Vegna þess að ég er meðflutningsmaður á þingsályktunarttillögu um að sett skuli á fót sérstök rannsóknarnefnd til að skoða embættisfærslur og ákvörðunum íslenskra stjórnvalda í svokölluðu Icesave máli, þá vil ég taka skýrt fram að ég vil alls ekki sjá pólitísk réttarhöld í kjölfarið í Landsdómi. Ég vil sem þingmaður að Landsdómur verði lagður niður og ætla að beita mér fyrir því.
Ákæruvald fyrir Landsdómi er í höndum Alþingis, þ.a.l. eru það alþingismenn sem ákveða hvort ráðherra skuli ákærður fyrir Landsdómi, en ekki sjálfstæðir, óháðir saksóknarar eins og tíðkast í venjulegum sakamálum. Það eykur hættuna á að ákæra sé byggð á ómálefnalegum grunni og snúist upp í pólitísk hrossakaup.
Sömuleiðis kýs Alþingi meirihluta dómara við dómstólinn, eða 8 af 15 dómurum í hlutfallskosningu. Þetta veikir óneitanlega sjálfstæði dómstólsins og traust almennings til hans.
Auk þess er regluverkið í kringum dómstólinn er algerlega úr sér gengið og úr takti við þróun nútíma sakamálaréttarfars og mannréttindinda.
Má í þessu sambandi benda á skoðanakönnun MMR frá 25. október 2011 þar sem mælt var traust almennings til ákveðinna stofnana samfélagsins, þar á meðal dómstólanna. Landsdómur kom langverst út úr könnuninni því einungis 16,4% sögðust bera mikið traust til Landsdóms, en 40,2% sögðust bera lítið traust til hans.
Ráðherraábyrgðin á að sjálfsögðu að vera virk en í gegnum hið almenna réttarkerfi í landinu.
(Úr ræðu sem ég flutti á Alþingi 17. október 2013.
Elín Hirst
