Fulltrúar stjórnmálahreyfingarinnar Vinstri grænna á Alþingi Íslendinga hafa lagt upp með þá stefnu að standa vörð um náttúru Íslands, verja almenning gegn mengun og leita allra leiða til að stuðla að margvíslegum hagsmunum verkafólks með opna stjórnsýslu að leiðarljósi. Björt framtíð er flokkur ungs og upprennandi fólks í leit að frelsi án skuldbindinga. Þessir fulltrúar mættu í Vikulokin á Rás 1 í morgun ásamt fulltrúum Sjálfstæðis- og Framsóknarflokksins.

Eignir og skuldir kröfuhafa

Hvaðan barst fjármagnið í hendur viðkomandi á sínum tíma? Eru þetta ,,óhreinir“ peningar eða ,,blóðpeningar“ nú eða ,,Rússagull“ eða ölmusa? Nei, þetta er arður, reyndar föðurarfur, eftir áralangt starf, reksturs vinsæls fyrirtækis á Íslandi sem seldi afar vinsæla vöru frá Asíu sem hefur stuðlað að sparnaði, minnkað mengun og keppti á sínum tíma við hina vondu Bandaríkjamenn. Það hlakkaði þá í mörgum við nám í Austur Berlín þegar illa gekk hjá Könunum gegn uppgangi bílaframleiðenda í Asíu.

Það skiptir afar miklu máli hvernig mál þróast í umhverfi fjármála, hvernig fólk reynir að verja sig og hvort það vill tryggja að fjármagn þeirra fari ekki forgörðum, geti ekki tapast eða verði hreinlega spillt í hagkerfi sem var óstöðugt á tímum hrunársins 2008 og síðar þar á eftir. Það að koma fjármunum undan bæði bönkum og ríki er skiljanlegt t.a.m. í ljósi þess þegar vágestir fjármálanna hreinlega geta eyðilagt framtíð fólks og hið sama á við um illa innrætt stjórnvöld sbr. fjölmargar vinstri stjórnir um árabil austur þar sem kenningar VG eru sprottnar.

Kröfuhafar íslensku bankanna voru því af margvíslegum toga. Þar má nefna sárasaklaust eignafólk sem er bara fólk eins og við hin. Fólk sem hefur passað fjármuni sína, staðið sig vel og átt vinsældum að fagna með listsköpun sinni eða notið ávaxta erfiðis. Þetta fólk á rétt á friði með sína fjármuni og skiptir litlu hvort þetta séu stjórnmálamenn eða venslafólk þeirra. Það að brenni ofan af þessu fólki getur valdið miklu tjóni rétt eins og hjá öðrum sem brennur ofan af. Hins vegar virðis sem óþefur af málflutningi VG um þessar mundir sé að skapa e.k. pólitíska mengun er stuðlar að því að draga fólk í dilka eftir því hvort það eigi fjármuni eða er fátækt. Hinir eignamiklu virðast eiga minni réttindi í huga VG, minna persónufrelsi og eiga að lúta lægri rétti en aðrir. Er þetta rétt, er þetta eðlilegt og stuðlar þetta að eðlilegum framgangi hagkerfis, réttarfars og siðferðis? Nei, það gerir það ekki. Kröfuhafar geta átt sínar kröfur vegna margvíslegra ástæðna, keypt þær á smáaura eða verið bara venjulegt fólk sem tapaði eignum sínum vegna vanrækslu ríkis og banka.

Sjúkrahús og staðsetning

Pistlahöfundur, eftir kynningu á staðsetningu sjúkrahúss frá fjölmörgum aðilum, telur að Sigmundur Davíð Gunnlaugsson sé einfaldlega, með ábendingum varðandi staðsetningu, að gæta að því að fjármunum ríkisins sé vel varið. Skiptir litlu varðandi núverandi samþykktir og áratuga umræður. Hér er um meðferð opinbers fjárs að ræða, framtíðarskipan höfuðborgarsvæðisins og áhættu vegna sjúkraflutninga, byggingakostnaðar og heildarmyndarinnar er miðast m.a. að því að selja dýrt land í miðbæ og byggja fullkomið húsnæði inn til lengri framtíðar sem hýsa á sjúkrahús allra landsmanna.

Enn og aftur kom fulltrúi VG með e.k. yfirlætislega ályktun í vikulokinn þess efnis að ráðherra í ríkisstjórn megi ekki tjá sig um skipulagsmál. Þetta mál varðar ekki síður ríkisfjármál og því varða skipulagsmál miklu þegar kemur að staðarákvörðun og nýtingu fjármagns. Við eigum ekki og megum ekki með nefndum, ráðgjöfum og hagsmunatengdum skipulagsfræðingum sem og sérfræðingum, sem telja sig vita betur, stuðla að því að sólunda opinberu fé. Sjúkrahús, rétt eins og hótel og skólahúsnæði, úreldast hratt. Því eiga ríki og sveitarfélög að forðast að eyða miklu í hönnun dýrra og flókinna bygginga með tilheyrandi listunnendum sem koma að slíku fyrirkomulagi þegar verið er í raun að byggja n.k. framleiðslulínu. Sjálfsagt er að leita allra leiða til að tryggja velferð þeirra sem nýta slíkt húsæði og þurfa að njóta slíks húsnæðis en lágmarka alla skúlptúra og e.k. varanlega byggingamynd er skapar aðeins kostnað án þess að tryggja sérstaklega aukna velferð eða ánægju þeirra sem stunda þar nám, vinnu og stuðla að velferð.

Þrýstingur hönnuða á byggingaframkvæmdir og innbyggð stjórnsýsla, sem stuðlar að bruðli af margvíslegum toga, er ekki beint gagnsætt og opið ferli. VG og Björt framtíð virðast snobba sig inn í þessa ,,velferð“ sem er ekkert annað en þróun í þá átt að eyða fé almennings sem gerir ekki neitt annað en að fara í óhagstæðar framkvæmdir sem sífellt fara fram úr þeim áætlunum sem gerðar eru.

Hönnun er mikilvæg en hönnun er misjöfn. Hönnun getur einmitt bjargað fjármunum og hönnun getur bæði verið slæm og einnig góð. Það er eins og með hvað annað sem hannað er. Hins vegar verður hið opinbera að tryggja almennafé en ekki hagkerfi hönnuða. Þessu verður að breyta og umræða af þeim toga sem Sigmundur Davíð Gunnlaugsson hefur skapað stuðlar einmitt að því að opna á að gæta betur að meðferð almannafjár skattborgaranna. List og hönnun er mikilvæg og getur einnig skapað ánægju, velferð og hamingju. Það að niðurgreiða slíkt er hið besta mál en það á hið sama við um bændur og mikilvægi þeirrar listgreinar að rækta búfénað og tryggja aðföng til neytenda. Allt er þetta afar mikilvægt en við þurfum að gæta að fjármunum skattborgara engu að síður.

Þöggun og þæfing

Það versta sem vinstrimenn hafa að geyma úr sinni fortíð er þöggun. Þetta á við um alla flokka en í misjöfnum mæli og fer alfarið eftir einstaklingum sem eru oddvitar hverju sinni. Þöggun vinstri manna og frelsisrómantík án ábyrgðar hinnar Björtu framtíðar er ekki eitthvað sem framtíð Íslands á að byggja á. Þöggun í Austur Berlín var mikil og þöggun sú sem þar var drukkin af vinstri mönnum með móðurmjólkinni er ekki eitthvað sem pistlahöfundur vill að verði leiðarvísir okkar Íslendinga inn í framtíðina.

Með framferði sínu síðustu daga hafa fulltrúar VG skapað á Íslandi umtalsverða pólitíska mengun. VG hefur, þrátt fyrir græna stefnu sína, verið ansi grámyglukennt fyrirbæri í íslenskri pólitík lengi vel og mengað umræðuna svo að margir ágætir þegnar þessa lands skilja hvorki upp né niður í því hverjum ber að treysta og hverjum ekki. Á þessari mengun nærist sundurlyndisfjandinn rétt eins og El Ninjo á miðu Kyrrahafi um þessar mundir.

Sigmundur Davíð Gunnlaugsson er afar frambærilegur maður, ötull forsætisráðherra og hefur staðið sig vel í sínum störfum fyrir land og þjóð. Árásir á hann þessa dagana sem og á eiginkonu hans eru sóðarlegar og byggðar á takmörkuðum skilningi á því að allir eigi rétt á að verja eigur sínar. Það hafa margir þurft að reyna síðustu ár en þar hefur forsætisráðherra reynst mikill og ötull bandamaður.

Þökk sé honum !

Síðustu ár hefur viðskipta- og lögfræðingurinn Ketill Sigurjónsson haldið uppi áhugaverðu og oft á tíðum orkumiklu efni á vef sínum undir heitinu Orkubloggið. Óhætt er að segja að það hefur vakið umtal í gegnum tíðina en þar hefur verið leitað leiða að upplýsa almenning um orkumál á Íslandi.

Ketill Sigurjónsson

Í gær kom Ketill fram í Kastljósi RÚV og virtist mikið niðri fyrir varðandi álframleiðendur á Íslandi. Í nýlegum pistli hans, Átökin um orkuauðlindir Íslands, virðist hann vaða á súðum varðandi orkumál á Íslandi. Þessi pistill, sem virðist stefna í að verða sá síðasti hjá Katli um orkumál, er stílbrot sé miðað við fjölmörga pistla hans um sama efni frá upphafi. Hann segir m.a.:

Það fór reyndar svo að miðað við ruglukollana sem spruttu nú fram með áróðursskrif fyrir stóriðju og gegn sæstreng, virðist sem Norðuráli hafi gengið eitthvað illa að fá fagfólk til þess verks.

Hingað til og allt frá tíð Halldórs Jónatanssonar sem forstjóra Landsvirkjunnar hefur verið fjallað um möguleika á sölu á orku til Evrópu um sæstreng. Einn helsti áróðursmeistari þess verkefnis, a.m.k. í tíð síðustu vinstri stjórnar á Íslandi, var gjaldkeri Samfylkingarinnar. Það hefur reyndar sjatnað aðeins í honum eftir að Samfylkingin varð pólitískt gjaldþrota. Það er greinilega ekki lengur í tísku að vera Samfylkingarmaður.

Orkan ekki ódýr

Þrátt fyrir að upplýsingar streymi nú um allan heim á netinu á ljóshraða virðist sem Ketill hafi ekki áttað sig á því að nú vilji Kanadamenn fremur vinna úr orkunni heimavið en að flytja hana úr landi. Þeir sem mæla með útflutningi á orku um sæstreng átta sig ekki á því að þegar frumorkan er seld úr landi, þó svo fyrir hana fáist hugsanlega hærra verð, eru þættir í hagkerfinu, þar sem margfeldisáhrifa gætir vegna framleiðni og atvinnusköpunar, sem verða undir.

Í annan stað ber að geta þess að áhættan við að hafa rafstreng á hafsbotni kallar á að sá sem selur orkuna verður að kaupa raforku framvirkt á markaði til að tryggja megi afhendingaröryggi rofni strengurinn á líftíma hans. Fjölmargir þættir geta komið til þess að slíkur strengur rofni en þetta er vel þekkt í ljósleiðarabransanum og hver þekkir ekki tilvik þar sem Farice hefur farið úr sambandi auk þess sem Írlandshaf er þekkt fyrir tíð rof strengja af mörgum toga.

Það eru margir þættir sem hafa bæði bein og óbein áhrif á rekstur iðnaðarfyrirtækja og oft ekki metið að verðleikum minni áhætta standi að baki samningum efnahagslega sterk fyrirtæki, samningum sem eru til langs tíma og tryggja afkomu orkuframleiðenda.

Áhættumat

Varðandi áhættumat almennt virðist Ketill loka augum sínum fyrir pólitískri áhættu hér heima. Hún er til staðar og er síður en svo hverfandi. Hún er hins vegar ekki mikil en samt sem áður til staðar. Pistlar hans benda beinlínis til þess að hann virðist vera að mæla með sæstreng og hver veit nema að slík umræða komi framleiðendum sæstrengja vel en það liggur fyrir að þeir treysta sér ekki að leggja og eiga strenginn og má ætla að þeir muni, sem og meðmælendur slíks verkefnis, leggja til ríkisábyrgðar á slíka framkvæmd rétt eins og mælt var fyrir með Danice. Fjáraukalög frá 2009, ef greinarhöfundur man rétt, sýna fram á að um 5 milljarðar að lágmarki féllu á íslenska skattgreiðendur á þessum tíma vegna þess strengs yfir hafið. Hver metur þá áhættu að lagður sé strengur og svo sé öll áhættan ekki verðlögð heldur rennt blint í sjóinn með þetta?

Hátt orkuverð

Orkuverð er mjög hátt til stóriðju á Íslandi og það er fásinna að halda því fram að orkuverð sé hér of lágt. Það er á samkeppnishæfu verði séu allir helstu áhættuþættir lagðir til samanburðar á milli markaðssvæða. Hins vegar nýtur almenningur þess arna í lágu orkuverði og hefur íslenska þjóðin fengið að ,,fljóta með“ í verð sem er frábrugðið því sem gerist erlendis m.a. vegna tilkomu stóriðju á Íslandi. Hvers virði er það? Það er gríðarlega mikils virði.

Samkeppnin er víða og má þar nefna orkuverð í Bandaríkjunum sem og í Kanda. Varðandi svokallaða PESTEL greiningu má einnig benda á „Social“ áhættuna en þar má nefna t.d. verkföll og vinnustöðvanir. Þetta er réttur starfsmanna en þegar umræðan er villandi er hætta á að það verði til vinsældar fallið að rýra orðspor fyrirtækja sem hafa skuldbundið sig um árabil og stuðlað að uppbyggingu á iðnaði í landinu.

Því er ljóst að Ketill Sigurjónsson, eins ágætur sem hann er og málefnalegur, hefur farið offari í umræðunni án þess að innistæða sé fyrir því sem hann setur fram. Það er miður enda sjónasviftir af honum í þessari annars áhugaverðu umræðu.

Við búum hér við afar vönduð vinnubrögð á sviði orkunýtingar. Hér á landi hefur byggst upp mikilvægur iðnaður og hann á undir högg að sækja vegna kreppu á mörkuðum. Það mun breytast á næstu árum og því verðum við sem viljum skapa stöðugleika, sýna langtímafjárfestum fram á heilindi og áreiðanleika að lágmarka áhættuna, tryggja hagsmuni bæði kaupenda og seljenda með áreiðanlegum langtímasamningum og byggja þannig stoðir sem endast.

Því miður er umræðan sem Ketill heldur uppi í síðasta orkupistli sínum ekki málefnaleg. Það er miður enda að öllum líkindum síðasti pistill hans um orkumál.

Gleðilega Páska !

Í dag, 2. febrúar 2016, birtist grein eftir formann Samfylkingarinnar í Fréttablaðinu. Á forsíðu sama blaðs kemur í ljós að opinberir embættismenn, ekkjur eða ekklar þeirra fái nú 26% hækkun á eftirlaun. Hér er um embættismenn að ræða og stétt sem formaður flokks með undir 10% fylgi í skoðanakönnunum vill ýta frekar undir. Hann telur sjúkrahótel eiga að vera í opinberum rekstri og að best sé að slíkt sé í algjörum forgangi. Á meðan fá aldraðir og öryrkjar mun minni hækkanir undir ríkjandi stjórn en minna en ekkert í þeirri stjórn sem formaður Samfylkingarinnar vann fyrir á síðasta kjörtímabili. Það er ekki nema von að Píratar séu orðnir vinsælir.

Hræsnin

Samhliða þessu útspili fulltrúa einnar minnstu stjórnmálahreyfingu landsins, sem vissulega á rétt á sér, kemur gamall vinstri maður úr heilbrigðiskerfinu fram og skipuleggur undirskriftarsöfnun er byggir á álíka hæpnum forsendum og þeim er stuðst var við þegar pistlahöfundur fjárfesti í deCode hér á árum áður. Þetta var um sviptað leyti og þegar ríkissjóður hafði gengist í milljarða ríkisábyrgð fyrir það sama félag. Óþægilegt að fá þetta ryk í augun svona trekk í trekk. Þá var sótt í áhættustýringu sem byggðist á því að færi deCode á hausinn myndu skattgreiðendur borga. Sama virðist með lífeyristryggingar fyrrum opinberra starfsmanna sem Samfylking og VG styður út í eitt, út í rauðan dauðann. Það er sjálfsagt enda samningsbundið.

Á þessu heilbrigðiskerfi höfum við byggt frá því að Svavar Gestsson var heilbrigðisráðherra. Er ekki tími kominn til breytinga eftir að þetta kerfi er gengið sér til húðar, afkastar litlu og á sér ekki viðreisnar von? Þar er ekki að sakast við frábæra starfsmenn sjúkrahúsa og heilsugæslu. Það er kerfið sem þetta góða fólk starfar undir, yfirbygging og flækjustig, smákóngakerfi og óskilvirkni sem er að drepa kerfið.

Upprifjun

Þegar fólk kemur fram með margvíslegar tillögur af þeim toga að opinber rekstur er það besta verður viðkomandi að líta í eigin barm. Hvað kostar að reka húsnæði, viðhalda því, greiða af því skatta og gjöld er tengjast margvíslegum þáttum er ríkið og sveitarfélög óska eftir til að sinna innviðum?

Við vitum vel að hið opinbera kerfi kann vart að halda við eignum. Það er pistlahöfundi minnistæður fundur með Friðriki Sophussyni  þáverandi fjármálaráðherra í ríkisstjórn Davíðs Oddssonar frá árinu 1991. Sá fundur var haldinn á Hótel Borg og gat Friðrik þess að stærsti skuldabagginn frá vinstri stjórninni þar á undan var viðhaldssleysi á fasteignum hins opinbera. Vinstri menn halda ekki við eignum, taka ekki til, moka götur seint og illa og sækja ekki sorpílát fyrir fólk innfyrir lóðamörk öryrkja eða aldraða sbr. í Reykjavík í dag undir forystu Samfylkingarinnar. Vinstri menn ganga ávallt á ,,yfirdrátt“ þess sem kom á undan, lagði inn, hélt við eignum og brást ekki skyldum sínum. Fjármunir sem annars færu í viðhald fara í að halda partý af margvíslegum toga.

Sjá má má nýja frétt um ástand húsnæðis sem ætlað er öldruðum á Landakoti hér.

Góður rekstur og ríkisrekstur

Hvað er að því að góður rekstur skili hagnaði og arði? Það þekkist vel í opinberum rekstri að þar kalla forstöðumenn (getið hér hvort heldur sem menn vilja kannast við þetta eða ekki) til innanhúsarkitekta, markaðsmenn og hlaupatíkur af margvíslegum toga til að klára fjármagn viðkomandi árs sem þeim var skammtað svo tryggt sé að sama fjármagn fáist á næsta ári. Sumir segja þetta vera óskaplega sniðugt. Þeir sem fengnir eru til að eyða eru í umboðsvanda enda vilja þeir fá verkið og báðir aðilar þaga yfir þessu og þegar á reynir sannfæra þeir sjálfa sig og aðra að þetta hafi í raun verið bráðnauðsynlegt. Þetta ætti að flokkast undir sama flokk og skattsvik í refsirétti í raun og sann.

Hvers vegna má ekki fremur nýta skynsemi góðra stjórnenda í einkarekstri og treysta þeim fyrir sjúkrahóteli en að setja það í opinberan rekstur? Er það vegna þess að eitt atvik fór úr skorðum, einn samningur og ein tilraun til að breyta? Á nú að markaðssetja málið þannig pólitíkst að vegna þess að svo fór má alls ekki endurtaka leikinn? Hvað með allt klúðrið hjá Samfylkingunni? Er í lagi að endurtaka það allt aftur?

Afkastageta ríkisfyrirtækja um allan heim er vel þekkt. Má þess geta að sagan segir að þegar Bjarni heitinn Benediktsson, þá fjármálaráðherra, var inntur eftir því hve margir innu í ráðuneyti hans svaraði hann um hæl: ,,Um helmingur.“.

Vandaðir embættismenn

Fjölmargir embættismenn eru afar vandaðir en þeir eru undir þá sök seldir að þurfa að eyða fjármunum skattgreiðenda. Ef þeir gera það ekki og klára ekki allt fjármagnið fyrir hver áramót, sem þeim var skammtað í fjárlögum, verður þeim og stofnuninni, sem þeir heyra undir, refsað.

Það er gert með minna fjárframlagi næsta ár þar á eftir. Vandaður embættismaður þrífst illa í kerfi af þessum toga. Vonleysið er algjört og hvatinn lítill eða enginn. Lítið um hrós eða hvatningu þegar vel er gert.

Niðurlag

Það að reka heilsugæslu eða sjúkrahótel er nákvæmlega það sama og að reka hótel, sinna gestum og gera það vel, af dugnaði, af elju og væntumþykju. Það er ekkert vont við það að skila hagnaði en það er skelfilegt að eyða opinberu fé í tóma vitleysu. Það sem þarna greinir á milli er að annað er skynsamt, hitt er óskynsamt. Það þarf ekki að vera slæmt að einkaaðilar sinni öldruðum. Aðstandendur þeirra eru líklega öflugustu einkaaðilarnir í dag sem eru að sinna öldruðum best á meðan hið opinbera virðist eiga erfitt um vik.

Sjálfsagt er að reka sjúkrahús og skóla á vegum hins opinbera en það hefur sést hér á landi að það er bruðlað í þessu kerfi. Er ekki hægt að huga að blönduðum rekstri í heilbirgðismálum? Það þarf að lagfæra hvatana í kerfinu og fara að koma á móts við venjulegt fólk, öryrkja og aldraða.

Skynsama leið Samfylkingarinnar er að hugsa skýrt um þessar mundir, ekki óskýrt.

Fyrirsögn þessa pistils bendir til að það er mikið um að vera í þessum pistli og þar sé af mörgu að taka. Í raun og sann hangir þetta allt saman. Í nýlegum pistli (Pistill Egils Helgasonar – Silfur Egils) á Eyjunni var fjallað um hve gamaldags það væri að eiga séreign, t.d. fasteign. Best væri að leigja íbúðarhúsnæði en að eiga var innihaldið pistilsins í grunninn og þess getið að séreignastefnan væri úr sér gengið fyrirbæri. Er ekki bara verið að drepa gullgæsina, þ.e. séreignastefnuna? Þar ganga menn hart að fólki í landinu, bæði frá vinstri og hægri.

Mikilvægi séreignastefnu í hverju landi

Sú kynslóð sem ekkert ætlar að eignast, engu ætlar að safna og markar sér ekki aga til að spara er kynslóð sem mun bæði taka umtalsverða áhættu og þarf að treysta á að samfélagið taki við að sinna henni láti eitthvað undan þegar heilsan brestur, hagkerfið hjaðnar eða samdráttur verður í launum, atvinnu og viðurværi þjóðar. Ríkið mun aldrei ráða við að bjarga öllum, það má lesa úr sögunni.

Þetta þekkja íslensku hagamýsnar en þetta virðist hins vegar vefjast fyrir andstæðingum séreignastefnunnar. Eignasafn almennings er metið að verðleikum þegar litið er á styrk hvers hagkerfis fyrir sig og getu þess að takast á við áföll, áhættu og skipbrot. Þá skiptir litlu hvort slíkt á sér stað í lífi viðkomandi einstaklings eða kynslóðar þegar á bjátar.

Verðtryggingin

Verðtrygging er af mörgum toga. Dæmi um ágæta verðtryggingu er að fara snemma og versla inn þegar vænta má skorts á nauðsynjarvöru, þ.e. að vera á undan og ná sér í vöruna áður en hún ríkur upp í verði vegna skorts. Til að hamla þessu hafa framleiðendur og dreifingaraðilar gætt að því að tryggja stöðugt vöruframboð, tryggja dreifileiðir og þannig verðstöðugleika. Því liggur í hlutarins eðli að það væri erfitt að banna að fólk fengi að vera forsjált hvað þetta varðar.

Það þarf því ekki að vera þörf á að banna verðtryggingu í formi tengingu lána við þróun á vísitölu neysluverðs en það má takmarka framboð á slíkum lánum. Megin rök fyrir því að takmarka slíkt framboð er að sé of stór hluti slíkra lána á efnahagsreikningi fjármálafyrirtækja á Íslandi er hætta á að stýrivextir Seðlabanka Íslands miðlist ekki vel í okkar agnarsmáa hagkerfi (*sjá skýringu neðst). Því bíta stýrivextir seint og illa, verðbólgan lækkar ekki jafn hratt og því hanga vextir of háir of lengi eða eftir atvikum of lágir of lengi. Hættan af þessu er sú að erlendir fjármagnseigendur stundi vaxtamunaviðskipti í kjölfarið.

Gengistryggingin

Gengistrygging er eitt form verðtryggingar. Nú eru áform uppi um að heimila gengistryggingu skuldbindinga í íslenskum krónum sem Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn varaði sérstaklega við í skýrslu árið 2001 um það leyti þegar Alþingi gerði Seðlabanka Íslands sjálfstæðan og fleytti krónunni. Hefur enginn af sitjandi þingmönnum lesið þá skýrslu?

Eftir lestur gagna nefndar um breytingu á vaxtalögum frá þessum tíma, sem aflað var frá einu ráðuneytanna, kemur greinilega í ljós að sú nefnd tók leiðbeiningum um að banna yrði gengistryggingu af þessum toga alvarlega og urðu þessi drög að núgildandi vaxtalögum. Sjá nánar hér skýringamynd (Figure 1) úr skýrslu AGS sem gefin var út 2001 og fjallaði um Ísland, fleytingu króunnar, nauðsyn nýrra vaxtalaga og sjálfstæðan seðlabanka.

Skýringamynd af gjaldeyrisáfalli á Íslandi sem varað var við yrði gengistrygging gerð heimil og óvarin slík lán gætu valdið miklum fjármálaóstöðugleika og skapað hættu

Vextir og lán

Leiða má sterkum líkum að því að vextir á Íslandi eru svo háir sem raun ber vitni vegna þess að við erum ekki búin að þróa hagkerfið. Við erum því með vanþróað hagkerfi þar sem lífeyrissjóðir búa við e.k. niðurgreiðslu í formi laga og reglna þar sem ávöxtunarkrafa á þá yfirbyggingu sem þar er hefur umtalsverð áhrif, þ.e. sú krafa sem kennd er við 3,5% (** sjá skýringu neðst). Það er ekki nema von að fólk átti sig ekki á þessu kerfi þegar þingmenn og ráðherrar ár eftir ár koma fram og segja ekki sannleikan um þetta kerfi okkar sem er ekki að vinna með fólkinu í landinu. Því koma fram skoðanir um það, eins vanhugsaðar og þær eru, að séreignastefna sé úrelt og það sé ekki lengur skynsamlegt að spara í formi húsnæðis.

Að lokum skal á það bent að ekki er heimilt fyrir fólk að nýta fjármuni sína úr lífeyrissjóðum sem þar sitja fastir á lágum vöxtum til að borga upp húsnæðislán sín á sem eru á hærri vöxtum. Slíkar hömlur og takmarkanir á aðgengi fólks að eigin fjármunum, sem vissulega eru bundir skv. samningum þar um, er ekki í anda þeirrar hugsjónar að fólki eigi að treysta fyrir eigin hag, eigin fjármunum og hagsæld.

• Á meðan þingmenn og ráðherrar ætla að fara að heimila gengistryggð lán (þrátt fyrir e.k. virkt eftirlit á tekjustreymi einstaklinga í erlendri mynt sem efast má um að verði virkt út lánstíman sem gæti verið 20 til 30 ár) er hætta á ferðum.
• Ef sömu aðilar ætla ekki að takmarka verðtryggð lán fjármálastofnana (tryggir þá sjóði sem geta ekki verið með virka áhættustýringu á lánastabba með óverðtryggðum vöxtum) til að tryggja miðlun stýrivaxta eru þeir ekki að mæla fyrir virkari hagstjórn á Íslandi.
• Á meðan þingmenn og ráðherrar ætla að niðurgreiða fjármálastofnanir með hagstæðum lagabálkum í stað þess að stuðla að virkri samkeppni mun almenningur þurfa að borga hærri vexti og lúta lögum eins og nauðungarsölulögum þar sem fjármálastofnanir geta keypt eign á 1 milljón sem er virði 10 er ekki í anda þeirra laga sbr. greinargerð með frumvarpi sem varð, með breytingum í nefnd, að þessum lögum.
• Á meðan ofvaxin sveitarfélög (sum hver nokkuð spillt) selja lóðir dýrum dómum, lóðir sem áður var úthlutað af kostgæfni svo duglegt fólk gæti byggt yfir sig og fjölskyldur sínar er ekki von á góðu. Það virðist lítil von um að virkja megi dugnað landsmanna á þeim vettvangi og svo tryggja megi að fólk geti byggt sjálft á hagkvæmu verði og skapað verðmæti í hagkerfinu og fyrir framtíð sína. Fjármagnið virðist allt sogið fyrirfram út úr lóðunum til að halda uppi mikilli yfirbyggingu, yfirskuldsettum sveitarfélögum og illa reknum.

Villur í lögum og reglum, sem stuðla að því kerfi sem við búum við, valda því að ranghugmyndir um séreignastefnu skjóta upp kollinum. Það er því við þingmenn og ráðherra að sakast breyti þeir ekki rétt í þessu efni.

Með því að auka völd fjármálafyrirtækja með niðurgreiðslu lagabálka til handa þeim, með því að koma ekki á virkri samkeppni til handa almenningi, skapar ekki hagstæð skilyrði fyrir virka miðlun stýrivaxta. Að heimila gengistryggð lán sem og óheft verðtryggð lán er verið að stuðla að því að völd fari frá almenningi yfir til einhvers annars en fólksins í landinu. Þannig geta menn einmitt grafið undan séreignastefnunni og undan allri trú almennings á ríkjandi stjórnvöld.

Það er þess vegna sem vextir eru of háir á Íslandi, það er þess vegna að smásöluaðilar eru með hæstu álagningu á vöru en í öðrum ríkjum, það er þess vegna að yfirbygging fjármálafyrirtækja er enn of mikil, það er þess vegna að smásalan er með stóra yfirbygginu og að olían sem og bensín er of dýrt á Íslandi. Við verðum því sjálf að kalla eftir breytingum og verða virkari í stjórnmálum á Íslandi. Þetta gerir enginn fyrir okkur nema að við vinnum öll stétt með stétt að þessum breytingum.

Sumir sjá þetta ekki, því miður.

Þessu vilja Íslendingar breyta.

__

(*) Skýring fyrir lesendur:

Verðtryggð lán bregðast ekki við stýrivaxtahækkun Seðlabanka Íslands eins og óverðtryggð lán. Hækki stýrivextir Seðlabanka Íslands hefur slíkt áhrif á vaxtastig lána, þ.e. óverðtryggða vexti sem eru breytilegir, ekki fastir. Því mun hækkandi stýrivextir fara beint inn í greiðsluseðil óverðtryggðs lán á breytilegum vöxtum og þá tekur lántakandinn strax við að borga hækkunina og þeir fjármunir sem fóru í þessa hækkun fara þá ekki t.d. til að borga fyrir nýtt sjónvarp. Neysla dregst því saman eða á að gera það. Þetta kallast að stýrivextir eru farnir að ,,bíta“ og hafa þannig áhrif á minnkandi neyslu sem dregur úr verðbólgu.

Hins vegar með verðtryggð lán þá eru það oftar en ekki fastir vextir en höfuðstóll hækkar ef vísitala neysluverðs hækkar og því kemur vaxtahækkun Seðlabanka Íslands ekki fram í slíkum lánum (eða fremur seint) og greiðsluseðillinn hækkar ekki um leið. Hins vegar og þess í stað hækkar verðlagið og vísitalan mælir það sem svo fer á höfuðstól lánsins, þ.e. lántakandinn greiðir ekki strax með greiðslu næsta greiðslueðils eftir stýrivaxtahækkun og tekur þannig ,,höggið“ af stýrivaxtahækkun ekki strax. Þess í stað fer þetta inná höfuðstól lánsins og hækkar hann. Svo þarf að borga verðbætur af þessari hækkun sem annars þyrfti ekki ef menn tækju ,,höggið“ strax með því að greiða strax og vextir Seðlabanka Íslands hækka.

Því getur sá sem er með verðtryggt lán keypt sjónvarpið og er því í raun ekki að spara, heldur eyða meiru, auka neyslu sína. Þannig er þessi munur, þ.e. óverðtryggða lánið virkar betur við að minnka neyslu og draga úr verðbólgu en hið verðtryggða veldur því að stýrivextirnir miðlast ekki og draga þannig ekki úr verðbólgu eins og annars væri, þ.e. ef allir yrðu með óverðtryggð lán. Svo er það greiðslubyrðin, hún er vissulega meiri til skamms tíma á óverðtryggðu láni en því verðtryggða. Hins vegar er fólk fyrr að safna í fasteign sinni með því að vera með óverðtryggð lán.

(**) Skýring fyrir lesendur:

Þegar litið er til 4. gr. laga nr. 129/1997 um skyldutryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi lífeyrissjóða ásamt áorðnum breytingum má sjá á einföldum útreikningi að raunávöxtunarkrafa lífeyrissjóða verður að liggja á bilinu 3 til 4%.

Ef við gerum ráð fyrir 0% launahækkunum, 0% verðbólgu og vöxtum þar sem einstaklingur er með kr. 500.000 í mánaðarlaun mun sá einstaklingur, með vísan í lögin, eiga (500.000×12%x12x40)=28.800.000 við lok tímabilsins og byrjar að fá út lífeyri. Samkvæmt lögunum ber að greiða (500.000×56%)= kr. 280.000 á mánuði frá viðkomandi lífeyrissjóði þangað til einstaklingur fellur frá.

Eftir rétt rúm 8 ár er þessi sjóður uppurinn en hann er langt undir lífaldri Íslendinga í dag. Því er augljóst að þessi sjóður verður að fá raunávöxtun á sjóði sína til að ná endum saman. Væntur lífaldur við upphaf töku lífeyris á Íslandi er um 20 ár sem þýðir að lífeyrissjóðurinn verður að ná um 2,85% ávöxtun á fé sitt til að eiga fyrir væntum útgreiðslum í framtíðinni og svo lengi.

Ef við bætum við um 3% launahækkunum á ári við þetta er ljóst að það kallar á um 3,1% ávöxtunarkröfu ef gert er ráð fyrir 0% verðbólgu. Svo ef tekið er tillit til kostnaðar við rekstur sjóðsins má ætla að lögin í raun og veru setja um 3 til 4% raunávöxtunarkröfu á lífeyrissjóði landsins.

Heimild: Lög um skyldutryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi lífeyrissjóða ásamt áorðnum breytingum.

Hugleiðing

Um leið og pistlahöfundur óskar lesendum gleðilegrar hátíðar, árs og friðar er rétt að minnast á það hvernig nýtt ár 2016 ætti að vera í hugum okkar. Árið 2015 var uppfullt af öllu því sem flest ár hafa innifalið í því viðamikla plássi sem tími og rúm gefur okkur. Árið 2016 tekur við og annar tími rennur upp. Sumu getum við stjórnað en öðru ekki. Við eigum að leggja áherslu á að gera okkar nánustu hamingjusama og veita náunganum aðstoð þetta ár rétt eins og öll árin þar á undan. Við eigum að sýna skilning og samkennd.

Við eigum í Guðs friði að sýna öðrum trúarbrögðum og þeim sem aðhyllast önnur trúarbrögð eða vantrú skilning og taka því fagnandi að fjölbreytt samfélag fái hér að dafna og þroskast til framtíðar. Samhliða hinu andlega verðum við að gæta að hinu veraldlega með því að halda Íslandi í byggð, gæta að því að rafmagn fari ekki af vegna lélegs viðhalds rafstrengja, við eigum að halda við húsum og vegum og varast að hækka vexti um of í litlu hagkerfi þar sem þenslan er á einum stað en vaxtatjónið verður á öðrum stað þar sem engin er þenslan. Við verðum að gæta að því að nota ekki stórtæk vinnutæki heimshagkerfisins í viðkvæmu hagkerfi okkar á Íslandi. Samhliða eigum við ekki að leika stórþjóð heldur vera stórhuga og marka okkur stefnu meðal allra þjóða heims sem við eigum viðskipti við, reyna að skilja þeirra erfiðleika, þeirra baráttu en láta vera að setjast í dómarasæti nema þegar brýtur á og alvarleg mál eiga við.

Hver einstaklingur á rétt á að lifa og njóta hamingjunnar. Hið sama á um fanga sem hafa hlotið dóm. Látum þá taka út sinn tíma lögum samkvæmt og hættum að refsa fólki félagslega hvort heldur það sé selt undir sök eða sé það saklaust.

Höldum friðinn eins og kostur er. Virðum lífið og dauðann eins og þetta líf hefur boðað okkur enda er dauðinn lífsnauðsynlegur. Þannig er náttúran sem okkur ber skylda standa vörð um en einnig nýta af kostgæfni og varúð.

Njótið heil og verði 2016 ykkur gott og gæfuríkt ár.

Á dögunum tóku forsetahjónin upp á því að aðstoða við matargjafir handa fátæku fólki á Íslandi og eru okkar ástkæru öryrkjar þar á meðal. Það er fagnaðarefni.

Hafa a.m.k. tveir mætir menn í Sjálfstæðisflokknum, mínum ágæta og breiða flokki, gagnrýnt þetta nokkuð harðlega.

Þykir mér þetta miður og skora á þessa flokksfélaga mína að leika þetta eftir forseta Íslands og kynna sér stöðu öryrkja með þessu móti og annarra landa sinna sem hafa það afar bágt nú um hátíðarnar. Forseti Íslands er forseti allra Íslendinga, einnig þeirra sem eiga lítið eða um sárt að binda og er því göfugt af þeim hjónum að ganga í þetta verk og vekja athygli á stöðu fátækra á Íslandi.

Það er vel vitað að embætti forseta Íslands fær úr ríkissjóði dágóða fjárhæð til að halda embættinu gangandi og standa að veislum fyrir háa sem lága, veita þegar menn kalla eftir orðuveitingum og stuðla að samskiptum við þjóðarleiðtoga sem eyða talsvert meiru en það embætti sem nú virðist sótt að.

Eftir stendur, sem þessir ágætu samherjar mínir verða að líta til, að það var þessi forseti sem hafnaði ICESAVE samningi og Evrópusambandskukli sem þeir hafa báðir komið að með beinum eða óbeinum hætti í gegnum tíðina.

Þykir mér því menn kasta á milli sín óþarfa ónotum nú rétt fyrir hátíðarnar og vil því vísa til kveðju þeirra Sigurðar Breiðfjörðs og Bólu-Hjálmars eftir síðustu samfundi sína.

Við eigum að vera góð við hvort annað fyrir og yfir hátíðarnar sem og endranær en ekki vera með tóm leiðindi. Við eigum að hjálpa og styðja, vera bæði góð við menn og dýr eins og skáldið sagði.

Læt ég því kveðjur þeirra félaga vera skilaboð mín til þeirra sem eru með hnútukast sín í millum nú rétt fyrir blessuð Jólin.

Sigurður

Sú er bónin eftir ein,

ei skal henni leyna,

ofan yfir Breiðfjörðs bein

breiddu stöku eina.

Bólu-Hjálmar

Ef ég stend á eyri vaðs

ofar fjörs á línu,

skal ég kögglum kapla-taðs

kasta að leiði þínu.

Gleðileg Jól kæru öryrkjar !

Mynd fengin af vef visir.is

Í dag samþykkti Alþingi Íslendinga tillögu þess efnis frá allsherjar- og mennamálanefnd að Albanir, sem áður höfðu verið hafnað um hæli á Íslandi af Útlendingastofnun, fengju íslenskan ríkisborgararétt. Þarna óx Alþingi mikið í áliti. Spurningin um stöðu Útlendingastofnunar í þessu ljósi á áleitin en lagabreytingar er að vænta varðandi útlendingamál.

Til hamingju Ísland !

Nú hafa íslensk stjórnvöld sent fólk frá Íslandi sem hér vildu búa. Þau eru send af landi brott því þau voru ekki í nægjanlega mikilli hættu í heimalandi sínu, þaðan sem þau flúðu, að tilefni væri til þess að sleppa því að senda þau þangað. Lögin eru víst mjög skýr hvað þetta varðar segir fulltrúi Útlendingastofnunar sem og er ein þeirra stofnunar sem heyrir undir Innanríkisráðuneytið.

Hjálpum þeim

Við Íslendingar sendum einnig gyðinga hér á árum áður til síns heima en það land var þá Þýskaland. Á þeim tíma var heilbrigðisþjónustan hreint út sagt ágæt í Þýsklandi í samanburði við önnur ríki á sama tíma. Þar giltu lög og reglur, þar var uppgangur fyrir síðari heimstyrjöldina og framan af styrjöldinni þar til að bandamenn gripu í taumana. Gyðingar sættu ofsóknum í heimalandi sínu á þessum tíma og stór hluti heimsins á þeim tíma vildi ekki viðurkenna að svo væri. Höfum við ekkert lært?

Skýringar Útlendingastofnunarinnar eru þær að fólkið hafi óskað eftir því að fara þrátt fyrir að svo hafi ekki verið enda var ekki í önnur hús að venda nema að snúa aftur heim enda ljóst að það tæki því ekki að kæra. Því dró þetta fólk, sem vill búa hér með okkur hinum, kæru sína til baka.

Girðing laganna er orðin það há að hún er farin að virka fyrir þá sem gæta landamæranna. Er það einmitt það sem við öll viljum?

Sýnum meiri samkennd

Við sem þjóð verðum að huga að því hvar við viljum standa þegar fólk sækir okkur heim eða er á flótta undan vosbúð eða stórkostlegri hættu. Áleitnar spurningar sækja að:

• Eigum við að skapa fordæmi þannig að hingað streymir fjöldi fólks ef  það fréttist að einn hópur fái að vera?
• Er ekki erfitt að hafna hinum sem koma síðar og vísa til jafnræðisreglu hvað þeirra umsókn varðar og fordæma?
• Á að heimila Útlendingastofnun að geta þess sé um að ræða hælisumsækjanda sem brotið hefur af sér í heimalandi sínu eða annars staðar?

Vandinn er nefnilega sá að stofnunin má ekki stöðu sinnar vegna segja hvað eina sem fulltrúar hennar búa yfir. Við þekkjum afleiðingar af slíku og einnig vitum við að ef við segjum ,,já“ við eina fjölskyldu, ber okkur að segja ,,já“ við allar hinar sem munu feta í fótsporið enda mun okkar velvild fréttast víða. Þetta þekkja Svíar mæta vel.

Þessu verða þeir að svara sem vilja nú sýna hugulsemi sem er mjög svo skiljanleg. Það að sýna hugulsemi og hafa góðan vilja svarar ekki allri þörfinni sem er í heiminum. Hvað með börnin í Afríku sem og önnur börn í austurhluta Evrópu, á Indlandi sem og í Bangladesh?

Vinstri menn stóðu að lögum um útlendinga

Stefna íslenskra stjórnvalda, gagnvart flóttafólki og öðrum sem vilja flýja heimaland sitt virðist vera álíka ömurleg eins og hjá Evrópusambandinu. Þeir sem hafa nú hátt á Alþingi og út í samfélaginu verða á hinn bóginn að vera tilbúnir til að svara mjög svo áleitnum spurningum um hvernig á að haga þessum málum svo vel sé.

Hér má finna álit minnihluta allsherjar- og menntamálanefndar á vef Alþingis varðandi það frumvarp sem lá fyrir á þinginu og varð síðar að lögum nr. 64/2014 um breytingu á lögum um útlendinga nr. 96/2002. Undir þetta álit minnihlutans skrifar Guðbjartur heitinn Hannesson fh. Samfylkingarinnar, Helgi Hrafn Gunnarsson fh. Pírata og síðast en ekki síst Svandís Svavarsdóttir fh. Vinstri grænna.

249. mál á dagskrá 143. löggjafaþings Alþingis Íslendinga – framsaga frummælanda minnihluta allsherjar- og menntamálanefndar Guðbjarts Hannessonar – Frumvarp að lögum um breytingar á lögum um útlendinga nr. 96/2002: Hér er slóðin

Þar segir m.a. í fyrstu orðum frummælanda:

Ég tek undir með talsmanni og formanni nefndarinnar, hv. þm. Unni Brá Konráðsdóttur, að unnin hafi verið mjög vönduð vinna í nefndinni og að flestu leyti stóðu menn sameiginlega að þeirri vinnu.

…

Síðan fjölluðum við um kærunefnd útlendingamála. Frumvarpið felur í sér að sett verði á fót sjálfstæð úrskurðarnefnd, þ.e. kærunefnd útlendingamála, og telur minni hlutinn það mikið framfaraskref sem leiði til þess að málsmeðferðartími hælisumsókna styttist til muna. Minni hlutinn tekur undir þær breytingar sem meiri hlutinn leggur til á skipan kærunefndarinnar og telur þær efla sjálfstæði hennar.

Tekin var ákvörðun um að fagleg kærunefnd tæki á þeim málum sem og var gert í því máli sem hér er til umfjöllunar í þessum pistli. Því er undarlegt að ráðist er nú á Ólöfu Nordal eins og gert er þessa dagana. Nú þýðir ekki að hlaupa í skjól og segja að ,,ég tók ekki þátt“ þegar ljóst að raunin er önnur t.a.m. hjá Svandísi Svavarsdóttur og Helga Pírata. Breytið bara lögunum teljið þið þetta ósanngjarnt. Þið hinir góðu, sem hafið hæst á samfélagsmiðlunum og teljið ykkur Pírata eða eitthvað annað, sendið skeyti á Svandísi og Helga eða hvaða vinstri mann sem er og kallið eftir að þeir skýri afstöðu sína um framangreinda kærunefnd og neðangreinda þverpólitíska nefnd varðandi endurskoðun á þessum málaflokki.

Minni hlutinn fagnar því að búið er að skipa þverpólitíska nefnd um málefni útlendinga á Íslandi en verkefni hennar er meðal annars að hefja vinnu við heildarendurskoðun málaflokksins. Mikilvægt er að markmið þeirrar vinnu verði að móta heildstæða stefnu íslenskra stjórnvalda í málefnum útlendinga og haft verði að leiðarljósi að tryggja mannúðlega meðferð stjórnvalda á því sviði og réttaröryggi útlendinga á Íslandi sem og að líta til þeirra alþjóðasamninga sem Ísland er aðili að. Það er vilji minni hlutans að þeirri vinnu verði hraðað eins og kostur er.

Erum við með á nótunum? Er vitleysan hugsanlega þverpólitísk? Eigum við að setja lög sem eru mannúðlegri, eigum við að opna landið okkar alveg eða setja kvóta? Það voru lög og það voru reglur um meðferð á gyðingum. Í dag vita allir að það voru ólög en erum við með þessi ólög hér heima studd af þverpólitískum öflum?

Pistlahöfundur telur að við séum með ólög á þessu sviði sem eru í senn þröngsýn, afturhaldssöm og mannfjandsamleg. Þar er ekki við einn stjórnmálaflokk að sakast. Þeir eru allir undir þetta seldir og má leita rétt út fyrir landsteinanna yfir til ESB til að sjá glundroðann í þessum málaflokki. Það ríkir ráðaleysi hjá ráðamönnum víðar en á Íslandi.

Börnin og heilbrigðismálin

Hitt er svo annað mál að senda veik börn frá sér út í óvissuna. Það er ábyrgðarhluti. Óvíst er hvort heilbrigðismálin séu í eins slæmu ástandi í Albaníu eða Makedóníu og hér á Íslandi. Fullyrt er að Útlendingastofnun hafi hringt þarna austur’um þó almennt sé slíkt ekki talið æskilegt, reyndar óheimilt, þ.e. að hafa samband við heimaríki hælisleitanda til að réttlæta það að hafna umsókn.

Engar sögur fara af því hvort Útlendingastofnun hafi hringt í heilbrigðisráðherrann hér á Íslandi og spurt hvort hann hefði einhvern samanburð áður en börnin voru send út fárveik ásamt foreldrum sínum, hugsanlega í betra umhverfi á sviði heilbrigðismála en þau hefðu annars búið við hér.

Þetta er synd.

Um þessar mundir poppa upp pistlar og greinar um hverjir flokkist sem rasistar og fordómafullir einstaklingar á Íslandi. Í forsvari fyrir þessum pistlum eða fésbókarfærslum eru í einhverjum tilvikum stjórnmálafræðingar eða sjálfskipaðir sérfræðingar um framangreind málefni, tilurð fjölmenningar og öryggismál íslensku þjóðarinnar.

Fjölmenningin

Sjálfur hef ég dvalist erlendis og ferðast ansi víða, er ræðismaður ríkis í suðurhluta Afríku, giftur konu af erlendum uppruna og tel mig víðsýnan mann en ég þarf ekki að hafa rétt fyrir mér í einu og öllu, síður en svo.

En vegna þess að ég vil að farið sé hægt í sakirnar, bæði hvað varðar viðkæma náttúru okkar lands og hvað varðar viðkvæma menningu þjóðarinnar, er ég líklega flokkaður sem annað hvort rasisti eða fordómafullur einstaklingur með þröngsýnar skoðanir hvað þessi mál varðar.

Ef ég styð málflutning þjóðkjörins forseta Íslands hvað varðar öfga í trú og uppáþrengjandi stefnu afmarkaðs hóps af erlendum uppruna er ég á rangri braut og hinn þjóðkjörni forseti er talinn ala á fordómum. Allt er þetta sprottið úr ranni þeirra sem telja sig betur til þess fallna, m.a. vegna menntunar sinnar, að fella dóma yfir fólki sem aðhyllist hógværð í stað öfga sem hugsanlega eru sprottnir úr e.k. frelsisbaráttu eða byltingarhugsjón á þessu sviði.

Áhyggjur vegna öfga

Vinir mínir, sérstaklega þeir sem eru múslímar, eru margir mjög áhyggjufullir varðandi þessa þróun og eru þeir flestir afar hófsamir en sumir telja að ég og aðrir eigi að hætta að borða svínakjöt, ekki endilega heilsunnar vegna eða sökum salmónellusýkingarhættu heldur vegna trúmála. Þeir hafa samt sumir smakkað afganga hjá mér að mér óafvitandi eftir Jólin og þótt afar bragðgott og ekkert brugðið sérstaklega þegar þeir áttuðu sig að um svínakjöt var að ræða. Þetta er víst í lagi ef þeir hafa neytt þess sjálfir óafvitandi.

Hið sama átti við um sannkristinn lagaprófessor af íslenskum uppruna sem kom í kvöldverð hjá okkur hjónum en við vissum ekki að hann borðar ekki kjúklingakjöt en eldaður hafði verið dýrindis karrýréttur að hætti Kambódíubúa. Þá var bara pöntuð pizza, málið ,,dautt“ og allir ánægðir yfir yndislegum kvöldverði með góðum vinum.

Þetta kallast umburðarlyndi á báða bóga.

Vinir mínir í Afríku þekkja til minna skoðana og eru með sín rök fyrir sinni tilvist og trú sem er afar margvísleg, opin og frjó af menningu. Hið sama á við um Ísland og Íslendinga. Engir öfgar þar heldur sameiginlegur skilningur og hvati til opinnar umræðu og skoðanaskipta af fullri virðingu.

Þröngsýni og framtíðarsýn

Landar mínir eru margir þröngsýnir og eiga oft erfitt með að ráða til sín fólk af erlendum uppruna. Þrátt fyrir það hef ég trú á því að þetta þroskist af þeim og yngra fólkið verði víðsýnna í þessu efni sem og varðandi annað jafnrétti, t.a.m. gagnvart konum og fólki með margvíslegar þarfir. Þar mega fjölmiðlamenn á Íslandi bæta úr varðandi viðmælendur sína.

Við erum öll af erlendum uppruna þrátt fyrir skilgreiningar Þjóðskrár Íslands og höfum lært mest um veiðar og landbúnað af fólki erlendis frá. Fólk af erlendu bergi brotið er auðlind rétt eins og við hin sem erum fædd hér en til að virkja þetta góða fólk þarf að vanda aðlögun þess að íslensku samfélagi við komuna og tryggja gagnkvæma virðingu fyrir menningu hvors annars án allra öfga. Þar eru talsverðar brotalamir enda telja margir að við sem hér búum eigum að aðlagast þeim sem koma í stað þess að þeir sem koma eigi að aðlagast umhverfinu og menningunni sem við höfum hér mótað um aldir alda í góðri sátt. Allt tekur þetta tíma.

Fjölmenning er komin til að vera og hefur okkur Íslendingum farnast vel í þeirri þróun þó betur megi gera á mörgum sviðum.

Mennskan í myrkrinu

Vil ég benda löndum mínum á að lesa ljóð afríkuskáldanna í þýðingu Þórs Stefánssonar stórskálds. Ljóðasafnið í þýðingu Þórs, sem kom út á síðasta ári, ber heitið Mennskan í myrkrinu. Snilldarverk þetta varð til þess að ég sökkti mér í efnið enda frjótt og yfirgripsmikið.

Snemma á þessu ári gafst mér færi á að leggja blóm á leiði fyrsta forseta Senegal, Léopold Sédar Senghor, sem jarðsunginn var og jarðaður að kristnum sið í grafreit kristinna í Dakar, höfuðborg Senegal. Léopold var ljóðskáld og orti um væntingar og vonbrigði almennings í sínum heimshluta.

Hann var persónulegur vinur náins fjölskyldumeðlims eiginkonu minnar sem starfaði í Dakar sem sendiherra Kambódíu um árabil og helsti stuðningsmaður Norodom Sihanouks, konungs Kambódíu.

Lépold Sédar Senghor átti kristinn föður en móðir hans var múslími. Sjálfur var hann afar hógvær og iðkaði bæði kristni og íslam, hann brúaði bilið og var afar farsæll forseti, virtur og dáður í sínu heimalandi. Grafreitur hans er merktur krossi og ljóðin hafa að geyma trú móður hans, viljan til samstöðu þjóðar á erfiðum tímum.

Mikið þykir mér nú vænt um allt þetta fólk, ættingja mína alla og vini hér heima og erlendis, ættingja þeirra og menningu hvaðan sem þetta ágæta fólk kann að hafa alið manninn. En ég tel mig hafa rétt á að hafa bæði rangt fyrir mér og rétt, bregði því við, í hvaða máli sem er en það veltur einnig á því hver hlustandinn eða lesandinn er hverju sinni.

Mennska okkar í myrkrinu hér heima spratt m.a. upp með menningu sem þjóðin átt oft erfitt með að meðtaka frá snillingum á borð við tónskáldin Ísólf Pálsson og Jón Leifs að öðrum ólöstuðum. Er nú verið að leita leiða til að kasta þeirri menningu og annarri á glæ sem hefur náð að dafna hér þrátt fyrir válynt pólitískt veðurfar? Ber ekki að standa vörð um okkar eigin menningu rétt eins og viðkæma náttúru landsins?

Rasisti er ég ekki. Ég styð forseta Íslands og tel að flestir íslenskir skríbentar komi að litlu gagni gegn vígbúnum hryðjuverkamönnum eða öðrum glæpalýð í ham nema þó einna helst þeir teiknarar sem kenna sig við tímaritið Charlie Hebdo.

Jesús minn !

Við sem trúum á Jesú og hinir sem trúa á Búdda eða vilja fylgja heimspeki Konfúsíusar vitum vel að við erum að elta kennisetningar frá alda öðli. Muhammad þurfti að sameina araba á sínum tíma og ritaði því Kóraninn. Hann blessaður lifði frá um 570 til 632 eftir Krist. Hann má ekki teikna og ekki einu sinni teikna af honum klámmynd eins og Larry Flint, eigandi Hustler, lét gera við Santa Claus og hlaut vissulega bágt fyrir.

Þessi Guð sem heitir hjá sumum Allah og hjá öðrum Drottin er búin til. Svo má blanda í þessa umræðu gamalli norrænni goðafræði og þeirri grísku. Allt er þetta hálfgerð vitleysa og það vita þeir sem hafa lært til bókar eða bera eitthvað vit. Reyndar virði ég þessar kennisetningar allar og er opin fyrir umræður varðandi þær. Flestar hafa eitthvað gott að geyma og annað slæmt.

Eftir standa þau gildi sem fólk af ýmsu þjóðerndi lifir eftir. Þau gildi fara oft þvert á þá þjóðflokka sem aðhyllast sömu trú en hafa hlotið annað uppeldi og þá hugsanlegra betra séu almenn samskipti í lagi og umhverfið nokkuð heilbrigt sem viðkomandi bjó í þegar hann eða hún óx úr grasi. Þetta þekkjum við vel úr bæði jurtafræðinni og skórækt.

Snarbilað lið?

Snarbilaðir kristnir menn sem og gyðingar geta orðið álíka snauðir skynsemi eins og snarbilaðir múslímar. Hins vegar virðist greina á hvað önnur trúarbrögð varðar, þ.e. önnur en íslam, að þar er boðuð trú ásamt því að hin heilaga ritning, Kóraninn, krefst þess að trúin nái einnig yfir stjórnmálin.

Nýlega hafa fræðimenn úr háskólasamfélaginu á Íslandi tjáð sig um að lýðræðislega kjörinn forseti landsins sé að kljúfa þjóð sína í stað þess að hugga Íslendinga sem ekkert hefur komið fyrir, a.m.k. ekkert sem komið er sem líkist þeim hryðjuverkum sem nýlega voru framin á sára saklausum borgurum í París. Sama má segja um saklaust fólk sem varð fyrir barðinu á þessu í Malí, Líbanon og víðar. Allt er þetta sorglegt og hreint út sagt ömurlegt hvar sem litið er.

Hins vegar eru engar athugasemdir gerðar við þær augljósu staðreyndir að verði Íslam gerð að þjóðtrú Íslendinga munu störf stjórnmálafræðiprófessora felast í að túlka Kóraninn fremur en að spyrja spurningar um hvað kjósendur kunni að hafa uppi þegar nær dregur kosningum.

Umsókn um byggingu eftirlíkingar af Oddakirkju í Mekka

Það er ekki heldur lögð fram tillaga að umsókn í sveitarfélaginu Mekka að byggja íslenska þjóðkirkju þar í stíl við Oddakirkju á Rangárvöllum. Verði sá viljinn þá má benda á eftirfarandi vefslóð þar sem reikna má að megi finna umsóknareyðublöð sem leggja má fyrir borgarráð sem og skipulags- og bygginganefnd Mekka á næstu mánuðum. Pistlahöfundur er tilbúinn að leggja til fjármuni að hluta með öðrum til verksins ef næst það samskot sem til þarf.

Slóð á sveitarfélagið Mekka í Saudi Arabíu: MEKKA

Saklausir múslímar

Hvað saklausa múslíma varðar, venjulega borgara og ungt saklaust heilaþvegið fólk, bæði ungt og gamalt, er það að segja að við þekkjum þennan heilaþvott  líka hér heima. Þetta þekkist í dag en á sínum tíma fékk Guðmundur, kenndur við Byrgið, óheimju fé til að reka einhverja heimskulegustu trúar- og meðferðarstofnun á Íslandi sem þekkst hefur frá því að galdrabrennur lögðust af á Íslandi.

Hér má lesa eilítið um galdrabrennur á Vestfjörðum á 15. öld: GALDRABRENNUR

Við erum öll eins ,,af Guði gerð“ ef svo má til orðs taka. Hins vegar er óþarfi að leggja til þess að galdrabrennur verði teknar upp aftur á Íslandi þó svo að þær hafi tíðkast hér eftir að Íslam varð til.

Mér þykir afar vænt um vini mína sem eru múslímar rétt eins og aðra og ég veit að þeir óttast öfgamenn í sínum ranni. Í guðanna bænum ekki bregðast þeim og gætum trúfrelsis í sátt við það samfélag sem við búum við þar sem trúfélög sýna hógværð í orði sem og á borði. Út með allt miðjumoð og tóma þvælu um umburðarlyndi til þeirra sem skerða vilja frelsi fólks og troða upp á okkur trúarskoðunum sem hafa það að markmiði að taka yfir stjórnmál viðkomandi ríkis til lengri eða skemmri tíma.