Kristinn H. Gunnarsson, fyrrverandi alþingismaður og sérfræðingur í sjávarútvegsmálum Íslendinga, skrifar mjög athyglisverða grein í Fréttablaðið í dag (sjá hér).

Kristinn sýnir á skýran hátt að allt tal útvegsmanna um að hið nýja veiðigjald stjórnvalda sligi rekstur greinarinnar er blekking ein. Sama á við um þær uppsagnir sem einstaka fyrirtæki standa að um þessar mundir. Þær hafa ekkert með veiðigjaldið að gera.

Kjarninn í röksemd Kristins er sá, að útvegsmenn greiða hver öðrum mjög hátt veiðigjald við kaup og sölu kvóta, eða allt að 92% af framlegð greinarinnar. Það er verulega hærra en gjaldið sem ríkisstjórnin ætlar að leggja á greinina.

Nýja veiðigjaldið mun einfaldlega lækka hlut útvegsmanna, sem nemur gjaldinu til þjóðarinnar, en nettó áhrifin á rekstur greinarinnar eru líkleg til að vera lítil sem engin. Hér eru rök Kristins:

“Mikil orrusta stendur yfir um skiptingu arðsins sem fiskimiðin gefa af sér. Sjávarútvegurinn gefur af sér 35-45 milljarða króna árlega svo það er eftir miklu að slægjast. Um 75% af þessari fjárhæð fara til 18 stærstu fyrirtækjanna. Eigendur þeirra eru kannski innan við 200. LÍÚ telur að veiðigjaldið sem Alþingi samþykkti sé fyrirtækjunum ofviða. Kvótinn gengur kaupum og sölum, einkum í gegnum söluskrifstofu LÍÚ, og veiðigjaldið þar er um 92% af framlegðinni og 77% hærra en veiðigjald ríkisstjórnarinnar mun að lokum verða.”

“Útgerðin hefur sjálf myndað sitt eigið veiðigjald með viðskiptum með aflahlutdeild. Verðið á þorskkvóta var í byrjun október um 2.200 kr./kg. Sé miðað við að afnotarétturinn sé til 20 ára eins og útgerðarmenn krefjast er veiðigjaldið 110 kr./kg á hverju ári. Það er 92% af 120 kr. framlegðinni. LÍÚ heldur því fram fullum fetum að þetta veiðigjald sé orðið til á frjálsum markaði og endurspegli getu sjávarútvegsins til þess að greiða fyrir afnotaréttinn sérstaklega til viðbótar við hefðbundinn kostnað við rekstur. Hagfræðistofnun Háskóla Íslands telur þetta rétt mat í skýrslu frá maí 2010. Viðskiptabankarnir eru á sama máli og lána greiðlega fyrir kvótakaupum á þessu verði.

Veiðigjaldið hefur ekki áhrif á rekstrarafkomu atvinnugreinarinnar heldur breytir skiptingu auðlindaarðsins. Verð á veiðiheimildum milli útvegsmanna mun lækka sem nemur auknum hlut ríkisins. Við það er ekkert að athuga.”

Fróðlegt væri að sjá svör LÍÚ-manna við þessum rökum Kristins H. Gunnarssonar.