Um daginn sýndi ég stöðu ríkisfjármála í vestrænum ríkjum m.v. árið 2012. Þar kom fram að Íslandi hefur gengið betur en mörgum kreppuþjóðum að ná niður halla á ríkisbúskapnum og fer nálægt því að stöðva skuldasöfnunina á þessu ári.

En afleiðingar hrunsins voru miklar og verða með okkur inn í framtíðina. Ein vísbending um alvarleika þeirra eru heildarskuldir hins opinbera (ríkis og sveitarfélaga).

Þó skellurinn sem hrunið veitti Íslendingum hafi verið hlutfallslega stærri en hjá öðrum þjóðum erum við ekki skuldugust vestrænna ríkja – en mjög skuldug samt. Þetta má sjá á myndinni hér að neðan (heimildir Eurostat og OECD).

Ísland er sjötta skuldugasta vestræna ríkið, næst á eftir Bandaríkjunum. Írland, Portúgal, Ítalía og Grikkand skulda mun meira en Íslendingar.

Sumar þjóðanna sem koma næst á eftir okkur eru með vaxandi skuldir, t.d. Kýpur, Bretland, Spánn og Frakkland.

Skuldirnar fóru hæst í 119% af landsframleiðslu á Íslandi og eru því minni nú. Vöxtur landsframleiðslu hefur verið meiri á Íslandi en í flestum vestrænum ríkjum á síðustu tveimur árum og það hefur lagað skuldastöðuna.

Þetta eru brúttóskuldir (á móti koma eignir, t.d. í of stórum gjaldeyrisvarasjóði o.s.frv.). Skuldir umfram eignir hins opinbera (nettóskuldir) eru um 60%, sem er ekki svo slæmt miðað við aðrar þjóðir, né miðað við fyrri áratugi á Íslandi.

Þessar skuldir og mikill vaxtakostnaður vegna þeirra eru þó afar þungur baggi og mikilvægt að ná honum niður og stækka þjóðarkökuna.

Miðað við þróun kreppunnar í öðrum vestrænum ríkjum er viðbúið að fjölgi í hópi þeirra ríkja sem skulda meira en Ísland.

Góður hagvöxtur og afgangur af ríkisbúskapnum eru mikilvægustu meðulin við of háum skuldum.