Margt hefur verið afrekað í vestrænum háskólum. En því miður eru þeir um þessar mundir að verða að vígjum ófrjálslyndrar hugsunar og einsleitni. Kannanir í Bandaríkjunum sýna, að hægri menn eru innan við 10% háskólakennara. Ef til vill var ein besta könnunin hér heima starfslokaráðstefna mín vorið 2023, en hana sótti aðeins einn kennari úr stjórnmálafræðideild, Stefanía Óskarsdóttir. Hinir tuttugu og fimm létu sig allir vanta.
Þegar ég kenndi í Háskólanum, komst ég að því, að Alþýðusamband Íslands kostaði námskeið um vinnumarkaðinn (sem yfirlýstur marxisti kenndi), Evrópusambandið námskeið um Evrópusamruna og Þróunarsamvinnustofnun lokaritgerðir um þróunarmál. Kynntust nemendur þá þeim sjónarmiðum, að það væri hagvöxtur, en ekki kjarabarátta, sem skilaði kjarabótum, að Evrópusambandið hefði breyst í þunglamalegt skriffinnskuveldi og að þróunaraðstoð væri oftast aðstoð án þróunar, enda yrði eina skilvirka þróunin fyrir tilstilli frjálsra alþjóðaviðskipta? (Þessu styrkjabrölti var þó hætt, ef til vill vegna athugasemda minna. Einnig var hætt að tala ensku á deildarfundum eftir andmæli mín, en Háskóli Íslands var einmitt stofnaður á aldarafmæli Jóns Sigurðssonar árið 1911, svo að Íslendingar gætu numið íslenska sögu, ekki danska, íslensk lög, ekki dönsk, íslenskar bókmenntir, ekki danskar.)
Nú kveinkar Harvard-háskóli sér undan því, að Trump-stjórnin vilji skerða frelsi starfsmanna hans. Til er einfalt ráð við því: að hætta að taka við ríkisstyrkjum. Og þessi skóli var ekki beinlínis í fararbroddi frelsissinna, þegar hann rak nýlega fyrsta þeldökka garðprófastinn, lagaprófessorinn Ronald S. Sullivan, úr stöðu sinni fyrir að vera verjandi hins ógeðfellda Harveys Weinsteins. Kynjafræðingum í Harvard leið ekki vel út af þessu aukaverkefni Sullivans. En í réttarríki eiga allir heimtingu á réttlátri málsmeðferð, líka hinir ógeðfelldu. Eins og Grundtvig gamli orti: Frelsið er frelsi Loka ekki síður en Þórs. Eða eins og Karl Popper sagði mér: Vísindin eiga að vera frjáls samkeppni hugmynda.

(Fróðleiksmoli í Morgunblaðinu 26. apríl 2025.)