Ég hef verið talsmaður þess að nauðsynlegt sé að koma Íslandi upp úr láglaunafari kreppunnar.
Hér hrapaði kaupmáttur ráðstöfunartekna heimilanna um hátt í 30% á árunum 2008 og 2009, með hruni krónunnar, auknu atvinnuleysi og aukinni skuldabyrði. Það var Evrópumet í kjaraskerðingu.
Við höfum bara náð hluta af kjaraskerðingunni til baka. Of litlum hluta.
Þess vegna er einkaneysla og eftirspurn í hagkerfinu of lítil. Það heldur öllu í hægagangi. Þið sjáið það í verslununum. Þar liggur dauð hönd yfir öllu.
Það er alltaf mikilvægt að auka eftirspurn neytenda til að koma þjóðum upp úr kreppu, því það skapar fyrirtækjum verkefni og kemur hjólum atvinnulífsins á ferð. Hagvöxtur eykst, eins og gerðist árið 2011, þegar kaupmáttur jókst um nálægt 3% með um 6% kauphækkun.
Hvers vegna segi ég að kaupið muni nú hækka um 6% í komandi kjarasamningum?
Jú, það er byggt inn í forsendur fjárlagafrumvarpsins fyrir næsta ár. Þar er ein af forsendunum fyrir tekjuáætlun ríkisins sú, að kaupmáttur launa aukist um 2,5% á næsta ári.
Hins vegar er gert ráð fyrir 3,6% verðbólgu.
Til að ná 2,5% aukningu kaupmáttar þarf að hækka nafnlaunin um nálægt 6%.
Þar hafið þið það: Ríkisstjórnin gerir ráð fyrir þessu í fjárlagafrumvarpi sínu.
Sumir biðja nú um minni kauphækkun. Til dæmis tala atvinnurekendur (SA) og seðlabankastjóri um hámark 2-2,5% kauphækkun. Það myndi þýða lækkun kaupmáttar í 3,6% verðbólgu.
Ég hef meiri trú á að forsendur ríkisstjórnarinnar gangi eftir og kaupmátturinn aukist um a.m.k. 2,5%, sem gerist með um 6% kauphækkun.
Atvinnurekendur munu reyna að láta hækkunina koma tvískipta, helming 1, janúar og rest í lok samningstímans (sem verður eitt ár).
Launþegahreyfingin getur varla verið þekkt fyrir annað en að sækja a.m.k. 6% hækkun strax þann 1. janúar.
Fyrri pistlar