Undanfarna daga hefur heyrst sú skoðun að samkeppnisstaðan á fjölmiðlamarkaði sé ójöfn – hún sé ósanngjörn og komi í veg fyrir að einkareknir fjölmiðlar, sem flestir eða allir verða að reiða sig á auglýsingatekjur, geti vaxið og dafnað og þar með sinnt sínu hlutverki sem skyldi.

Ég er sammála þessu viðhorfi

Það er þó nauðsynlegt að hafa eitt í huga. Ef við ætlum að taka RÚV út af auglýsingamarkaði, eða skerða tekjur félagsins, kannski um milljarð eða meira – þá verður að svara þeirri spurningu hvort bæta eigi félaginu upp tekjumissinn, og þá hvernig. Á að auka framlög úr ríkissjóði, eða draga úr þjónustu? Þetta er lykilspurning sem verður að svara – það er ekki hægt að ákveða einhliða að gera breytingu á tekjumódeli RÚV nema ákveða framtíð þess í leiðinni.

Rekstur einkarekinna lítilla fjölmiðla er þungur og það verður að styðja þá og styrkja. Fjölmiðlun er einn af hornsteinum lýðræðis og lyðræðislegrar umræðu í þjóðfélaginu. Það er skylda okkar að hlúa að þessum miðlum, þó ekki sé nema til að tryggja að sem flestar raddir fái að heyrast í þjóðfélagsumræðunni.

Það er hins vegar ekki sjálfgefið að sú aðgerð að taka Ríkisútvarpið út af auglýsingamarkaði með einu pennastriki gagnist nógu vel. Það er til dæmis ekki víst að auglýsendur beini auglýsingum sínum jafnt á alla aðra miðla, það er hætta á að þeir smæstu verði útundan og að þeir stærstu éti kökuna.

Annar möguleiki er að hækka verðskrá RÚV á auglýsingum verulega til að gefa öðrum á þessum markaði aukið rými til athafna. Það er of lítill munur á verði auglýsinga sem leiðir til þess að auglýsendur velja oft RÚV þar sem þeir ná til flestra.

Loks vil ég nefna þann möguleika að setja þak á auglýsingatekjur RÚV. Í dag nema þessar tekjur á 2,2 milljörðum á ári. Hægt væri að setja þak á þessa upphæð, þannig að hún væri t.d. einn og hálfur milljarður á ári og síðan gæti sú upphæð smá saman lækkað. Ef þessi leið yrði farin þyrfti að bæta féaginu upp tímabundið tekjumissinn.

Þetta er umræða sem við verðum að taka í tengslum við framtíð RÚV.