Árið 2017 birti ég yfirlitsgrein í tveimur hlutum í bandaríska tímaritinu Econwatch um frjálshyggju á Íslandi. Fyrri hlutinn var um frjálshyggju á 19. og 20. öld, þar á meðal verk Jóns Sigurðssonar, Arnljóts Ólafssonar, Jóns Þorlákssonar og Ólafs Björnssonar. Seinni hlutinn var um hinar víðtæku umbætur í frjálsræðisátt árin 1991-2004: Hagkerfið hér mældist hið 26. frjálsasta í heimi árið 1990 en hið 9. frjálsasta árið 2004. Einnig ræddi ég um ýmsar skýringar á bankahruninu. Þar eð ég vék stuttlega að gagnrýni Stefáns Ólafssonar prófessors á umbæturnar og skýringum hans á bankahruninu bauð tímaritið honum að veita andsvar. Er ritgerð mín og andsvar hans hvort tveggja aðgengilegt á netinu. Af andsvarinu er augljóst að Stefán ber þungan hug til mín. Það er þó ekki aðalatriði, heldur ýmsar hæpnar fullyrðingar hans.

Stefán andmælir því til dæmis að stuðningur Moskvumanna við íslenska vinstri sósíalista hafi skipt máli: „There may possibly have been some interventions from Moscow during the interwar period (that is contested, though), but not at all from the 1960s onwards.“ Ef til vill höfðu Moskvumenn einhver afskipti af þeim árin milli stríða (þótt það sé umdeilt), en alls ekki frá því um 1960 að telja.

Þetta er alrangt. Það er alls ekki umdeilt meðal fræðimanna að Moskvumenn studdu fjárhagslega vinstri andstöðuna í Alþýðuflokknum og síðar kommúnistaflokkinn árin milli stríða, 1918-1939. Þetta kemur fram í bókum þeirra Arnórs Hannibalssonar, Moskvulínunni, og Jóns Ólafssonar, Kæru félögum, sem þeir gáfu út 1999 eftir að hafa kannað skjöl í rússneskum söfnum.

Aðstoðin að austan hélt áfram eftir 1960. Til dæmis reyndu Kremlverjar ekki einu sinni að leyna því að þeir sendu stóra fjárhæð í verkfallssjóð Dagsbrúnar árið 1961. Sósíalistaflokkurinn og samtök og einstaklingar á hans vegum fengu reglubundinn fjárstuðning allt fram til ársins 1972, svo að vitað sé. Ég hef reynt að meta hversu miklu þessi stuðningur nam samtals að núvirði frá 1940 til 1972 og er niðurstaðan um 3,5 milljónir Bandaríkjadala, eða 350 milljónir íslenskra króna. Voru þetta meira en 10 milljónir króna á ári, sem var veruleg fjárhæð í fámennu landi.

Furðu sætir að háskólaprófessor skuli ekki vita betur.

(Fróðleiksmoli í Morgunblaðinu 21. júlí 2018).