Í 59. gr. stjórnarskrárfrumvarps stjórnlagaráðs segir:

Alþingi getur því aðeins gert samþykkt um mál að meira en helmingur þingmanna sé á fundi og taki þátt í atkvæðagreiðslu.

Lítið er um þeta að segja – annað en segir í gagnorðum skýringum skrifstofu stjórnlagaráðs með frumvarpsákvæðinu – og þó; þar segir:

Í greininni er ekki um efnisbreytingu að ræða heldur einungis breytingu á orðalagi til nútíma­ horfs.

Í gildandi stjórnarskrá er efnislega sama ákvæði að finna.

Hvað þýðir að „taka þátt“?

Í þessu felst að a.m.k. 32 þingmenn af 63 þurfa ávallt að vera viðstaddir – en er það nóg? Þeir þurfa einnig að taka þátt í atkvæðagreiðslu. Hvað felst í því? Er nóg að horfa á eða ýta á takka um að maður stiji hjá?

Hlutleysi telst með!

Fyrirfram hefði ólöglærður maður e.t.v. haldið að það að „taka þátt í atkvæðagreiðslu“ fæli í sér að taka afstöðu með „já“ eða „nei“ – en að hlutleysi með því að sitja hjá teldist ekki með.

Þó að ég hafi ekki átt þess kost að þessu sinni að rannsaka ítarlega og í lögfræðilegu samhengi umfjöllun m.t.t. almennra fundarskapa virðist í þessu tilviki ljóst að slíkt hlutleysi á að teljast með.

Ástæður þeirrar lögskýringar eru væntanlega þrennar:

1. Fyrir því er löng stjórnskipunarhefð – enda m.a. byggt á því í lögum og langri framkvæmd að þingmaður, sem sé á fundi en greiði ekki atkvæði „við nafnakall eða atkvæðagreiðslu með rafeindabúnaði“ teljist taka þát í atkvæðagreiðslunni.
2. Skýringar – sem að vísu eru því marki brenndar að vera fullgerðar eftir að stjórnlagaráð lauk störfum (sjá hér) – gera enga athugasemd við framkvæmd; að því leyti sem slík lögskýringargögn samrýmast texta frumvarpsins eru þau til stuðnings og skýringarauka.
3. Efnisrök virðast standa til þess að minnihluti þings geti ekki firrt Alþingi ályktunarhæfi (l. qourum) eins og það er yfirleitt nefnt í lögfræði; ella gæti minnihluti í stað þess að greiða atkvæði gegn máli – t.d. 22:10 (ef aðeins lágmarksfjöldinn, 32 þingmenn, væri viðstaddur) setið hjá og fellt það þannig – eins og dæmi eru um úr öðru samhengi.

• Hér má lesa ítarlegri skýringar skrifstofu stjórnlagaráðs með stjórnarskrárfrumvarpi stjórnlagaráðs (sjá um þetta ákvæði á bls. 125).
• Ensk þýðing Stjórnarskrárfélagsins á stjórnarskrárfrumvarpi stjórnlagaráðs; here is an English version of the Constitutional Bill.