Gunnar Tómasson

2. desember 2014.

 Inngangsorð

Völuspá er frægasta kvæði Norðurlanda, og þótt víðar væri leitað, enda dregur margt til þess. Efnið er stórfellt og varðar alla: örlög heimsins, goða og manna, þar sem barátta andstæðra afla er lýst á þann hátt, að hver maður kennir um leið sína eigin sögu. Skáldið hefur verið hvorttveggja, djúpsær alvörumaður og mikill listamaður, en verið uppi á öld, sem knúði alla krafta hans til starfa. Kvæðið hefur frá upphafi verið stuttort og torskilið, nú er það auk þess í brotum og sumsstaðar aflagað. Það storkar skýrandanum með orðum völunnar: Vituð ér enn – eða hvat? En það heillar því meir sem það er torskildara. Menn sökkva sér aldrei ofan í verk, sem láta alla fjársjóði sína fljóta á yfirborðinu. (Sigurður Nordal, Völuspá, Ferill, Árbók Háskóla Íslands, 1922-23, fylgirit, upphafsmálsgrein bls. 26)

***

Efni Völuspár er svo víðtækt, að það girti fyrir nákvæma frásögn. Annars hefði kvæðið orðið endalaust. En á hinn bóginn var skáldið of mikill listamaður til þess að yrkja tóma beinagrind. Hann setur myndir í stað almennra lýsinga: Eggþér og hanarnir (42-43), örninn á fjalli (59). Skjálfti asksins í 47. v. Verður áhrifameiri af því að askinum er lýst algrænum og kyrrum: úandi af frjódögg. Önnur áhrif koma til sögunnar. Því verður ekki neitað, að sumt í kvæðinu kunni að vera sagt til fróðleiks (ef til vill teknir molar úr eldri kvæðum (eins og Sijmons hefur bent á af miklum skilningi (Einleitung, cccxlvii). Olrik hefur vakið athygli á því (Ragnarök I, 270), að skáldið skýri misnákvæmt frá, eftir því hvort hann vísar til alkunnra goðsagna, sem hann kemst ekki hjá að drepa á, eða segir frá þeim atriðum, sem hann sjálfur hefur skapað eða skilið á nýjan hátt. Verður minnst á það síðar. En alt þetta ætti lesendur að íhuga, ef þeim finst kvæðið sundurleitt og skáldinu mislagðar hendur. (Sigurður Nordal, Völuspá, Umgerð og uppistaða, lokamálsgrein bls. 24)

Hér að neðan er „girt fyrir nákvæma frásögn‟ af hugmyndaheimi að baki nokkurra lykilerinda Völuspár. Lesendur geta hins vegar staðfest að tölugildi texta viðkomandi erinda og túlkunar minnar á merkingu þeirra innan heildarramma Völuspár eru nákvæm.

Sjálfur hugmyndaheimurinn er allsendis ókunnur Sigurði Nordal og öðrum ágætum fræðimönnum sem hafa lagt sig fram við skilning og túlkun Völuspár – en þar finna menn sig á flæðiskeri stadda frá fyrstu tilraun til að spá í texta Völuspár ef byggt er á þeirri viðteknu hugmynd að höfundur Völuspár hafi verið uppi í kringum Kristnitöku árið 1000.

Kjarni málsins er hins vegar sá að Völuspá er óaðskiljanlegur hluti að hugmyndaheimi Snorra Sturlusonar og Sturlu Þórðarsonar, þar sem „heiðni‟ og „kristni‟ vísa til Alfa og Omega áfanga á andlegri þroskabraut mannskepnu hliðstæða þeirri sem Snorri gerir skil í Gylfaginningu.

***

Um HANA.

Um hanana þrjá, sem talað er um í þessum vísum – 42-43 – vita menn ekkert. […] Hvers vegna skáldið hafi sett þessar vísur um Eggþér og hanana þarna, eða ort þær yfirleitt, verður ekki skýrt á annan hátt en þann, að honum hafi nú dottið þetta í hug og látið það fjúka. Það er staðreynd, alt annað getgátur. En í kvæðinu hafa vísurnar þau áhrif að sýna, að nú hafi öll tilveran á sér mikinn andvara, eins og til tíðinda dragi, og muni jötnar einir hugsa gott til og vera glaðir. (S.N., op. cit., bls. 84).

I. Texti Konungsbókar

42. v.

22873 = Sat þar á haugi ok sló hörpu gýgjar hirðir, glaðr Eggþér;

23219 = gól um hánum í gaglviði fagrrauðr hani, sá er Fjalarr heitir.

43. v.

21381 = Gól um ásum Gullinkambi, sá vekr hölða at Herjaföðrs;

27301 = en annarr gelr fyr jörð neðan sótrauðr hani hjarar at sölum Heljar.

94774

Sbr. 1000 + 94774 + 4000 = 99774, þar sem 1000 (Heimsljós) er við það að umbreytast í 4000 (Logandi Sverð Surts, sem ‘brennir allan heim’.)

***

Viðbót við Njálutexta í Möðruvallarbók.

21615 = Láttu rita hér við Gauks sögu Trandilssonar

13600 = Mér er sagt at herra Grímr eigi HANA.

35215

***

II. Viðbót – Gauks saga Trandilssonar

                Njála – Alfa og Omega setningar Njálu og Kristniþáttar

6257 = Mörðr hét maðr.

12685 = Höfðingjaskipti varð í Nóregi.

11274 = Fara menn við þat heim af þingi.

13530 = Ok lýk ek þar Brennu-Njáls sögu.

35215 = Viðbót við Njálutexta

10148 = Snorri fólgsnarjarl

10565 = Heilagt Nafn JHWH – 10-5-6-5 skv. hebreskri gematríu – risið í lok Sjöunda dags.

100 = Kvæðis lok

99774

***

Stafrétt yfirskrift Eddu í Uppsalabók

    8542 = Bók þessi heitir Edda.

20156 = Hana hevir saman setta Snorri Sturlo son

15735 = eptir þeim hætti, sem hér er skipat.

10539 = Er fyrst frá ásum ok Ymi

18224 = þar næst skalldskap ok heiti margra hluta.

17723 = Síþaz Hatta tal er Snorri hevir ort

13512 = um Hak Konung ok Skula hertug.

104431

***

III. Texti Hauksbókar

42. v.

22047 = Sat þar á haugi ok sló hörpu gýgjar hirðir, glaðr Egðir

20923 = gól yfir í galgviði fagrrauðr hani, en sá Fjalarr heitir.

43. v.

21846 = Gól yfir ásum Gullinkambi, sá vekr hölða at Herjaföðrs;

24712 = en annarr gelr fyr jörð neðan sótrauðr hani at sölum Heljar.

89528

Sbr. 89528 + 4000 + 10900 – 7 + 10 = 104431, þar sem 4000 (Logandi Sverð) og 10900 (Kolr Þorsteinsson) hittast við uppgjör brennumála. -7 (Mannskepna Sjöunda Dags afhausuð) og 10 („ok nefndi höfuðit tíu, er af fauk bolnum‟. Njála, 158. k.).

***

Reiknivél sem umbreytir stöfum í tölugildi er á netinu:

http://www.light-of-truth.com/ciphersaga.htm