© Gunnar Tómasson

9. desember 2015

Torskilinn kveðskapur

(Njála, 130. kafli. – M)

Flosi gekk upp á gaflaðit ok Glúmr Hildisson ok nökkurir menn aðrir. Þá mælti Glúmr: „Hvárt mun Skarpheðinn nú dauðr?‟ En aðrir sögðu hann fyrir löngu dauðan mundu vera. Þar gaus stundum upp eldrinn, en stundum slokknaði niðr. Þar heyrðu þeir í eldinum niðri, að kveðin var vísa:

8922 = Mundit mellu kindar

8284 = miðjungs brúar Iðja

9807 = Gunnr um geira sennu

7473 = galdrs bráregni halda,

9503 = er hræstykkins hlakka

13319 = hraustr síns vinir mínu

9061 = tryggvi ek óð ok eggjar

10586 = undgengin spjör dunðu.

76955

Skýring Einars Ól. Sveinssonar

(Neðanmálsgrein við 130. k.)

Fyrra helming má skýra vandræðalaust. […] Eigi mundi konan geta varizt gráti sökum vopnaskipta mannsins. – Svo er að sjá sem Skarphéðinn sé að tala um Þórhildi, konu sína, en einkennilegt er, að hann ræðir um vopnaskipti, en ekki eld (svo líka, að því er virðist, í síðari helmingi).

Síðari helmingur hefur ekki verið skýrður á viðunandi hátt, þrátt fyrir tilraunir margra fræðimanna. Textinn er hér hafður svo sem ætla mætti eftir handritum, að hann hefði verið í öndverðu í sögunni. Nokkurn veginn víst er: er .. undgengin spjör dunðu: þá er hin sárgengnu spjót þutu.

Umsögn Einars Pálssonar

(Baksvið Njálu, bls. 46)

Sýnist sem sá maður hljóti að vera vandfundinn er telur sig geta skilið þessa vísu. Þó segir mesti Njálufræðingur Íslendinga, Einar Ólafur Sveinsson, að fyrra hluta þessarar vísu megi „skýra vandræðalaust.‟ Eftir að kenningarnar hafa verið teknar saman og skilgreindar, verður skýringin svona á nútíðarmáli:

Eigi mundi konan geta varizt gráti sökum vopnaskipta mannsins. –

Og verður þá ekki betur séð en að Skarphéðinn sé orðinn að grátklökkum hálfvita í dauðanum. Ef þessi skýring er rétt, þá hafa höfundi fatazt tökin á hátindi frásagnarinnar, ógleymanleg harka Skarphéðins er vikin fyrir gufukenndum kjökrum, verkið lyppast niður, þegar mest ríður á. Er vísan þó þróttug, og mögnuð að orðkynngi, eins og hver getur sannfært sig um, er les hana upphátt. Ekkert samræmi er þá í efni og hljómi vísunnar, og yrði sú staðreynd væntanlega einungis skýrð með því að hljómurinn eða íþróttin væri það aðalatriði sem bætti um fyrir vesaldómi merkingarinnar. Og hefði sú athugasemd nokkuð til síns máls, því að sé mikill hluti þeirra skýringa sem enn tíðkast á vísum Íslendingasagna réttur, þá iðkuðu fornmenn það mjög að smíða íburðarmikla og torskilda umgjörð um nákvæmlega ekki neitt.

Umsögn bloggritara

Í huldum kveðskap Sturlu Þórðarsonar eru orðlíkingar milli aðskildra texta einatt notaðar sem vísbending um rittengsl sem vert er að huga að.

Samkvæmt þessari aðferðafræði kunna feitletruðu hlutar frásagnar Njálu að vísa til tengsla við hluta frásagnar af samskiptum Hildigunnar og Flosa í 116. k. sem var kveikjan að Njálsbrennu:

Upphaf Endaloka Heiðni

137522

  26909 = Þar gaus stundum upp eldrinn, en stundum slokknaði niðr.

6402 = spjör dunðu

16794 = Hildigunnr lagði þá yfir Flosa skikkjuna;

11043 = dunði þá blóðit um hann allan.

6945 = Flosa brá svá við,

19108 = at hann var í andliti stundum rauðr sem blóð,

  22039 = en stundum fölr sem gras, en stundum blár sem hel.

109240

9132 = Kári Sölmundarson – Tákngervingur Rúms og Tíma

-4000 = Myrkt Sverð – Heiðinn Maðr – Flosi fyrir Njálsbrennu

25920 = Stórár Platons – Hringferð jafndægrapunkta um Dýrahring

   -2770 = Flosi – Hverfur í hafi

137522

Vánt skip ærit gott gömlum ok feigum – I

(Njála, 159. k. M)

137522

  16317 = Þat segja menn, at þau yrði ævilok Flosa,

17694 = at hann færi utan, þá er hann var orðinn gamall,

22025 = at sækja sér húsavið, ok var hann í Nóregi þann vetr.

14746 = En um sumarit varð hann síðbúinn.

15727 = Ræddu menn um, at vánt væri skipit.

20892 = Flosi sagði, at væri ærit gott gömlum ok feigum,

9605 = ok sté á skip ok lét í haf,

  20516 = ok hefir til þess skips aldri spurzk síðan.

137522

Vánt skip ærit gott gömlum ok feigum – II

(Njála, 159. k. X)

137223

  16317 = Þat segja menn, at þau yrði ævilok Flosa,

17694 = at hann færi utan, þá er hann var orðinn gamall,

21726 = at sækja sér skálavið, ok var hann í Nóregi þann vetr.

14746 = En um sumarit varð hann síðbúinn.

15727 = Ræddu menn um, at vánt væri skipit.

20892 = Flosi sagði, at væri ærit gott gömlum ok feigum,

9605 = ok sté á skip ok lét í haf,

  20516 = ok hefir til þess skips aldri spurzk síðan.

137223

Njálsbrenna – Dráp Snorra

Upphaf Myndbreytingar

137223

  26909 = Þar gaus stundum upp eldrinn, en stundum slokknaði niðr.

6402 = spjör dunðu

16794 = Hildigunnr lagði þá yfir Flosa skikkjuna;

11043 = dunði þá blóðit um hann allan.

6945 = Flosa brá svá við,

19108 = at hann var í andliti stundum rauðr sem blóð,

  22039 = en stundum fölr sem gras, en stundum blár sem hel.

109240

Dráp Snorra – Korni sáð í akur

-1000 = Myrkur – Fávísi

2307 = 23. september

1241 = 1241 A.D.

5915 = Blóð Krists – Laugar „engi Íslendinganna‟

13159 = Ártíð Snorra fólgsnarjarls – Tími uppskeru

7725 = Metamorphosis – Myndbreyting

-6960 = Jarðlig skilning

    5596 = Andlig spekðin

137223 

***

Reiknivél sem umbreytir stöfum í tölugildi er á netinu:

http://www.light-of-truth.com/ciphersaga.htm