Á fyrri hluta 20. aldar stóðu barnakennarar frammi fyrir erfiðu vandamáli. Sum börnin þráuðust við að læra rétt vinnubrögð. Þau höfðu óeðlilega tilhneigingu til að skrifa og teikna með vinstri hendinni. Skýringin á þessu var ekki einber óþekkt, þau virtust hreinlega ekki ráða við þetta.

Ýmis ráð voru reynd til að uppræta vinstri handar villuna. Sumsstaðar reyndu kennarar það ráð að binda vinstri handlegg örvhenta barnsins niður, mér skilst að dæmi hafi þekkst um það á Íslandi. Ekkert ráð dugði til að uppræta tilhneiginguna en með þessari aðferð var  hægt að kenna örvhentum börnum að nota hægri höndina og lifa nokkurnveginn eðlilegu lífi, allavega á meðan þau voru undir eftirliti.

Í eyrum nútímamannsins hljóma þessar aðferðir forneskjulega. Við höfum vanist þeirri hugsun að það skaði engan þótt sumir skrifi með vinstri höndinni. Við lítum svo á að ef barn vilji frekar nota vinstri höndina sé því sjálfu fyrir bestu að fá að nota verkfæri sem eru hönnuð fyrir örvhenta, auk þess sem tilraunir til að reyna að uppræta þessa hneigð hafi ekkert upp á sig nema leiðindi. En kannski er skýrining á tilraunum til uppræta vinstri handar villuna ekki bara fáfræði og fordómar. Þegar nánar er að gætt er ekki útilokað að tilraunir langfeðga okkar til að ná tökum á örvhendu eigi sér skynsamlegar skýringar sem blygðunarsemi þess tíma bannaði þeim að orða upphátt.

Aðalorsök barnagirndar

Barnanauðganir og barnagirnd hafa verið áberandi í samfélagsumræðu janúarmánaðar. Við höfum rætt ráðaleysi samfélagsins gegn þessari óheppilegu hneigð og líkunum á því að hún leiði til voðaverka. Við höfum rætt dugleysi kerfisins til að bregðast við kynferðisglæpum gegn börnum og við höfum rætt leiðir til að fyrirbyggja brot. Ekki síst höfum við leitað skýringa.

Nærtækasta skýringin á barnagirnd er klámneysla. Það hefur sérfræðingur í barnagirnd staðfest. Þetta kemur í sjálfu sér ekki á óvart því lengi hefur verið vitað að barnaníðingar sækja í barnaklám. Orsakasamhengið blasir því við; klám, einkum barnaklám og annað ofbeldisklám, leiðir til barnagirndar.

Innanríkisráðherra hefur brugðist við kallinu um að fyrirbyggja kynferðisofbeldi með því að leggja drög að Klámstofu sem á að stýra því að hvaða efni verði almenningi aðgengilegt á  internetinu. Standa vonir til þess að þannig verði hægt að koma böndum á kynhvöt landans og endureisa siðinn í landinu. En það er fleira en klámið sem barnhneigðir eiga sameiginlegt og ekki er síður mikilvægt að huga að þeim þáttum.

Fleiri orsakir barnagirndar

Rannsóknirnar sem þessi Wikipediugrein vísar til, sýna að barnhneigðir hafa að jafnaði lága greindarvísitölu og gengur illa í skóla. Þeir eru öðrum líklegri til að hafa fengið höfuðhögg í æsku og heili þeirra er jafnvel frábrugðinn eðlilegum heila. Hæð þeirra er ennfremur undir meðallagi. Það sem er þó mest sláandi er að um 30% þeirra eru örvhentir, sem er mun hærra hlutfall en hjá öðru fólki.

Ekki verða allir sem horfa á klám barnaníðingar og þeir sem skrifa með vinstri hendinni verða heldur ekki allir barnaníðingar. En fylgnin leiðir þó í ljós að hér er um áhrifaþætti að ræða. Klám veldur ekki alltaf barnagirnd en það gerir það stundum. Sömuleiðis höfuðhögg í æsku, lág greindarvísitala, lágur líkamsvöxtur og ekki síst vinstri handar villan. Ég veit ekki hversu raunhæft er að fyrirbyggja barnagirnd með heilalækningum en samt sem áður er ýmislegt sem við getum gert, til viðbótar við það þjóðþrifaverk að ritskoða internetið. Við getum t.d. eflt slysavarnir. Við getum sent öll börn í greindarpróf og komið þeim sem eru undir meðallagi í sérkennslu. Við getum gefið þeim lágvöxnu vaxtarhormón.

Það sem þó er einna auðveldast og öruggast er að uppræta vinstri handar villuna. Í því skyni getum við litið til forfeðra okkar. Hver veit nema örvæntingarfullar tilraunir kennara til að fá börn til að nota hægri höndina eigi sér þá skýringu að menn hafi áttað sig á þessum orsakatengslum? Við vitum reyndar að þeim tókst ekki að uppræta tilhneiginguna með því að binda vinstri handlegginn niður en þó náðist oft sá árangur að þessi börn urðu jafnvíg á báðar hendur.

Byrgjum brunninn

Vera má að barnagirnd eigi sér fleiri orsakir en þær sem hér hafa verið nefndar. Það verður tíminn að leiða í ljós en þar sem við vitum um þær helstu er engin ástæða til annars en að bregðast við. Uppræta þarf klám og koma á almennri ritskoðun og hefur innanríkisráðherra nú þegar tekið mikilvægt skref í þá átt. Vakta þarf heimsk börn, lágvaxin og þau sem verða fyrir höfuðhöggum. Nauðsynlegt er að banna öll vinstri handar verkfæri og reyna með öllum ráðum að sjá til þess að örvhent börn fái bót meina sinna.

Ennfremur er rétt að snúa vörn í sókn með því að nota sömu meðöl og þau sem valda barnagirnd til að vinna gegn henni. Vitað er að fólk hermir jafnan eftir því sem það sér á myndböndum og það er ekki bundið við klám. Því væri ráð að skylda börn jafnt sem fullorðna til að horfa á efni sem gott er og fagurt. Efni þar sem fólk hegðar sér sómasamlega og hefur í heiðri rétt lífsgildi, svo sem sjálfbæra ritskoðun í lýðræðissamhengi. Rétt er að svokallaðir kynjafræðingar hafi eftirlit með gerð og dreifingu alls efnis sem dreift er meðal almennings, því þeir hafa til þess menntun og skilning á mannlegu eðli að hafa vit fyrir okkur hinum. Okkur hinum sem sakir heimsku og líkamssmæðar, örvhendu, karlmennsku og klámfíknar, kunnum ekki fótum okkar forráð.