Aðilar vinnumarkaðarins birtu fyrir helgi nýja skýrslu um kjaraþróun og ýmsar forsendur sem þeir hyggjast líta til í komandi kjarasamingum.
Tvennt skiptir mestu máli fyrir komandi kjarasamninga, að mínu mati. Það er þetta:
- Auka þarf kaupmátt almennings til að örva hagkerfið, í anda Keynesískrar hagstjórnar (sjá ný skrif Ólafs Margeirssonar hagfræðings um það).
- Ná þarf upp kaumætti eftir hrun hans, svo Ísland verði betur samkeppnishæft fyrir launafólk.
Varðandi fyrri punktinn hef ég skrifað nokkra pistla (t.d. hér). En varðandi seinni punktinn þá er ágæt mynd úr ofangreindri skýrslu aðila vinnumarkaðarins sem sýnir verkefnið sem fyrir liggur.
Myndin er hér:
Græna línan sýnir hvernig kaupmátturinn hrundi hér 2008 og 2009 og út frá henni má ætla að við þurfum nú að komast upp fyrir þjóðirnar sem eru í neðri sætunum.
Það þýðir um 5-8% aukningu kaupmáttar, sem mætti koma á svona einu til tveimur árum, í markvissum skrefum á sex mánaða fresti – með miklu aðhaldi gegn verðbólgu.
Talsmenn atvinnurekenda segja að hækkanir kaups hér ættu að vera aðeins um eða undir 2% eins og á hinum Norðurlöndunum. Fyrst þarf hins vegar að ná upp drjúgum hluta af kjaraskerðingunni – og stöðugri gjaldmiðli.
Kaupmáttaraukning þarf að vera meiri hér en í grannríkjunum á næstu misserum. Annars festumst við á botni kreppunnar.
Kjarasamningar á Íslandi geta ekki orðið eins og á hinum Norðurlöndunum fyrr en búið er að jafna helstu skilyrðin að öðru leyti.
Fyrri pistlar