Á morgun fjalla seðlabankamenn Íslands og Írlands um lærdóma af fjármálakreppu landanna. Það verður fróðlegt.

Þetta eru þau tvö vestrænu lönd sem sigldu sér inn í stærstu braskbólur sögunnar á árunum fram að kreppu. Þegar bólan sprakk varð fallið því stórt hjá báðum þjóðum.

Þetta kom fram í gríðarlegri skuldasöfnun beggja þjóðarbúa á bóluárunum. Erlendar skuldir jukust hraðar en í nokkru öðru landi í sögunni, að mati Carmen Reinhart og Kenneth Rogoff. Þessa þróun má sjá á myndinni hér að neðan.

Bólan byrjaði fyrr á Írlandi en hún gekk örar fyrir sig á Íslandi. Í báðum löndunum fóru heildarskuldir þjóðarbúsins upp í svipaðar hæðir. En ef hraði í skuldasöfnun þýðir meiri áhætta, þá var framferðið glannalegra á Íslandi.

Bólan á Írlandi var að mestu leyti húsnæðisbóla, en hér á landi var þetta meira braskbóla fyrirtækjamanna, þó húsnæðisbóla væri einnig hluti heildarmyndarinnar (sjá hér).

Eins og ég sýndi í síðasta pistli, þá enduðu Írar með meiri skuldir hins opinbera en Ísland, einkum vegna þess að bönkunum þar var bjargað.

Stærsta lexían af hruninu í þessum báðum löndum er sú, að óheft frelsi á fjármálamarkaði sem leiðir til óhóflegrar skuldasöfnunar felur í sér gríðarlegar áhættur fyrir þjóðir.

Reglun og aðhald gagnvart fjármálamörkuðum og varkára peningastefnu þarf til að ekki fari illa.

Síðasti pistill: Hvaða ríki juku skuldir mest í kreppunni?