Eftirfarandi er umsögn Eflingar-stéttarfélags um fyrirhugaðar skattkerfisbreytingar stjórnvalda, sem er athyglisverð og sýnir skýra stefnu til framtíðar:

„Efling lagði mikla áherslu á umbætur í skattamálum fyrir lágtekjufólk í tengslum við kjarasamningana á síðasta vetri.

Meðal annars lét Efling vinna ítarlega úttekt á stöðu og þróun skattbyrðar lágtekjufólks og tillögur um breytingar í átt til sanngjarnara skattkerfis (sjá skýrslu Stefáns Ólafssonar og Indriða H. Þorlákssonar, Sanngjörn dreifing skattbyrðar). Sýnt var hvernig fjármagna mætti umtalsverðar breytingar á skattkerfinu án þess að raska fjárhagsstöðu hins opinbera, og auðfær leið að 20.000 krónu lækkun skatta á mánuði fyrir lægstu tekjur útlistuð.

Í skýrslunni var einnig áréttað að arður, leigutekjur og hagnaður af spákaupmennsku njóta hér óvenju mikilla skattafríðinda. Í raun væri „eina réttláta viðmiðið“ að skattleggja fjármagnstekjur „eins og aðrar tekjur“. Skattaívilnunin sem ríkt fólk býr nú við sé enda „í raun mun verðmætari en það sem ríkið greiðir t.d. í barna- og vaxtabætur til almennings.“

Á grundvelli þessarar vinnu var farið fram á umtalsverða lækkun á skattbyrði láglaunafólks, sem hluta af lífskjarasamningi aðila vinnumarkaðarins og stjórnvalda. ASÍ sameinaðist síðar um kröfu í sama anda sem þó gekk ekki jafn langt og tillögur Eflingar hvað kostnað og umfang skattalækkana til lægri hópa varðar.

Nú hafa stjórnvöld kynnt efndir sínar á loforðum um skattalækkanir í fjárlögum fyrir næsta ár.

Í megindráttum er komið til móts við kröfur verkalýðsfélaganna um lægra fyrsta álagningarþrep sem færir þeim tekjulægstu um 10.000 króna skattalækkun á mánuði þegar allt verður fram komið, þ.e. á næstu tveimur árum. Skattalækkunin er mest hjá þeim sem hafa mánaðartekjur á bilinu 325.000 til 375.000 króna, en fjarar svo út með hærri tekjum. Þeir sem fá mest fá nálægt 120.000 krónum á ári í lækkun tekjuskatts.

Stjórnvöld höfðu áður, þann 19. febrúar 2019, kynnt hugmyndir sínar um skattalækkun, að hámarki 6.750 krónur, sem kæmi til framkvæmda á þremur árum.

Verkalýðshreyfingin náði því betri niðurstöðu en útlit var fyrir í febrúar. Því má fagna. En lengra þarf að ganga.

Tvöfalt skattkerfi

Tillögurnar í fyrrnefndri skýrslu Stefáns Ólafssonar og Indriða H. Þorlákssonar gerðu ráð fyrir því að lækka skatta umtalsvert meira fyrir lág- og millitekjuhópa. Það mætti fjármagna að hluta með því að hækka álagningu á hæstu tekjur og að skattleggja fjármagnstekjur til jafns við launatekjur, eða að minnsta kosti jafn mikið og að meðaltali á hinum Norðurlöndunum.

Einnig voru útfærðar í skýrslunni margvíslegar umbótatillögur um eðlilegri skattheimtu, svo sem með því að draga verulega úr skattaundanskotum.

Við höfum búið við tvöfalt skattkerfi, þar sem eignafólk hefur notið mun lægri álagningar á fjármagnstekjur en launafólk og sloppið við að greiða útsvar af þeim. Auk þess hefur álagning á hæstu tekjur verið lægri hér á landi en á hinum Norðurlöndunum.

Stjórnvöld hafa á síðustu áratugum einnig reynt ítrekað að færa skattbyrði af þeim sem fá háar tekjur og eiga mikinn auð yfir á þá sem vinna fyrir lægst laun. Ekki er tekið á þessu í fyrirhuguðum skattkerfisbreytingum núna.

Sú niðurstaða sem nú er orðin sýnir þó að hægt er að ná umtalsverðum árangri í að lækka skattbyrði láglaunafólks án þess að raska fjármálum hins opinbera á nokkurn hátt – og það jafnvel á samdráttartíma eins og nú er.

Ef farið hefði verið að tillögum Eflingar um frekari tekjuöflun með hátekjuskatti, eðlilegri fjármagnstekjuskatti, auðlegðarskatti, hærri auðlindagjöldum og virkari aðgerðum gegn undanskotum þá hefði vissulega mátt ganga mun lengra í að bæta kjör lægri og milli tekjuhópa.

Efling leggur áherslu á að þetta verði áframhaldandi verkefni í skattaumbótum á komandi árum og mun leggja sitt af mörkum til að ná því fram. Efling hafnar einnig öllum hugmyndum um nefskatta, svo sem veggjöld, og aukna greiðsluþátttöku í velferðarkerfinu, sem leggst alla jafna með mestum þunga á þá sem hafa lægri tekjur. Með réttlátu skattkerfi er hægt að efla velferðarkerfi fyrir alla og stemma stigu við samfélagi sem býður hágæða þjónustu fyrir hálaunafólk, en lágmarksþjónustu fyrir þau tekjulægstu.

Nú hefur náðst áfangi á þessari leið, sem eflir trú okkar á að hægt sé að ganga mun lengra í átt til sanngjarnara skattkerfis fyrir alla. Útrýma þarf sérstökum fríðindum til tekjuhárra og eignamikilla einstaklinga eins og núverandi kerfi býður upp á.“