Síbylja viðskiptafræðinga og hægri stjórnmálamanna er alltaf sú, að ríkið eigi ekki að gera hitt eða þetta – heldur einkaaðilar. Það sé alltaf betra.
Í dag tjáðu greiningarmenn Landsbankans sig um að rétt væri að einkavæða eignir ríkisins í bönkunum, einkum í Landsbankanum. “Það er ekki hlutverk ríkisins að reka banka”, segja hinir miklu spekingar!
En hver er dómur reynslunnar?
Ríkið átti og rak Landsbankann frá 1886 til 2003, eða í 117 ár, án meiriháttar áfalla – og oft með ágætum hagnaði.
Eftir einkavæðingu til hinna bestu manna sem þá þótti völ á, tók það aðeins um 5 ár fyrir einkaaðilana að reka bankakerfið í heild í þrot! Og ekkert smá þrot, því gjaldþrot íslensku bankanna voru með þeim stærstu í heimssögunni.
Við vissum eftir hrun hversu misheppnuð þessi einkavæðing var. Í dag var svo sagt frá nýrri rannsókn á rekstri bankanna sem sýnir að rekstur venjulegrar bankaþjónustu þeirra stórversnaði eftir einkavæðinguna!
Ríkið gat rekið banka í 117 ár og byggt upp ágætt lánstraust erlendis en það tók einkaaðilana aðeins 5 ár að koma öllu á hausinn – og draga þjóðina sjálfa ofaní svaðið með sér.
Almenningur ber byrðar af þessum einkarekstri bankanna langt inn í framtíðina.
Það sér hver maður af þessu, að auðvitað á ríkið ekki að reka banka!!!
Að öllu gríni slepptu, tel ég þrátt fyrir allt að til greina komi að selja hluta af eignum ríkisins í bönkunum, til að lækka skuldir. En ríkið verður augljóslega að hafa mikil afskipti af bankarekstri í framtíðinni, ekki síst með öflugu eftirliti og aðhaldi – og einhverju eignarhaldi.
Annað væri heimska af verstu gerð.
Bitur reynsla af algjörum einkarekstri bankanna kennir okkur þá lexíu – ef við erum yfirleitt fær um að læra eitthvað.
Fyrri pistlar