Mánudagur 3.3.2014 - 00:13 - FB ummæli ()

Afnám hafta og 1.000 milljarðar í gjaldeyri

Ágætu alþingismenn.

Eftirfarandi er baksvið skrifa minna um slit viðræðna við ESB.

Ég geng út frá því að hugmyndin sé liður í aðgerðaáætlun.

I.

Gjaldeyrishöftin eru birtingarmynd þess að Ísland er gjaldþrota.

Fjármálaráðherra miðar að afnámi haftanna fyrir næstu áramót.

Að óbreyttu myndi afnám leiða til gengishruns og óðaverðbólgu.

Stóraukinn gjaldeyrisforði myndi koma í veg fyrir þá útkomu.

II.

En hvaðan á Ísland að fá e.t.v. 1.000 milljarða í gjaldeyri?

Ekki frá ESB, AGS eða Seðlabanka Evrópu eftir slit aðildarviðræðna.

Ekki frá erlendum markaðsaðilum sem lána ekki gjaldþrota ríkjum.

Ekki frá þrotabúum Glitnis og Kaupþings – hvað sem síðar kann að verða.

III.

Stóraukinn gjaldeyrisforði yrði því að fást á pólitískum forsendum.

Engar slíkar forsendur eru til staðar hjá ESB ríkjum og BNA.

IV.

Það er því tvennt til í stöðunni:

1. Höft verða ekki afnumin fyrir næstu áramót.

2. Pólitískar forsendur eru til staðar utan ESB og BNA.

Rússland og Kína eru einu ríkin sem þar koma til greina.

V.

Það er ekki bætandi á erlenda skuldastöðu Íslands.

Gjaldeyrir frá þeim gæti því ekki verið í lánsformi.

VI.

Útilokunaraðferðin vísar þannig til eins möguleika:

Greiðslu fyrir afnotarétt af efnahagslögsögu Íslands.

T.d. á norðaustanverðu Íslandi eða Drekasvæðinu.

VII.

Á slóðum þar sem forsætisráðherra sér gríðarleg tækifæri.

Tækifæri fyrir komandi kynslóðir – og þrotabú Íslands í dag?

Virðingarfyllst,

Gunnar Tómasson, hagfræðingur

 

Flokkar: Óflokkað

Sunnudagur 2.3.2014 - 01:22 - FB ummæli ()

Fluga í höfði Framsókar – Bréf til alþingismanna

Ágætu alþingismenn.

Atvik líðandi stundar á Íslandi eru – eða ættu að vera – áhyggjuefni ölllum landsmönnum.

Hér að neðan er stiklað á stóru um atvikarás sem styður þá umsögn.

I. Fyrirheit XB um hundruð milljarða lækkun á húsnæðislánum öllum að kostnaðarlausu nema kröfuhöfum þrotabúa Glitnis og Kaupþings er – afsakið orðbragðið – slíkt endemis rugl að ég get ekki átt það við samvizku mína að þegja og láta sem allt sé með felldu. (úr bloggfærslu minni 24. apríl 2013.)

II. Umsögn mín um þá stefnu kom til umræðu þegar leiðtogar stjórnmálaflokka sátu fyrir svörum í beinni útsendingu á Stöð 2 við lok kosningabaráttunnar. (http://www.youtube.com/watch?v=azs3YJ_vxkE)

Lóa Pind: Gunnar Tómasson, hagfræðingur hjá Alþjóðagjaldeyrissjóðnum til langs tíma, kemur fram núna í vikunni og hann segir að fyrirheit ykkar um skuldalækkanir öllum að kostnaðarlausu nema kröfuhöfum þrotabúanna sé slíkt endemis rugl að hann geti ekki þagað. Hann segir að þessar krónueignir sem þið viljið fá í afslátt frá kröfuhöfum séu einkum ríkisskuldabréf og reiðufé og það eigi bara að fara sjálfkrafa í að lækka skuldir ríkissjóðs. Hvað segirðu um þetta?

Sigmundur Davíð: Þetta er nú reyndar ekki rétt, mjög fátt í þessu er a.m.k. rétt og snúið út úr öðru. En Gunnar Tómasson hins vegar var á einhverjum punkti genginn til liðs við Dögun, svo man ég ekki hvar hann endaði í framboði – snérist algjörlega gegn Framsóknarflokknum. Hafði fram að því verið töluvert náinn okkur í málflutningi. Hann á auðvitað rétt á því að beita sér í sinni pólitík, en hins vegar hafa margir aðrir talað um þessar tillögur okkar á mjög uppbyggilegan hátt og útskýrt að þær gangi upp. Þær eru í rauninni mjög einfaldar.

Og nokkru síðar:

Lóa Pind: Þannig að þú tekur ekki undir þessi orð.

Sigmundur Davíð: Nei, nei, nei, auðvitað ekki. (úr bloggfærslu minni 2. nóvember 2013.)

III.  Kosningaloforð XB um hundruð milljarða skuldaleiðréttingu öllum að kostnaðarlausu nema kröfuhöfum þrotabúa Glitnis og Kaupþings var síðan slegið út af borðinu og jarðsett í kyrrþey af sérfræðinganefnd forsætisráðherra.

IV.  En sjaldan er ein bára stök.

Óðagot XB í sambandi við slit aðildarviðræðna Íslands við ESB er nánast ótvíræð vísbending þess að hugmyndasmiðir XB hafa fengið enn aðra og afdrifaríkari flugu í höfuðið.

Sjá bloggfærslu mína, Gjör rétt, þol ei órétt. Leikreglur lýðræðis eða landráð.

V. Ef hér er rétt til getið, þá varðar það þjóðarheill að sú fluga verði afhjúpuð.

Virðingarfyllst,

Gunnar Tómasson, hagfræðingur

Flokkar: Óflokkað

Fimmtudagur 27.2.2014 - 01:54 - FB ummæli ()

Gjör rétt, þol ei órétt: Leikreglur lýðræðis eða landráð.

Ágætu alþingismenn.

I.

Í fyrradag framsendi ég eftirfarandi bloggfærslu mína, Hvert stefna ráðamenn XB og XD?:

Af líkum má ráða að slit viðræðna við ESB sé ekki markmið í sjálfu sér.

Heldur marki þau áfanga á vegferð til nánari efnahagslegra og pólitískra tengsla við Rússland og Kína.

Vegferð sem felur í sér vísvitandi fráhvarf frá samstarfi við vestrænar lýðræðisþjóðir.

Þótt stjórnvöld fullyrði annað.

Kúvending í utanríkismálastefnu Íslands var ekki baráttumál XB og XD í síðustu alþingiskosningum.

Þingmeirihluti ríkisstjórnar XB og XD byggir því ekki á stuðningi kjósenda við hana.

Og vitrænar forsendur slíkrar kúvendingar eru ekki til staðar.

Hér er því lagt upp í vitfirrta vegferð.

Vegferð þar sem hallar undan fæti fyrir efnahagslegu og pólitísku sjálfstæði Íslands.

II.

Í gær, 25. febrúar, birtist eftirfarandi frétt um málið á eyjan.pressan.is:

Bjarni Benediktsson, fjármálaráðherra, upplýsti á ræðu sinni í Valhöll að áætlun um afnám gjaldeyrishafta hafi verið virkjuð í haust. Stjórnarandstaðan kannast ekkert við slíka áætlun.

Í ræðu sinni sagði Bjarni að jákvæð teikn væru á lofti hvað varðar mögulegt afnám gjaldeyrishafta og áætlun þess efnis sem „virkjuð var í haust“ væri í fullum gangi.

Þessi orð Bjarna vöktu athygli Katrínar Jakobsdóttur, formanns VG, sem síðast í gær innti forsætisráðherra um svör vegna boðaðs samráðs við stjórnarandstöðuna. Sagði Katrín að einu svör forsætisráðherra hafi verið þau að það eina sem hindraði var að fulltrúar stjórnarandstöðunnar mættu ekki á fundi.

Þess vegna hlýtur það að vekja hjá manni spurningar þegar hæstvirtur forsætisráðherra kemur hér ítrekað upp og svarar fyrirspurnum frá mörgum háttvirtum þingmönnum og segir að áætlun um afnám gjaldeyrishafta, að hún eigi að vera leynileg, að hæstvirtur fjármálaráðherra segi svo á fundi í Valhöll í hádeginu: „Við erum á fullu að vinna samkvæmt áætlun um afnám gjaldeyrishafta. Og við erum bara mjög bjartsýn á að þetta sé allt í mjög góðum gangi“, sagði Katrín og bætti við.

En þverpólitíski samráðshópurinn, sem á að vera vettvangur fyrir hið mikla þverpólitíska samráð, hefur hann heyrt um áætlunina? Nei, hann hefur ekki fengið eina einustu kynningu á þessari áætlun um afnám hafta sem greinilega er svo leynileg að hún fær ekki að líta dagsins ljós í trúnaðarsamráði stjórnmálaflokkanna.

III.

Af ofangreindu má ráða að lagt hafi verið upp í umrædda vegferð til nánari efnahagslegra og pólitískra tengsla við Rússland og Kína sl. haust á grundvelli leynilegrar áætlunar um afnám gjaldeyrishafta sem byggði ekki á yfirtöku gjaldeyriseigna þrotabúa Glitnis og Kaupþings heldur á stuðningi Rússa og/eða Kínverja í mynd risavaxins gjaldmiðlaskiptasamnings og/eða langtíma lánafyrirgreiðslu.

IV.

Stjórnarmeirihluta XB og XD skortir lýðræðislegt umboð til að framselja heill og hamingju íslenzkrar þjóðar í hendur einræðisstjórna hvort sem er Rússlands eða Kína.

V.

Ef ráðamenn XB og XD telja sig hafa meirihlutafylgi meðal þjóðarinnar fyrir slíku framsali, þá er það lýðræðisleg jafnt sem siðferðileg skylda þeirra að leggja framsalið í dóm kjósenda.

VI.

Ella væri hér um að ræða landráð.

Virðingarfyllst,

Gunnar Tómasson, Íslendingur 300640-2499.

 

 

 

Flokkar: Óflokkað

Þriðjudagur 25.2.2014 - 10:07 - FB ummæli ()

Bréf til alþingismanna – Hvað hangir á spýtunni?

Ágætu alþingismenn.
Ég gerði mér ferð til Íslands frá Bandaríkjunum fyrir viku síðan til að kanna hugsanlegan
áhuga íslenzkra stjórnvalda á tæknilegri lausn vandamála við uppgjör þrotabúa Glitnis
og Kaupþings, sem ég hef áður haft tækifæri til að bera undir íslenzka ráðamenn.
Á morgun, þriðjudaginn 25. febrúar, fer ég af landi brott með þungar áhyggjur af því sem
ég tel vera ásetning stjórnvalda að knýja fram lausn á grundvelli gjaldþrotalaga sem eru
gagnvart viðfangsefninu það sem tilskipun Evrópusambandsins um innstæðutryggingar
var gagnvart hruni íslenzka bankakerfisins í október 2008.
Það er að segja, gjaldþrotalög sem voru sett með hliðsjón af gjaldþrotum einstakra
fyrirtækja verða ekki á trúverðugan hátt heimfærð á þrotabú með heildareignir sem eru
umfram eins árs þjóðarframleiðslu Íslands.
Ef íslenzk stjórnvöld halda öðru fram, þá er trúverðugleiki þess jafn fjarstæðukenndur
og röksemdafærsla Bretlands og Hollands í Icesave deilu þessara ríkja við Ísland.
Í Mbl. grein 5. október 2013 mælti ákveðinn ráðgjafi íslenzkra stjórnvalda eindregið með því
að ákvæðum gjaldþrotalaga yrði beitt til að umbreyta gjaldeyriseignum þrotabúa Glitnis og
Kaupþings í krónur með yfirtöku þeirra af hálfu Seðlabanka Íslands.
Umræddar gjaldeyriseignir eru jafnvirði um eða yfir 2.000 milljarða króna.
Yfirtaka þeirra á grundvelli gjaldþrotalaga myndi væntanlega bjóða heim langdregnum og
kostnaðarsömum málaferlum innanlands og utan.
Lánstraust íslenzka ríkisins, ríkisstofnana og innlendra fyrirtækja myndi væntanlega falla
niður í ruslflokk og leiða til afarkosta við endurfjármögnun erlendra lána.
Hvort sem er á erlendum fjármagnsmörkuðum eða af hálfu „nýrra vinaþjóða“.
Blog-færsla mín á eyjan.is og umsagnir hér að neðan eru settar fram með ofangreint í huga.
Virðingarfyllst,
Gunnar Tómasson, hagfræðingur

Hvert stefna ráðamenn XB og XD?

 Af líkum má ráða að slit viðræðna við ESB sé ekki markmið í sjálfu sér.
Heldur marki þau áfanga á vegferð til nánari efnahagslegra og pólitískra tengsla við Rússland og Kína.
Vegferð sem felur í sér vísvitandi fráhvarf frá samstarfi við vestrænar lýðræðisþjóðir.
Þótt stjórnvöld fullyrði annað.
Kúvending í utanríkismálastefnu Íslands var ekki baráttumál XB og XD í síðustu alþingiskosningum.
Þingmeirihluti ríkisstjórnar XB og XD byggir því ekki á stuðningi kjósenda við hana.
Og vitrænar forsendur slíkrar kúvendingar eru ekki til staðar.
Hér er því lagt upp í vitfirrta vegferð.
Vegferð þar sem hallar undan fæti fyrir efnahagslegu og pólitísku sjálfstæði Íslands.

Ummæli mín við bloggið:

I.  Hér er vegið að efnahagslegu og pólitísku sjálfstæði Íslands.
II.  Af Mbl. grein SDG um helgina má ráða að stjórnvöld búist nú til að beita hörðu
gegn „kjafti og klóm“ kröfuhafa þrotabúa Glitnis og Kaupþings,
og þá með tilheyrandi „stormi í fangið.“
Það er ekki víst að mikið hald verði í „gömlum vinum“ í þeim stormi,
en stjórnvöld telja sig e.t.v. hafa ýmislegt upp á að bjóða sem „nýjum vinum“ þætti fengur í.

Flokkar: Óflokkað

Mánudagur 24.2.2014 - 13:09 - FB ummæli ()

Hvert stefna ráðamenn XB og XD?

 Af líkum má ráða að slit viðræðna við ESB sé ekki markmið í sjálfu sér.
Heldur marki þau áfanga á vegferð til nánari efnahagslegra og pólitískra tengsla við Rússland og Kína.
Vegferð sem felur í sér vísvitandi fráhvarf frá samstarfi við vestrænar lýðræðisþjóðir.
Þótt stjórnvöld fullyrði annað.
Kúvending í utanríkismálastefnu Íslands var ekki baráttumál XB og XD í síðustu alþingiskosningum.
Þingmeirihluti ríkisstjórnar XB og XD byggir því ekki á stuðningi kjósenda við hana.
Og vitrænar forsendur slíkrar kúvendingar eru ekki til staðar.
Hér er því lagt upp í vitfirrta vegferð.
Vegferð þar sem hallar undan fæti fyrir efnahagslegu og pólitísku sjálfstæði Íslands.

Flokkar: Óflokkað

Laugardagur 22.2.2014 - 14:10 - FB ummæli ()

Tær snilld!

Ljós rann upp fyrir landsfeðrum og mæðrum:

Útilokun aðildar Íslands að ESB gulltryggir fiskimið LÍÚ gegn veiðum ESB.

Nema í gegnum veðsetta kvóta í sveiflukenndri atvinnugrein.

En snilldin ríður ekki við einteyming.

Svo lengi sem XB og XD fá ráðið og Seðlabanki Íslands spilar með, þá felst skjaldborg um fjölskyldusilfrið í gengisfellingu krónunnar.

Þetta eru EKKI svik við þá hagsmuni sem skipta máli fyrir XB og XD.

Flokkar: Óflokkað

Föstudagur 7.2.2014 - 17:04 - FB ummæli ()

Lífeyrissjóðakerfi á villigötum.

Á fundi með Steingrími Hermannssyni, forsætisráðherra, og nokkrum ráðherrum hans haustið 1989 sagði ég það vera mesta glapræði að gera fjármagnsflutninga til og frá Íslandi frjálsa FYRR EN búið væri að taka fyrir þá óhömdu útlánaþenslu sem viðgengst innan íslenzka bankakerfisins.
Hér vísaði ég til 3450% aukningar útlána á síðasta áratug og um sömu prósentutölu áratuginn á undan.
Útlánaþensla fór úr öllum böndum árin fyrir hrun.
Það eru ekki eldflaugavísindi að sjá að útlánaaukning umfram vöxt vergrar þjóðarframleiðslu á föstu verðlagi gerir annað af tvennu eða hvoru tveggja: 1. Kyndir undir verðbólgu. 2. Leiðir til viðskiptahalla við útlönd sem jafngildir samsvarandi  SKULDSETNINGU þjóðarbúsins.
Núna blasir við að Ísland getur EKKI fjármagnað afborganir af útistandandi skuldum aðila annarra en ríkissjóðs og seðlabanka næstu fjögur árin.
Heildaraborganir nema um 600 milljörðum króna sem jafngildir þriðjungi landframleiðslu, en afgangur á vöruskiptajöfnuði er talinn nema e.t.v. helmingi þeirrar upphæðar.
Það er nánast eins og að hlýða á umræðu í Undralandi þegar talað er um erlendar fjárfestingar lífeyrissjóðanna sem raunhæfan valkost við úrlausn þess KERFISVANDA sem felst í ofurstærð og umsvifum lífeyrissjóðakerfisins.

Flokkar: Óflokkað

Mánudagur 3.2.2014 - 23:56 - FB ummæli ()

Næsta hrun í boði lífeyrissjóðanna?

Lífeyrissjóðakerfið byggir á ranghugmyndum um peninga/bankainnistæður sem „skapandi“ þátt í hagkerfinu líkt og vinnuafl, aðföng og framleiðslutæki.

Uppsöfnun lífeyrissjóðanna á hluta atvinnutekna launafólks til að braska með innanlands minnkar ráðstöfunartekjur og skerðir lífskjör almennings.

Innstreymi utanaðkomandi fjármagns gróf undan efnahagslegum og fjármálalegum stöðugleika árin fyrir hrun.

Gríðarlegt ráðstöfunarfjármagn lífeyrissjóðanna gerir slíkt hið sama þessa dagana.

Eru stjórnvöld ekki á vaktinni?

 

Flokkar: Óflokkað

Þriðjudagur 28.1.2014 - 04:00 - FB ummæli ()

Afnám verðtryggingar – flókið en áríðandi mál.

Afnám verðtryggingar er flókið mál en það réttlætir ekki aðgerðaleysi.

Helztu rökin gegn afnámi eru þau að lánastofnanir myndu hækka nafnvexti að sama skapi.

Að óbreyttu er það e.t.v. rétt, en krefst viðeigandi viðbragða.

Kjarni málsins er þessi:

Fjármálakerfi sem sviptir þrjár fjölskyldur þaki yfir höfuðið dag hvern er helsjúkt.

Slíkt ástand er ekki náttúrulögmál.

En það tæki tíma að knýja fram breytingar til batnaðar.

Hagræðing í yfirbyggingu og rekstri er forsenda skilvirkara fjármálakerfis.

Virkur hvati til hagræðingar er ekki til staðar innan núverandi kerfis.

Því þarf annað að koma til.

Samhliða afnámi verðtryggingar þarf að lögbinda hámarksvexti.

Og knýja þannig fram hagræðingu.

 

Flokkar: Óflokkað

Laugardagur 25.1.2014 - 00:10 - FB ummæli ()

Tilefni að kveðja landsdóm saman að nýju?

Í Morgunblaðinu í dag, 24. janúar 2014. birti Víglundur Þorsteinsson (BM Vallá) opið bréf til forseta Alþingis um atriði í sambandi við leynilega samninga íslenzkra stjórnvalda við erlenda kröfuhafa bankanna árið 2009.

Þann 13. desember sl. úrskurðaði Úrskurðarnefnd um upplýsingamál að afhenda bæri Víglundi ákveðin skjöl sem málið varða, og byggir Víglundur grein sína á þeim gögnum.

Opið bréf Víglundar varðar málefni sem ég hef tjáð mig um opinberlega a.m.k. í tvígang og virðist renna stoðum undir grunsemdir sem ég vakti fyrst máls á í September 2009.

Ef rétt reynist, þá er  hér um grafalvarlegt mál að ræða.

Bréf Víglundar er eftirfarandi:

Opið bréf til forseta Alþingis.

Með úrskurði Úrskurðarnefndar um upplýsingamál nr. A-510/2013 voru mér afhentar fundargerðir stýrinefndar stjórnvalda um samninga við erlendu kröfuhafa bankanna árið 2009. Eftir lestur þeirra fundargerða ákvað ég að rita þér þetta bréf.

Efni fundargerðanna á erindi við Alþingi. Þær staðfesta að vorið og sumarið 2009 vann framkvæmdavaldið hörðum höndum að því að fara framhjá reglum neyðarlaga nr. 125/2008 um endurreisn íslensku bankanna og meðferð skulda heimila og fyrirtækja. Þess vegna ákvað ég að rita þér og senda afrit allra fundargerðanna sem mér hafa verið afhentar. Fundargerðirnar eru ritaðar á ensku og þarf að þýða í heild og birta ásamt greinargerðum og vinnuskjölum. Það var einmitt niðurstaða Úrskurðarnefndarinnar að þær ættu erindi við almenning.

Aðförin að neyðarlögunum

Um mánaðamótin febrúar/mars 2009 ákvað ríkisstjórnin að hefja samningaviðræður við erlenda kröfuhafa bankanna um það hvernig þeir gætu fengið meira í sinn hlut úr nýju bönkunum sem stofnaðir höfðu verið með setningu neyðarlaganna nr. 125/2008, en neyðarlögin sögðu til um.

Ríkisstjórnin réð erlenda lögfræðifyrirtækið Hawkpoint til að gæta hagsmuna kröfuhafanna og virðist hafa gert svo vel að auki að greiða kostnaðinn við störf þess fyrirtækis. Það var látið líta svo út að þeir væru að gæta hagsmuna ríkisins. Fundargerðirnar sýna að fyrirtækið þjónaði erlendu kröfuhöfunum.

Fyrsti fundur sérstakrar stýrinefndar þriggja ráðuneyta sem skipuð var til verksins var haldinn 10.3. 2009. Virðist engin fundargerð hafi verið rituð af þeim fundi. Það eina sem getur að lesa um hann er að finna í fundargerð 2. fundar sem haldinn var hinn 17.3. 2009. Þar er skráð að Guðmundur Árnason ráðuneytisstjóri hafi gefið skýrslu um 1. fund.

Friðþægingin

Þar gefur einnig að lesa eftirfarandi:

„The state wants to appease the creditors to the extent possible. The negotiations are however bilateral between the state and the financial advisors of the old banks“.

Þegar fundargerðirnar eru lesnar í samfellu verður ekki annað ráðið en að frá upphafi hafi ríkisstjórnin haft í huga að afhenda erlendu kröfuhöfunum alla þrjá nýju bankana til að friðþægja þá. Þær ráðagerðir mættu hinsvegar andstöðu kröfuhafanna sem ekki voru ginnkeyptir fyrir hugmyndinni.

Í því sambandi voru kannaðir ýmsir kostir til að „gera bankana girnilegri“ svo sem að Seðlabankinn myndi leysa úr gjaldeyrisójöfnuði þeirra eða að ríkissjóður gengi í ábyrgð vegna þessa. Er svo að sjá að AGS hafi komið í veg fyrir allar slíkar ráðgerðir og „bjargað okkur Íslendingum“ frá því að ríkisstjórnin stefndi í háska með því.

Kröfuhafarnir vildu ekki bankana

Kröfuhafarnir voru aldrei að sækjast eftir því að eignast bankana. Það eina sem þeir sóttust eftir var að festa forsendur um uppgjör á milli nýju og gömlu bankanna þannig að slíkt uppgjör yrði þeim hagstæðara en reglur neyðarlaga og úrskurðir FME. Það var skirt markmið kröfuhafanna að þessar viðræður myndu færa þeim meira en neyðarlögin höfðu ákvarðað. Til þess hafði þrýstingur staðið frá Brussel. Þetta var nefndinni ljóst. Í einni fundargerðinni má lesa að einn fundarmanna lýsir áhyggjum yfir því að nefndin kunni að vera að brjóta Stjórnarskrá Íslands.

Farið framhjá neyðarlögunum

Það er ljóst að allt starf nefndarinnar snérist um að fara framhjá neyðarlögunum með öllum tiltækum ráðum án þess að snúa á ný til Alþingis um breytingar á þeim. Nefndin vann með opnum augum gegn lögmætisreglunni um þrískiptingu ríkisvalds og embættismörk stjórnvalda.

Í þeim efnum var ekki aðeins stýrinefndin að vinna gegn neyðarlögunum heldur voru önnur stjórnvöld sjálfstæð að lögum svo sem FME, Seðlabankinn og Ríkisendurskoðun virkjuð í þessum sama tilgangi. Hér er vert að athuga reglur 116 gr. almennra hegningalaga sem leggur refsingu við því að opinberir starfsmenn taki sér vald sem þeir ekki hafa að lögum.

Hlutur FME alvarlegur

Ekki verður betur séð en að hlutur FME í þessum efnum sé undarlegur þar sem FME virðist hafa tekið fullan þátt í því að brjóta lög nr. 87/1998 um eigin starfsemi og lög um fjármálafyrirtæki nr. 161/2002 og jafnframt brotið gegn eigin úrskurðum sem kveðnir voru upp á grundvelli neyðarlaganna í október 2008. Þessi þáttur FME er alvarlegur. Verður að fara fram opinber rannsókn á því háttalagi. Seðlabankinn og Ríkisendurskoðun sem og Bankasýsla ríkisins sýnast hafa þjónað nefndinni í meðvirkni þrátt fyrir tilganginn að fara í kringum neyðarlögin.

Landsbankinn sleppur

Þrátt fyrir að kröfuhafarnir hefðu ekki mikinn hug á að eignast bankana hélt nefndin sig engu að síður við leistinn og ýtti áfram sínum hugmyndum. Þegar komið var fram á sumar gafst hún upp á því að láta erlenda kröfuhafa, þ.e. Breta og Hollendinga, eignast Landsbankann vegna þeirra áhugaleysis (Icesave). Var þá farin sú leið að festa forsendur á milli nýja bankans og þess gamla að gefa út skuldabréfin margræddu, það skilyrta með hlutabréfabónusnum og hið óskilyrta. Á meðan verið var að „endurvinna lán til hækkunar“ umfram neyðarlögin fékk gamli bankinn 19% hlut í nýja bankanum án allra lagaheimilda, því íslenska ríkið fjármagnaði hlutafjárframlagið. Hlut sinn afhenti gamli bankinn ríkissjóði þegar hann fékk skilyrta skuldabréfið afhent til eignar.

Haldið áfram með hina

Það var hinsvegar haldið áfram að troða Nýja Kaupþingi og Íslandsbanka upp á kröfuhafana gegn ákvæðum neyðarlaganna og voru til þess farnar mismunandi leiðir vegna ólíkra aðstæðna sem lesa má betur um í skýrslu fjármálaráðherra til Alþingis í mars 2011 um endurreisn viðskiptabankanna.

Læt ég aðferðina um Íslandsbanka liggja á milli hluta að þessu sinni en fjalla um Nýja Kaupþing og aðferðafræðina sem beitt var um hann. Í öllum bönkunum var grundvallaraðferðin þó hin sama. Að hækka virði lánasafnanna í þágu kröfuhafa.

Med úrskurði Úrskurðarnefndar um upplýsingamál nr. A-436/2012 fékk ég staðfest að mitt fyrirtæki var á sérstökum lista hjá Kaupþingi. Lista sem ég hef kallað dauðalistann um hóp fyrirtækja sem tekin voru til sérstakrar endurúrvinnslu í þágu kröfuhafa.

Sjá nánar skýrslu fjármálaráðherra um endurreisn viðskiptabankanna frá mars 2011, bls. 53, kafla 3.2.2.

Dauðalistinn til nefndarinnar

Og viti menn! Í fundargerð stýrinefndar ríkisstjórnarinnar frá 14. fundi, 24.6. 2009 gefur að lesa eftirfarandi:

3. Kaupthing

„The Kaupthing Financial Advisors are further ahead in the due diligence than the others and have attempted harder to make their own valuations. They have also been thinking the most creatively, especially on the instrument and have proposed an asset protection assurance as in the US and UK. This would however not be in line with the IMF views. A draft letter has been sent to ÞÞ on the negative instrument where the FME states that the imbalance should be corrected. Does not specify how this should be done.“

Hér er komin staðfesting á því að ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur var þátttakandi í því að koma á dauðalistanum í Kaupþingi og að FME tók fullan þátt í því eins og síðar var staðfest af þeim með því að kvitta upp á þessa aðferð sem hluta af eiginfjármyndun Nýja Kaupþings 11.1. 2010.

Enn vantar mig fundargerð 13. fundar sem sögð er glötuð hjá stjórnarráðinu. Í ljósi efnis 12. Fundargerðarinnar og þess sem gefur að lesa í 14. og 15. fundargerðunum um þessa aðferðafræði við Kaupþing og dauðalistann sækja að mér þær hugsanir hvort að í 13. Fundargerðinni gefi ef til vill að lesa hinn margnefnda dauðalista? Sá fundur virðist hafa verið haldinn í júní 2009 en 12. fundur var 2.6. og 14. fundur 16.6.

Ef sú fundargerð finnst ekki verður það væntanlega aðeins upplýst í opinberri rannsókn eða við yfirheyrslur fyrir dómstólunum. Reyndar hef ég eftir úrskurðinn um að mér skyldu afhentar fundargerðirnar upplifað ýmislegt um varðveislu þessara fundargerða hjá fjármálaráðuneytinu sem vekur hjá mér spurningar. Þurfti ég að leita til forsætisráðuneytisins til þess að fá rétt skil.

Lög brotin í bak og fyrir

Þær fundargerðir stýrinefndarinnar sem ég fékk afhentar eftir úrskurð Úrskurðarnefndarinnar staðfesta með ótvíræðum hætti að meginhluta ársins 2009 var ríkisstjórnin á fullri ferð við að friðþægja erlendu kröfuhafana með því að opna fyrir leiðir til að fara framhjá neyðarlögunum og úrskurðum FME.

Brotið var gegn lögmætisreglunni um þrískiptingu ríkisvalds og embættismörk stjórnvalda og naut til þess aðstoðar íslenskra stofnana svo sem FME, Seðlabanka og fleiri og innlendra og erlendra sérfræðinga. Í þessum tilgangi var m.a. bankaleyndin rofin með því að opna kröfuhöfum aðgang.

Í þágu vogunarsjóðanna

Á sama tíma og verið var að afgreiða á Alþingi lög um endurreisn fjárhags heimila og fyrirtækja voru embættismenn stjórnarráðsins, starfsmenn Bankasýslu ríkisins, FME, Seðlabankans og Ríkisendurskoðunar að fínstilla aðferðirnar til að hafa það allt að engu með því að sniðganga neyðarlögin í þágu erlendu vogunarsjóðanna. Á sama tíma var íslenskur almenningur blekktur með margítrekuðum yfirlýsingum um „skjaldborg heimilanna“. Jafnframt var Alþingi haft að leiksoppi, þegar það var að vinna og samþykkja lagafrumvarp sem síðan varð lög 107/2009 um endurreisn fjárhags heimila og fyrirtækja sem voru höfð að engu í framhaldinu.

Rannsókn nauðsynleg

Þetta þarfnast rannsóknar. Þessar ákvarðanir hafa í raun valdið miklu af því stórfellda tjóni sem varð hér á landi eftir hrun. Hefði neyðarlögunum verið framfylgt eftir efni þeirra og úrskurðum FME haustið 2008 væri okkar þjóðfélag löngu risið úr öskustónni.

Til viðbótar búum við nú við það að þessi verk hafa hækkað stífluþröskuld gjaldeyrishaftanna um a.m.k. 300 milljarða vegna hækkunar lána heimila og fyrirtækja umfram ákvörðun neyðarlaga.

Við verk sitt naut nefndin lögfræðilegra ráða innlendra og erlendra lögmannsstofa. Sýnist sem það hafi verið eitt af meginverkum þeirrar innlendu, Landslaga ehf., að leggja á ráðin með greinargerðum fyrir nefndina og FME hvernig bera skyldi sig að við það að fara í kringum neyðarlögin.

Það er nauðsynlegt að svipta hulunni af þessum skollaleik að Alþingi kalli eftir og opinberi þær greinargerðir. Í framhaldinu þarf síðan að tæma allar gagnaskúffur þessa máls og opinbera minnisblöð, greinargerðir og skýrslur sem unnar voru fyrir nefndina og samstarfsaðila hennar.

Í ljósi alvöru máls fer ég þess á leit við þig, herra þingforseti, að Alþingi taki málið til meðferðar.

Þá kemur í ljós hvort tilefni verður til að kveðja landsdóm saman að nýju.

Garðabæ, 23.1. 2014.

Víglundur Þorsteinsson

Flokkar: Óflokkað

Höfundur

Gunnar Tómasson
Ég er fæddur (1940) og uppalinn á Melunum í Reykjavík. Stúdent úr Verzlunarskóla Íslands 1960 og með hagfræðigráður frá Manchester University (1963) og Harvard University (1965). Starfaði sem hagfræðingur við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn frá 1966 til 1989. Var m.a. aðstoðar-landstjóri AGS í Indónesíu 1968-1969, og landstjóri í Kambódíu (1971-1972) og Suður Víet-Nam (1973-1975). Hef starfað sjálfstætt að rannsóknarverkefnum á ýmsum sviðum frá 1989, þ.m.t. peningahagfræði. Var einn af þremur stofnendum hagfræðingahóps (Gang8) 1989. Frá upphafi var markmið okkar að hafa hugsað málin í gegn þegar - ekki ef - allt færi á annan endann í alþjóðapeningakerfinu. Í október 2008 kom sú staða upp í íslenzka peninga- og fjármálakerfinu. Alla tíð síðan hef ég látið peninga- og efnahagsmál á Íslandi meira til mín taka en áður. Ég ákvað að gerast bloggari á pressan.is til að geta komið skoðunum mínum í þeim efnum á framfæri.
RSS straumur: RSS straumur

Tenglar