaldarinnar. Hayek var efst í huga að auka hlutverk markaðarins og minnka ríkisafskipti. Boðskapur hans var að allt sem markaði tengist sé gott, en allt sem ríkið gerir slæmt. Hayek hafði horft upp á aukin ríkisafskipti á […]
Hér er skemmtilegt myndband með framtíðarspá frá árinu 1967. Þetta er svolítið hallærislegt og skondið. Takið t.d. eftir kynjahlutverkunum! Þó er þarna spáð fyrir um þróun tölvutækni á heimilum sem hefur gengið eftir og ríflega það. Það er merkilegt í ljósi þess að þegar spáin var sett fram voru einkatölvurnar eða heimilistölvurnar ekki komnar til […]
Nýleg gögn frá Eurostat og Hagstofu Íslands sýna að kaupmáttur tímakaups á Íslandi var um 82% af meðaltali ESB-ríkja á árinu 2010. Samt er þjóðarframleiðsla á mann yfir meðaltali ESB-ríkja. Ísland er óeðlilega mikið láglaunaland, miðað við ríkidæmi þjóðarinnar. Íslendingar hafa löngum bætt sér upp hið lága kaup með því að vinna mikla yfirvinnu og […]
Það er þungt hljóð í mörgum á Íslandi en í raun hefur okkur miðað ágætlega út úr kreppunni til þessa. Að vísu er hagvöxtur almennt lítill á Vesturlöndum sem heldur öllum niðri. Myndin hér að neðan sýnir samanburð á hagvexti á Íslandi, Írlandi og Grikklandi, fyrir og í gegnum kreppuna, með spá til 2014. Hagvöxturinn […]
Við hrun krónunnar sem hófst í byrjun árs 2008 og náði hámarki með hruni bankanna rýrnaði kaupmáttur Íslendinga meira en nokkru sinni áður á síðustu 50 árum. Þetta var met í kjaraskerðingu heimila í Íslandssögunni og einnig mesta kjaraskerðingin sem varð í kreppunni í Evrópu frá 2008 til 2010. Það má vera að Grikkir og […]
Einn af mikilvægustu eiginleikum samfélaga er í hve miklum mæli þau gera þegnum sínum kleift að vinna sig upp og komast til bjargálna – ekki síst fyrir þá sem eru uppaldir í lægri stéttum samfélagsins. Opin samfélög gera þetta í miklum mæli, en lokuð samfélög eru með stéttaskiptingu sem leyfir slíkt í minni mæli. Opin […]
Stefán Ólafsson
Fyrri pistlar