Félags- og tryggingarnefnd Alþingis styður heilshugar húsnæðissamvinnufélög og búseturéttarformið þótt nefndin hafi ekki viljað heimila 110% niðurfærslu hjá búseturéttarhöfum eins og fólki í eigi húsnæði þegar nefndin mælti með frumvarpi um slíka niðurfærslu.

Félags- og tryggingarnefndin leggur hins vegar mikla á herslu á að tekið sé tillti til sérstöðu húsnæðissamvinnufélaganna í því efnahagsástandi sem nú er.  Því miður nást ekki nauðsynlegar lagabreytingar á þessu þingi til að tryggja stöðu húsnæðissamvinnufélaganna. En vilji Alþingis er skýr.

Eftirfarandi er úr umsögn nefndarinnar með 110% frumvarpinu:

“ …   Nefndin ræddi jafnframt að nýju um málefni húsnæðissamvinnufélaga og greiðsluvanda þeirra og var þeim sjónarmiðum hreyft fyrir nefndinni að lækkun lána húsnæðissamvinnufélaga væri í samræmi við markmið frumvarpsins sem væri m.a. að lækka greiðslubyrði heimila. Lækkun lána húsnæðissamvinnufélaga mundi þannig leiða til lægra búsetugjalds og lækka greiðslubyrði þeirra heimila sem væru í búsetaíbúð.

Meiri hlutinn ítrekar að markmið með niðurfærslu skulda í samræmi við frumvarpið er að draga úr yfirveðsetningu eigna og lækka greiðslubyrði heimila og stuðla þannig að minni vanskilum við lánastofnanir. Eitt af meginmarkmiðum samkomulagsins, sem liggur til grundvallar frumvarpinu, eru aðgerðir í þágu yfirveðsettra heimila þar sem ákveðið var að færa niður skuldir til samræmis við verðmæti íbúðarhúsnæðis.

Yfirveðsetning er vissulega til staðar hjá lögaðilum, svo sem húsnæðissamvinnufélögum, en hún er ekki til staðar hjá þeim sem keypt hefur búseturétt og býr í búsetuíbúð. Kjósi einstaklingur í búsetuíbúð að segja upp búseturétti sínum kemur ekki til þess að hann sitji uppi með skuldir umfram verðmæti búseturéttar síns líkt og lántakendur með yfirveðsetta eign fái þeir ekki niðurfærslu lána sinna. Úrræðið er enn fremur sniðið að því að horfa til tekna og eigna einstaklinga og eðli málsins samkvæmt er ekki unnt að beita þeim viðmiðum á félög.

Meiri hlutinn áréttar því þá afstöðu sem fram kom í fyrra nefndaráliti um málið að vinna þarf heildstætt úr greiðsluvanda félaga og líta m.a. til skuldaþols, rekstrarvirðis, nýtingar, reksturs, leigusamninga og hagræðingarmöguleika í samræmi við 6. mgr. 47. gr. laga um húsnæðismál, nr. 44/1998.

Í ljósi þeirra athugasemda sem komið hafa fram og sérstöðu húsnæðissamvinnufélaga beinir meiri hlutinn þeim tilmælum til velferðarráðuneytis að það hraði slíkri vinnu og telur jafnframt mikilvægt að skoðaðar verði allar leiðir í þessu efni, m.a. hvort unnt sé að beita sambærilegum reglum og í fyrirliggjandi frumvarpi á lán húsnæðissamvinnufélaga.

Í ljósi sérstöðu húsnæðissamvinnufélaganna og mikilvægis þeirra fyrir fjölbreytni á húsnæðismarkaði mun meiri hlutinn leggja áherslu á að fylgja málinu eftir og óska eftir fundi með ráðuneytinu hið fyrsta um málefni þeirra…“

Vonandi næst farsæl lausn í málefnum húsnæðissamvinnufélaga á næstunni.