Miðvikudagur 11.05.2011 - 23:55 - FB ummæli ()

Hvernig efla skal Alþingi

Á morgun, fimmtudag, verður í stjórnlagaráði umræða um verkefni okkar í valdþáttanefnd (B), sem fjallar um löggjafarvaldið og framkvæmdarvaldið – þ.m.t. hlutverk og stöðu forseta. Fyrir utan stutta skýrslu frá nefnd um dómsvaldið o.fl. (C) og afgreiðslu á breyttum tillögum nefndar um mannréttindi o.fl. (A) verður þetta aðalefni fundarins:

Tillögur um eflingu löggjafarvalds gagnvart framkvæmdarvaldi lagðar fram til kynningar

Hér má sjá og heyra stutt viðtal við mig um málið á YouTube. Um kl. 17 á morgun verða svo formaður nefndarinnar, Katrín Fjeldsted, og ég í viðtali um málið á rás 2 á RÚV.

Þingkjörnir eða þjóðkjörnir handhafar framkvæmdarvalds?

Að vísu höfum við enn ekki tekið ákvörðun um hvort leggja eigi til breytingar á því hvernig handhafar framkvæmdarvalds eru valdir – þ.e. hvort hér verði áfram þingræði eða komið skuli á forsetaræði.

  • Þingræði felur í sér að ríkisstjórn þarf að njóta stuðnings eða hlutleysis þjóðþingsins og sé því í raun valin af Alþingi.
  • Forsetaræði – eins og í Bandaríkjum Norður-Ameríku, Frakklandi og nú í Ísrael – merkir að forseti (í Ísrael forsætisráðherra) er kjörinn af þjóðinni og hann velur svo sína ráðherra án atbeina þjóðþingsins nema í tilteknum tilvikum.

Breytt og eflt þingræði

Eftir umræður í valdþáttanefnd (B) og ráðinu sýnist mér valið standa milli milds forsetaræðis og töluvert breytts þingræðis, þar sem staða þingsins – einkum sem löggjafa og eftirlitsaðila með handhöfn framkvæmdarvalds – verði styrkt töluvert; segja má að með síðarnefnda valinu væri komið á þingræði í rýmri merkingu – þ.e. að þjóðkjörið löggjafarþing væri aðalhandhafi ríkisvalds í umboði þjóðarinnar og jafnvel sá valdamesti með þeim takmörkunum sem stjórnarskráin tilgreinir.

Hallast ég að síðarnefndu leiðinni og spái því að sú verði niðurstaðan – um leið og ég styð eindregið að djúpar og ítarlegar umræður fari fram um báðar leiðir og aðra valkosti eftir atvikum – kosti þeirra og galla – fyrir opnum tjöldum í stjórnlagaráði; það verður þó ekki á morgun.

Á morgun ræðum við hvernig styrkja megi Alþingi – sem handhafa löggjafar- og eftirlitsvalds.

Fjórða valdið – síðar

Enn á eftir að ræða betur aðalstefnumið mitt í stjórnlagaráði sem er:

Flutningur hluta af fjárstjórnarvaldi Alþingis (skattlagningar- og fjárveitingarvaldi) til héraða landsins, þ.e.a.s. til sveitarfélaga, væntanlega stærri, færri og sterkari.

Meira um það síðar.

***

Viðtal við mig um málið á YouTube.

Flokkar: Óflokkað
Efnisorð: , , , , , , , , , ,

«
»

Facebook ummæli

Vinsamlegast athugið:
Ummæli eru á ábyrgð þeirra sem þau skrifa. Eyjan áskilur sér þó rétt til að fjarlægja óviðeigandi og meiðandi ummæli.
Tilkynna má óviðeigandi ummæli í netfangið ritstjorn@eyjan.is

Höfundur

Gísli Tryggvason
Sat í stjórnlagaráði 2011 og er í framkvæmdaráði umbótaflokksins Dögunar, stjórnmálasamtaka um réttlæti, sanngirni og lýðræði. Löglærður (hdl.) og með meistaragráðu (MBA) í mannauðsstjórnun. Hef sótt og varið hagsmuni og réttindi neytenda og launafólks í 15 ár.

GSM 897 33 14; gt@vestnord.is
RSS straumur: RSS straumur