Paul Krugman birti um daginn grein í New York Times um það hvernig þeir ríku í Bandaríkjunum eru komnir út úr kreppunni á meðan almenningur situr enn í viðjum hennar. Hann vísar í upplýsingar sem eru á myndinni hér að neðan (frá Piketty og Saez 2013).

Hér má sjá hvernig tekjuhæstu 10 prósent heimila í Bandaríkjunum eru komin með stærri hlut af heildartekjum þjóðarinnar árið 2012 en var á bóluárinu 2007 – og raunar hærri en nokkrum sinnum fyrr síðastliðin 100 ár. Kreppa þeirra ríku varð bara lítil og stóð stutt.

Ríkustu 10 prósent heimila í USA eru með rúmlega helming heildartekna heimilanna. Ríkasta 1 prósentið var með rúm 23% árið 2007 en er nú með 22-23% heildarteknanna á ný.

Þeir ofurríku í USA eru sem sagt komnir aftur í rífandi sókn en almenningur situr eftir. Ójöfnuðurinn eykst enn frekar en orðið var.

Hvernig var þetta í kreppunni á Íslandi?

Vegna hins algera hruns hlutabréfamarkaðar og vegna jöfnunarstefnu vinstri stjórnarinnar þá varð þróunin önnur á Íslandi. Hana má sjá á myndinni hér að neðan, sem Arnaldur Sölvi Kristjánsson hagfræðingur reiknaði úr gögnum Ríkisskattstjóra. Miðað er við allar skattaskyldar tekjur (með söluhagnaði), fyrir skatt, eins og í efri línunni fyrir Bandaríkin.

Tekjur ríka fólksins lækkuðu meira í kreppunni á Íslandi en í USA og hafa ekki hækkað eins bratt á ný – enn sem komið er.

Ríkustu 10 prósent fjölskyldna á Íslandi höfðu farið upp í um 43% heildartekna fjölskyldna árið 2007 (á móti tæplega 50% í USA). Hlutur ríkustu tíu prósentanna lækkaði svo meira á Íslandi en í USA, eða niður í 32% 2010 og er enn á svipuðum slóðum 2011.

Ríkasta eitt prósentið á Íslandi fór í 19,8% árið 2007 (á móti rúmlega 23% í USA) en lækkaði svo í 6,7-6,8% 2010 og 2011. Í USA fór hlutur ríkasta eins prósentsins ekki neðar en 18%.

Hrun hlutabréfamarkaðarins (sem lækkaði fjármagnstekjur hátekjufólks mikið) og stefna vinstri stjórnarinnar (aukin jöfnun tekna með sköttum og bótum) gerðu það að verkum að þróunin varð með öðrum hætti á Íslandi. Ekki eins hagstæð fyrir þá ríkustu og varð í Bandaríkjunum.

Vísbendingar eru um að hærri tekjuhópar hafi hækkað meira en aðrir á Íslandi á árinu 2012 (forstjórar og starfsmenn í fjármálageira), en það kemur í ljós síðar í vetur hvort það hafi breytt tekjuhlutdeildinni.

Síðan er athyglisverð spurning, hvernig þróunin verður á næstu árum, þegar hlutabréfamarkaður fer á meira flug og ef stjórnvöld breyta skatta- og bótastefnu sinni.