Í dag var ég í Smáralindinni ásamt frambjóðendum Framsóknar í SV kjördæmi að ræða við fólk. Pólitík er alveg samofin lífi okkar allra og eitt það mest heillandi við að starfa í stjórnmálum er tækifærið að hitta fólk og kynnast samfélaginu frá ýmsum sjónarhornum. Tækifærið að heyra sögur fólks sem geta kennt manni svo margt.

Í dag hitti ég t.d. eldri mann sem sagði mér ansi góða dæmisögu sem mig langar að deila með ykkur eftir besta minni.

Hann sagði mér frá því að þegar hann hafi verið ungur gutti í sveitinni þá hafi foreldrar hans gefið honum glæný stígvél. Hann sagðist hafa verið sendur út til þess að sitja yfir ánum og hann hafi farið í nýju stígvélunum en honum var bannað að fara í lækinn. Hann hafi svo farið að vaða í læknum og rennbleytt stígvélin. Þegar hann áttaði sig á því að hann hefði komið sér í vanda fór hann að hugsa hvernig hann ætti að koma sér út úr þessu. Hann fór í hlöðuna, lagðist og ætlaði að láta stígvélin þorna. Þá kom pabbi hans til hans og spurði hvernig stæði á því að stígvélin væru svona blaut. Stráksi vissi ekki hvað átti til bragðs að taka en skrökvaði því að hann hefði reynt að fara fyrir árnar og þess vegna hefðu stígvélin blotnað. Sá gamli var fljótur að átta sig á að það gæti ekki staðist. Hann sagði þá mjög ákveðið við drenginn. „Þú skalt aldrei skrökva drengur, það er svo miklu erfiðara“.

Þessi ágæti maður sagði við mig að þetta hefði alltaf setið í honum og þarna hefði hann lært svo dýrmæta lexíu.

Lífið er mun einfaldara ef maður er heiðarlegur og sé maður það ekki þá man maður ekki einu sinni hvað maður hefur sagt við hvern og þannig upphefst flækja og vanlíðan. Lykilatriðið er að finna út hver maður sjálfur er, hver gildi, sýn og skoðanir manns eru og standa svo með sjálfum sér þó að manni finnist það stundum erfitt. Það er miklu einfaldara að eiga samskipti við fólk og sjálfan sig þannig. Ég held að flestir standi sig að því að ljúga einhvern tímann eða að minnsta kosti að segja hvíta lygi. Það sem maður uppsker úr slíku er óþægindatilfinning. Það getur líka verið erfitt að segja sannleikann og stundum er betra að láta satt kyrrt liggja.

Hvað stjórnmálin varðar þá held ég að þeir sem ná að halda í gildi sín og leggja sig fram við að vera heiðarlegir uppskeri það og ávinni sér smám saman traust og virðingu. Þeir sem reyna að leika mörgum skjöldum, segja það sem passar hverju sinni eða jafnvel segja ósatt detta um blautu stígvélin sín fyrr eða síðar.

Ég hef orðið vör við það viðhorf hjá sumum að eitt aðalmarkmið næstu kosninga sé að jarða fjórflokkinn. Í mínum huga eru slíkar yfirlýsingar ódýr einföldun á flóknu máli. Ég tel slíkan hugsunarhátt bera vott um svarthvíta hugsun sem verður ekki að gagni.

Ég hef starfað frá árinu 2006 í stjórnmálum, bæði í einum af hinum títt nefndu fjórflokkum en einnig komið að því að stofna nýtt framboð. Það sem ég hef komist að er að málin eru ekki svarthvít. Fjórflokkarnir eru ekki vondir með vondu fólki og nýju framboðin góð með góðu fólki. Mikill meirihluti þeirra sem fer að starfa í stjórnmálum er verulega gott fólk hvort sem það starfar í hinum alræmda fjórflokki eða öðrum flokkum. Fólk sem hefur eldmóð og áhuga á því að láta gott af sér leiða og bæta samfélag sitt. Fólk sem er tilbúið til þess að eyða hundruðum klukkustunda í sjálfboðavinnu til þess að vinna hugsjónum sínum farveg. Hugsjónum sem fólk hefur trú á að geri lífið betra fyrir okkur öll. Sannarlega höfum við ekki öll sömu hugsjónirnar eða sjáum sömu leiðir að markmiðunum en það er lykill að þróun og árangri.

Hins vegar hef ég grun um að í flestum flokkum séu einnig örfáir einstaklingar sem ættu frekar að snúa sér að öðru en stjórnmálum. Misjafn sauður er í mörgu fé. Ég kynntist þessu m.a. aðeins þegar ég var að hefja afskipti af stjórnmálum. Þá sá ég til einstaklinga sem virtust hafa önnur áform daginn eftir kosningar en fyrir þær. Menn sem láta persónulegan ávinning glepja sig, eltast við glópagull og reyna að ráðskast með fólk í valdatafli til þess að uppfylla sóðaleg plön sín.

Til þess að bæta stjórnmálalífið á Íslandi og öðlast betri útkomu fyrir íslenskan almenning tel ég verkefnið fyrst og fremst snúast um það að bæta starf allra flokkanna í stað þess að flokka þá sem góða og slæma, svarta eða hvíta. Það er gott fyrir kjósendur að hafa vallkosti ef það sem er á matseðlinum er það sem viðkomandi fær í raun og veru.

Ég sé fyrir mér ýmis verkfæri til þess að vinna á þessum vanda. Meðal annarra aukið beint lýðræði innan flokkanna þar sem valdið liggi í mun meira mæli beint hjá grasrótinni í stað þess að búið sé að sía út ákveðna hópa með hentugleikalýðræði (fulltrúalýðræði). Ég sé fyrir mér að almenningur eigi að gera mun meiri kröfur um gagnsæi þannig að krafa sé gerð um að upplýst sé um hverjir gegna trúnaðarstörfum fyrir flokkana. Einnig sé ég fyrir mér meiri kröfur um opið bókhald, áherslu á hagsmunaskráningu kjörinna fulltrúa og skorður á því hvernig megi t.d. auglýsa í aðdraganda kosninga. Mér líst mjög vel á þá hugmynd að allir flokkar fái tíma á Rúv til þess að kynna sig og stefnumál sín. Það þarf að tengja grasrót flokkanna við valdataumana en að sama skapi klippa á tengsl fjármálaheimsins við flokkana.

Ég tel verkefni næstu kosninga og ára ekki vera svo einfalt að það snúist um að rústa fjórflokknum. Ég tel verkefnið miklu frekar snúast um að smíða og beita þeim verkfærum sem hægt er að nota til þess að íslensk stjórnmál verði heilbrigðari og skili íslenskum almenningi bestu niðurstöðunni. Finna leiðir til þess að uppskera hið góða í öllum stjórnmálahreyfingum en henda hinu spillta.

Við Íslendingar erum reynslunni ríkari eftir hrun. Margt fór úrskeiðis, marga bar af leið. Þegar maður lítur til baka, óveðrinu hefur slotað að mestu og öldurnar lægt þá sér maður sífellt betur þann skaða sem varð og hvernig við höfum brölt með góðum og slæmum árangri á þessum erfiðu tímum. Svolítið eins og forfeður okkar sem þurftu að berjast í gegnum mannsskaðaveður á þessari litlu erfiðu eyju. Í slíkum aðstæðum er auðvelt að stíga feilspor en stundum komumst við á áfangastað í blindbylnum. Við höfum komist í gegnum stóra skafla, eins og Icesave og haft sigur. Það er okkur ómetanlegt. Við hefðum verið betur sett ef við hefðum verið tilbúin að taka djarfar ákvarðanir eins og þá að leiðrétta skuldir heimilanna strax. Þeir milljarðar (um 200) hefðu verið búnir að skila sér tilbaka í hagkerfið, veita súrefni þar inn og það væri við betri heilsu að mínu mati. En fortíðinni breytum við ekki. Nútíðinni getum við breytt.

Skuldavandinn er sár sem verður að græða. Það er bara tímaspursmál hver hrindur því í framkvæmd og hvaða leið verði farin. Það er ekki hægt að samþykkja það að einungis þeir sem tóku mikla áhættu með gengistryggðum lánum fái leiðréttingu en aðrir sem voru með verðtryggð lán sitji í skuldasúpunni. Það er ekki hægt að samþykkja það að við sitjum á skuldaklafa og eigum að greiða bönkunum (eða hverjum sem eiginlega á bankana og kröfurnar í dag) stökkbreytt lánin okkar að fullu eða 100% á meðan þessir aðilar fengu þau á bónus verði, sennilega allt niður í 10% af virði þeirra á sínum tíma. Það er ekki endalaust hægt að lækka laun, hækka skatta og gjöld og blæða millistéttinni út. Því lengur sem fólk nær engum endum saman því dýpra sökkvum við, því fleiri segja upp og fara úr landi og því færri greiðslufærar hendur verða til þess að snúa hjólunum. Það þarf kjark, hugrekki og þor til þess breyta, skapa von og halda inn í betri framtíð fyrir land og þjóð.

Það þarf m.a. að afnema verðtrygginguna, leiðrétta skuldirnar og ráðast í breytingar á grunnkerfunum okkar eins og lífeyrissjóðakerfinu og almannatryggingakerfinu. Mín skoðun er sú að það eigi að tryggja öllum grunnframfærslu í samræmi við neysluviðmið í gegnum almannatryggingakerfið (gegnumstreymiskerfi) en svo geti hver og einn valið sér lífeyrissjóð til þess að safna sér sjóði fyrir ævikvöldið og þarna sé ekki tenging á milli þannig að ekki verði skerðing (refsing fyrir að safna sér sjóði). Skattkerfið þarf að virka þannig að það sé ávallt hvati fyrir því að greiða skatta. Þú borgar inn og færð út úr kerfinu. Í dag virka kerfin því miður meira þannig að því minna sem þú borgar í þau, því meira færðu þannig að þau hvetja til rangrar hegðunar sem er mjög óhjálpleg fyrir samfélagshagkerfið.

Ég tel að besta leiðin til þess að ná fram þessum mikilvægu breytingum séu ákveðnar breytingar innan flokkanna. Ein þeirra er að fylgja eftir þeirri lýðræðisvæðingu sem á sér almennt stað í samfélaginu og innleiða beint lýðræði í meira mæli inn í flokkana. Ég tel að með því að treysta heildinni fyrir mikilvægum ákvarðanatökum eins og t.d. vali á frambjóðendum, lagabreytingum og málefnum þá muni flokkarnir græða sig innan frá þeas. komið sé í veg fyrir að þeir séu misnotaðir til þess að ná fram ákvörðunum sem lúta að sérhagsmunum fárra í gegnum fulltrúalýðræði sem virkar ekki alltaf sem skyldi. Ég sé þetta þannig að fólk geti einungis verið skráð í einn flokk og eftir ákveðinn tíma (t.d. 3-6 mánuði) hafi það atkvæðisrétt í sínu kjördæmi og á landsvísu þegar það á við og notast sé við rafrænar kosningar. Einnig sé ég fyrir mér að á landsfundi/flokksþingi eigi allir flokksbundnir félagsmenn setu- og atkvæðisrétt, einn maður, eitt atkvæði. Það er einnig mikilvægt að gagnsæi sé ávallt fyrsta val og hinn almenni borgari geti leitað sér upplýsinga og fylgst með því sem flokkarnir eru að gera, fundum, málefnum, nefndum oþh. Það sama á við um stjórnsýsluna. Skattgreiðandinn á að geta flett upp öllum lykiltölum og samræmdum ársskýrslum stofnana til að geta veitt nauðsynlegt aðhald á framlagi sínu í sjóði samfélagsins.

Ég hef trú á því að við séum í miðju þroskaferli á leið inn í heilbrigðari stjórnmál og farsælli framtíð :).

Þegar maður horfir á bekkjarmyndir þá sér maður yfirleitt hóp brosandi barna eða ungmenna. Fólk sem lífið blasir við. Á þessum aldri órar fæsta fyrir því hversu misjöfn lífsganga hvers og eins verður. Á bekkjarmyndum lítur út fyrir að öll andlitin eigi sama tækifæri í lífið. Lífið er svolítið eins og konfektkassi, við vitum ekki fyrirfram hvaða mola við fáum. Við erum líka ólík að upplagi og vöxum upp í misjöfnum jarðvegi.

Umsjónarkennarinn minn kallaði bekkinn við stúdentsútskrift m.a. „hvatvísa ungdóminn, við værum hið föngulegasta fólk og minna yrði um ljóskur og sambrýnda menn við útskrift okkar. Svo skrifaði hann: En hvernig væri veröldin án þessara einstaklinga? Vitur maður sagði eitt sinn: Látum þúsund blóm blómstra. Blómstrið nú börnin mín, bæði rósir og arfasátur.“

Mikið hafði hann rétt fyrir sér og ekki skildi ég þennan texta þá eins og ég skil hann núna mörgum árum síðar að mikilli lífsreynslu liðinni. Samt er ég enn ung kona. Því miður fáum við ekki öll sama tækifæri til þess að blómstra á sama hátt því sum falleg blóm eru klippt í burtu frá okkur fyrir aðra að njóta langt á undan öðrum. Hvernig verður veröldin og bekkjarmyndin án þeirra?

Þegar maður á við erfið bakmeiðsl að stríða er gott að fylgjast með litlum börnum og læra af þeim hvernig maður á að beita sér. Þau kunna að bera líkamann rétt og hafa ekki lært ranga líkamsbeitingu. Ætli það sama gildi ekki um andlegu hliðina og þá líkamlegu? Kannski er ágætt að fylgjast með og læra af börnum jafnmikið og við reynum að kenna þeim. Þau kunna nefnilega jafnmikið og þau eiga ólært því þau hafa ekki lært óhjálplega siði og venjur. Þau kunna til dæmis listina að vera í núinu. Njóta þess sem lífið hefur upp á að bjóða hér og nú. Þau hafa sjaldnast miklar áhyggjur af fortíðinni, hvað þá framtíðinni og þau flækja hlutina ekki mikið fyrir sér. Nánast hver einasti dagur og smávægilegasti atburður er ævintýri í barnshuganum sem þyrstir í sífellt meiri upplýsingar um hinn ört stækkandi veruleika.

Við getum ekki séð það á bekkjarmyndum hver afdrif hvers og eins brosandi andlits verða. Einhverju getum við stjórnað varðandi okkar eigið brosandi andlit, öðru ekki. Með því að lifa lífinu okkar vel og vera góð við aðra getum við kannski bætt afdrif einhverra. Að öðru leyti er sennilega best að endurmeta lífið og muna að lifa því með það í huga að við vitum aldrei hvenær okkar blóm hefur blómstrað sínu síðasta blómi og við verðum kölluð til annarra verka á óræðan stað og hverfum hópnum sjónum.

Sagði góð vinkona mín, Þórey Anna Matthíasdóttir, mér í símtali undir hádegið.

Davíð hefur sigrað Golíat. Fyrsta skrefið hefur verið stigið að betri framtíð íslenskrar þjóðar úr rústum hrunsins.  Þjóðar sem er orðin hálfhokin af ömurlegum afleiðingum fjárglæfra þar sem lífsgæðin hafa farið niður úr öllu og hvert áfallið rekið annað. Þjóðar sem hefur ekki átt annarra kosta völ en halda áfram að ganga til sinnar daglegu vinnu (fyrir þá sem eru svo heppnir að hafa haft vinnu) og horfast í augu við það að á sama tíma og launin lækka, lánin hækka hafa útgjöld tvöfaldast eða meira.

Öll él birtir upp um síðir. Allt í einu hafa óveðursskýin sem byrjuðu að hrannast upp í aðdraganda hrunsins fyrir fimm árum vikið og sólin byrjað að senda okkur geisla vonar um nýja tíma. Stórsigur dagsins kallar á væntingar um áframhaldandi réttlæti þar sem leiðréttar verði óréttlátar skuldir heimilanna, verðtrygging afnumin, efnahagslífið komist í gang, hjólin fari að snúast og arðinum af dýrmætum auðlindum verði skipt á þjóðina alla en ekki fáa útvalda. Von um nýja tíma fyrir Ísland sem byggir m.a. á samfélagssáttmála nýrrar stjórnarskrár. Á Íslandi eiga allir að geta haft það gott.

Margir hafa barist í þeirri erfiðu baráttu sem nú hefur unnist, aðrir hörfuðu eða létu undan kúgun og hótunum. Þeir sem létu ekki vald ofjarla hræða sig og stóðu í lappirnar fyrir litlu þjóðina af kjarki, hugrekki og þor eiga heiður skilinn. Má þar nefna m.a. forseta Íslands, Indefence, Advice, Samstöðu þjóðar gegn Icesave, Framsóknarflokkinn með Sigmund Davíð í fararbroddi og fjölmarga aðra einstaklinga eins og Lilju Mósesdóttur og þingmenn Hreyfingarinnar.

Mat mitt er að íslenska þjóðin hefði ekki getað staðið undir vöxtum sem námu 100 milljónum á dag! Hvítvoðungarnir okkar hefðu verið að greiða af Icesave amk. til 35 ára aldurs. Við hefðum setið uppi með óútfylltann tékka sem enn meiri skuldaþrælar stórþjóða. Lífskjörin hér hefðu orðið ömurlegri en þau eru í dag, fólk hefði flúið og kannski hefðu spár um Kúbu norðursins ræst. Við hefðum einnig skapað alvarlegt og rangt fordæmi þess að skuldum einkafyrirtækja væri velt yfir á skattgreiðendur og fjárglæframenn gætu haldið áfram að leika lausum hala því ábyrgðinni af Matador leik þeirra væri velt yfir á saklausan almenning.

Ég fylgdist með umræðunum í þinginu áðan og tel tíðindin muni draga pólitískan dilk á eftir sér. Þeir aðilar sem ætluðu sér að leggja óberandi byrðar Icesave I, II og/eða III á íslenskan almenning hljóta að þurfa að íhuga stöðu sína. Þeirra ákvörðun reyndist röng þó að þeir hafi án efa ígrundað hana á sínum tíma og byggt hana á rökfærslu sem leiddi þau að rangri niðurstöðu. Forystumenn ríkisstjórnarinnar Jóhanna og Steingrímur eiga ekki afturkvæmt sem leiðtogar þjóðarinnar að mínu mati, Bjarni Benediktosson getur ekki leitt Sjálfstæðisflokkinn sem hafði aðra sannfæringu en flokkur hans í málinu en Sigmundur Davíð Gunnlaugsson formaður Framsóknarflokksins hefur styrkt stöðu sína sem leiðtogi og sýnt fram á það í annað sinn að málstaður sem hann hefur barist einarðlega fyrir reynist réttur. Hinn fyrri er skuldaleiðrétting heimilanna. Lilja Mósesdóttir, „villikettirnir“ og þingmenn Hreyfingarinnar hafa líka barist fyrir þessum málum og styrkt stöðu sína og er synd að sum þeirra ætli sér að víkja af þingi í vor því nú þarf að snúa sér að öðrum stórum málum og þá er þeirra þörf.

Þeir sem stóðu fyrir heilsíðu auglýsingum sem hvöttu þjóðina til að láta undan hákarlinum hljóta líka að þurfa að hugsa sinn gang.

Ég tel daginn í dag marka tímamót. Viðsnúning. Dagurinn sem Geir H. Haarde bað Guð að blessa Ísland var svartur dagur í sögu þjóðarinnar sem leiddi okkur inn í dimman og erfiðan dal. Í dag tel ég að við séum komin í gegnum hann og leiðin liggi upp á við. Um allt land brosir íslenska þjóðin, litla stórþjóðin á eyjunni fögru sem hefur lagt Golíat að velli og getur horft björtum augum fram á veginn að lokinni hryssingslegri göngu um dimman dal síðastliðin fimm ár. Vilborg Arna sigraði Suðurpólinn með jákvæðni, áræðni og hugrekki að leiðarljósi. Íslenska þjóðin sigraði Icesave með áræðni og hugrekki. Næsta skref er samstaða um betri framtíð fyrir okkur öll og við skulum ekki sundrast, finna það sem sameinar okkur, aldrei víkja heldur verjast og sigra.

Til hamingju Ísland 🙂

Eftir því sem maður kynnist stjórnmálum betur áttar maður sig sífellt betur og betur á því hversu gott fólk er að finna innan allra flokkanna. Ákveðnir einstakingar höfða betur til manns en aðrir. Oft er það eitthvað við fyrstu sýn sem maður tekur eftir en í stjórnmálum gildir það ekki síður að fólk ávinnur sér traust og hylli manns. Það gerir það sem það segir og segir það sem það gerir (eins og Eygló Harðardóttir þingkona Framsóknar hefur lýst svo vel).

Þannig hefur Guðbjartur Hannesson núverandi velferðarráðherra áunnið sér traust mitt og stuðning. Hann er einn af þeim stjórnmálamönnum sem ég myndi hiklaust greiða atkvæði mitt í persónukjöri og styðja í ábyrgðarstöður.

Hvers vegna?

Í fyrsta lagi vegna þess að hann hefur marga þá kosti sem ég tel að prýða þurfi góðan stjórnmálamann og leiðtoga. Í öðru lagi þá tel ég hann standa fyrir mörg málefni og gildi sem ég er afar sammála.

Guðbjartur er alþýðlegur stjórnmálamaður sem ég kynntist aðeins persónulega þegar ég vann að tímabundnu verkefni yfir sumar í velferðarráðuneytinu. Hann settist hjá okkur sumarstarfsfólkinu og spjallaði um daginn og veginn. Þar upplifði maður ekki að maður sæti í kaffi með ráðherra sem teldi sig að einhverju leyti yfir aðra hafinn heldur sat þarna gamli skólastjórinn, jafnaðarmaðurinn og persónan Gutti. Þannig upplifði ég það. Hann var ekki upptekinn af því hvaða stól hann vermdi eða hvaða hlutverki hann gegndi heldur var hann sjálfur með sjónar á þeim úrlausnarefnum sem blöstu við á hverjum degi með almannahag að leiðarljósi. Það skiptir mig mjög miklu máli varðandi stjórnmálamenn að þeir týni ekki sjálfum sér í starfinu. Með Guðbjarti í ráðuneytinu vinnur afbragðs fólk. Aðstoðarkona hans Anna Sigrún Baldursdóttir og ógrynni af öflugu starfsfólki.

Guðbjartur hefur sennilega staðið eina erfiðustu vakt sem boðið hefur verið upp á að stýra velferðarráðuneytinu sem tekur ef ég man rétt amk. 30-40% af útgjöldum ríkissjóðs á krepputímum þar sem gríðarleg krafa hefur verið um sársaukafullan niðurskurð og hagræðingu. Þetta hefur honum tekist að gera eins vel og hægt er að búast við að mínu mati. Hann þorir að taka erfiðar ákvarðanir sem reynast misvel því enginn getur tryggt að allar ákvarðanir sem maður tekur séu réttar. Munurinn á honum og öðrum er sá að þegar honum hefur orðið á eins og varðandi mál forstjóra Landspítalans þá hefur hann getað staðið í lappirnar, leiðrétt mistökin og beðist afsökunar. Stundum sjáum við nefnilega eftir á að ákvörðun sem við byggðum á ákveðinni rökfærslu hrindir af stað atburðarrás sem við sáum ekki fyrir og ný gögn í málinu sýna okkur að ákvörðunin var röng og þarf að leiðrétta.

Ég hvet þá sem hafa kosningarétt í kjöri Samfylkingarinnar að nýta sér atkvæðisrétt sinn og greiða Guðbjarti Hannessyni atkvæði sitt sem næsta formanns Samfylkingarinnar. Kjörinu lýkur á mánudaginn 28.1. kl. 18.

Um þetta leyti er Vilborg Arna Gissurardóttir líklega að renna í langþráð mark á Suðurpólnum.

Ég dáist að þessari ungu kraftaverkakonu. Ekki bara fyrir það líkamlega atgervi að skíða 1100 km við sennilega erfiðustu aðstæður sem hægt er að hugsa sér heldur líka fyrir þann gríðarlega mikla andlega styrk sem kemur henni frá upphafi hugmyndar til lokamarksins.

Vilborg hefur með taumlausri vinnu og dugnaði gert draum sinn að raunhæfu markmiði. Allur undirbúningurinn, hugmyndafræðin og sá andlegi styrkur sem þarf til þess að standa ein úti í algleymi þar sem allra veðra er von og eflaust fleiri óvæntra uppákoma eins og ísbjarna (kannski ekki alveg en hvað veit maður hverju hún gæti mætt?), að þurfa að takast á við allt sem mögulega gæti komið upp á eigin spýtur er veruleg þrekraun. Hugrekki, áræðni og jákvæðni er það sem þarf en það eru þau gildi sem Vilborg hefur að leiðarljósi.

Fljótlega fennir í þau spor sem Vilborg hefur lagt að baki eða sólargeislar Suðursins hafa brætt þau en svo mikið er víst að þau spor sem hún hefur markað í huga margra munu aldrei hverfa. Spor þeirrar sem sýnir í verki að skilgreini maður drauma sína nákvæmlega, undirbúi sig og hafi hugrekki, áræðni og jákvæðni til að hrinda þeim í framkvæmd þá getur hvert og eitt okkar staðið á okkar póli. Fyrir þá sem stýra þjóðarskútunni þá er Vilborg líka fyrirmynd því við sem þjóð getum líka staðið á okkar póli og glaðst vitum við hvert við viljum stefna, undirbúum okkur vel, höfum gildi okkar að leiðarljósi og sýnum kjark, áræðni og jákvæðni til að stefna áfram að markmiðum okkar, að okkar pól.

Ég hef að sjálfsögðu styrkt LÍFsspor Vilborgar og hvet aðra að gera slíkt hið sama.

Til hamingju Vilborg.

Til hamingju þjóð með kraftaverkakonuna sem markað hefur óafmáanleg lífsspor fyrir okkur öll.

Nú er jólahátíðin rétt handan við hornið, aðventan í öllu sínu veldi og margir á fullu við að baka, þrífa, kaupa, skrifa, skreyta og undirbúa hátíðina.

Á þessum tíma er mikilvægt að minna sig á um hvað jólin snúast í raun og veru. Er ekki allt umstangið einungis eins og fallegur gjafapappír utan um það sem jólin eru í reynd?

Jólin eru tími til þess að staldra við, líta yfir farinn veg, velta því fyrir sér hvert við erum að fara, með hverjum, hvert við ætlum en síðast en ekki síst að njóta augnabliksins og tjá þeim sem skipta okkur mestu máli væntumþykju og ást með gjöfum, kveðjum og birtu :).

Ég er búin að baka mín vandræði eins og venjulega en líka smákökur og ætla hér að gefa ykkur uppskrift að góðum jólum!

Uppskrift að góðum jólum

Þessi uppskrift krefst smá undirbúnings en er að öðru leyti einföld og þægileg í framkvæmd. Allir sem ætla að halda jólahátíðina saman koma með gott hráefni, taka þátt í matreiðslunni og njóta afrakstursins.

140 g. kærleikur og gleði

320 g. tími, næði og ró

140 g. umhyggja fyrir náunganum

2. msk. ást

dass af kæruleysi

4 dl. hlýja

40 g. virðing

2 dl. húmor

2. dl. vinátta

3 msk. fyrirgefning

4 msk. traust

Slatti af hrósi

3 dl. þakklæti

Og fleira eftir þörfum hvers og eins

AÐFERÐ

Hrærið varlega saman tíma, ró, næði, kærleik og gleði, umhyggju, ást og dassi af kæruleysi. Bætið svo út í hlýju, virðingu, húmor og vináttu. Bræðið fyrirgefningu og hellið varlega saman við. Þar á eftir bætið þið við 4 msk. trausti og slatta af hrósi. Bakist við 200 gráður í miðjum ofni í 40 mín. Endið svo á því að þekja kökuna með þakklæti og öðrum hráefnum að eigin vali yfir. Njótið frá fyrsta í aðventu og fram yfir þrettándann.Berið fram með bros á vor og hátíð í hjarta. Verði ykkur að góðu. 

Megið þið eiga gleðilega hátið og njóta ljóss og friðar

Ég man ennþá eftir símtalinu sem ég fékk þegar ég var nemi í Árósum í Danmörku. Þá var hún að bjóða sig fram til ritara Framsóknarflokksins eins og önnur afar frambærileg kona og fyrrverandi bekkjarsystir mín var einnig að gera. Ég vissi svo sem ekki mikið um þessa ungu eldhuga konu. Við áttum gott spjall og ég taldi mig skynja það að í fyrsta lagi værum við á sömu línu málefnalega og deildum áþekkum hugsjónum og í öðru lagi þá gæti ég treyst því að hún væri að meina það sem hún segði frá innstu hjartarótum.

Fólk sem biður um stuðning í ábyrgðarstörf getur farið með fallegar ræður og rökrætt af skynsemi. Það sem skilur á milli þess sem ég styð og ekki í mínum huga er annars vegar mín tilfinning fyrir manneskjunni við fyrstu kynni en hins vegar það sem tíminn leiðir í ljós um manneskjuna. Hvort fólk segi það sem það gerir og geri það sem það segir. Þannig byggir fólk upp traust og áreiðanleika. Núna, tæplega fjórum árum síðar hefur það komið á daginn að ekki aðeins var Eygló traustsins verð heldur hefur hún farið fram úr mínum væntingum sem afburða og framúrskarandi þingmaður.

Eygló Harðardóttir hefur unnið sér fylgi langt út fyrir raðir síns flokks vegna dugnaðar, heiðarleika, skynsemi, festu og mikilla hæfileika til þess að gegna því virðingarverða starfi að gera samfélag okkar betra sem þjóðkjörinn fulltrúi. Ég hef fylgst vel með henni og tekið eftir því að þegar aðrir rífast í þáttum þá bíður hún róleg en kemur svo með vel rökstutt innlegg á réttum tímapunkti og nær athygli allra. Ég hef tekið eftir því að þegar aðrir gleyma sér í persónulegum hagsmunum þá horfir hún til hagsmuna heildarinnar. Ég hef tekið eftir því að þegar aðrir reyna að dansa á fyrirfram ákveðinni línu til þess að elta hjörðina þá fylgir hún sannfæringu sinni. Ég hef tekið eftir því að þegar aðrir rífast og missa fókusinn í ágreiningi þá er hún rödd skynsamra sátta sem reynir að miðla málum. Ég hef tekið eftir því að hún tekur að sér þjóðfélagslega mikilvæg málefni, kynnir sér þau vel og sinnir þeim af festu og einurð. Þar má m.a. nefna t.d. skuldamálin, efnahagsmál ásamt ýmsum umbóta- og velferðarmálum. Ég hef tekið eftir því að meðan aðrir tala í frösum þá les hún sér til og kynnir málefnalega afstöðu. Ég hef tekið eftir því að hún hefur afar marga eiginleika sem góður þingmaður, ráðherra og leiðtogi þarf að hafa án þess að vera fullkomin frekar en nokkur annar.

Ég hef þá stefnu að styðja gott fólk sem stendur fyrir góð málefni. Aðrir þingmenn/þingkonur sem ég er nú ekki alltaf sammála en ber virðingu fyrir og tel að starfi af einlægni eru m.a. Lilja Mósesdóttir, Guðmundur Steingrímsson, Margrét Tryggvadóttir, Siv Friðleifsdóttir, Guðbjartur Hannesson, Atli Gíslason, Oddný G. Harðardóttir, Björgvin G. Sigurðsson, Pétur Blöndal, Ögmundur Jónasson og Guðfríður Lilja Grétarsdóttir til þess að nefna nokkur góð nöfn.

Ég ætla að mæta á kjördæmisþing framsóknarmanna í SV kjördæmi um helgina til þess að greiða Eygló Harðardóttur atkvæði mitt sem oddvita listans því hún hefur unnið sér inn traust mitt og henni treysti ég allra best til þess að vinna að hag íslensku þjóðarinnar og hef einnig væntingar um að hún taki að sér enn stærri hlutverk í náinni framtíð.

Furðufrétt gærdagsins hlýtur að vera fréttin af þessari þingsályktunartillögu þar sem Ólína Þorvarðardóttir, Guðrún Erlingsdóttir, þingkonur Samfylkingar ásamt Álfheiði Ingadóttur og Bjarkey Gunnarsdóttur, þingkonum Vinstri grænna leggja til að kannað verði

hvort niðurgreiða skuli heildrænar meðferðir græðara til jafns við aðra heilbrigðisþjónustu og/eða undanþiggja þær greiðslu virðisaukaskatts.

Er tillaga Ólínu og félaga í samræmi við klínískar leiðbeiningar?

Hvaða ritrýndu rannsóknir leggja þingkonurnar til grundvallar þessari tillögu á nýtingu skattfé almennings? Hvaða klínísku leiðbeiningar mæla með meðferð græðara? Vita þingkonurnar að hvorki er niðurgreidd þjónusta tannlækna né sálfræðinga hér á landi?

Klínískar leiðbeiningar (clinical guidelines) eru leiðbeiningar (ekki fyrirmæli) um verklag, unnar á kerfisbundinn hátt, til stuðnings starfsfólki í heilbrigðisþjónustu og almenningi við ákvarðanatöku við tilteknar aðstæður. Þær taka mið af bestu þekkingu á hverjum tíma og eru lagðar fram í því skyni að veita sem besta meðferð með sem minnstri áhættu án óhóflegs kostnaðar.

Klínískar leiðbeiningar sem samþykktar hafa verið m.a. í Bretlandi og á Íslandi mæla með því að Hugræn Atferlismeðferð (HAM) eigi að vera fyrsta meðferð við kvíða og vægu til miðlungs þunglyndi (jafnvel alvarlegu ef meðferðaraðilinn er reyndur). Þrátt fyrir það hefur almenningur almennt ekki aðgang að hugrænni atferlismeðferð á Íslandi. Þessar leiðbeiningar eru rökstuddar af hundruðum ritrýndra rannsókna sem sýnt hafa fram á að hugræn atferlismeðferð reynist jafn vel og lyfjameðferð við þessum röskunum og jafnvel betur til lengri tíma því líkur á hrösun eru minni þeas. fólk hrasar oft þegar því fer að líða betur og hættir að taka lyfin og þá kemur bakslag. Í hugrænni atferlismeðferð öðlast sjúklingurinn nýja þekkingu og lærir tækni sem nýtist honum ævina á enda sem gott getur verið að rifja upp öðru hvoru. Stundum geta þessar tvær leiðir stutt prýðilega við hvora aðra. Það að fólk geti valið um meðferð er einnig líklegt til að auka meðferðarheldni samkvæmt rannsóknum (patient choice).

Þriðjungur þeirra sem koma á heilsugæslu eiga við tilfinningavanda að stríða

Ég vann rannsókn á fimm heilsugæslustöðvum í fyrra þar sem lagðir voru fyrir áreiðanlegir og réttmætir skimunarlistar sem skima fyrir einkennum kvíða og þunglyndis ásamt því sem spurt var út í sjálfsmat, klínískt mat læknis á tilfinningavanda, meðferð, tilvísun og fleira. Helstu niðurstöður voru þær að samkvæmt rannsókninni telja 35% þeirra sem sitja á biðstofum heilsugæslustöðva á höfuðborgarsvæðinu sig eiga við tilfinningavanda að etja, 41.3% voru metin með tilfinningavanda af heimilislækni og 50% skimuðust með væg, miðlungs eða alvarleg einkenni kvíða og/eða þunglyndis. Þrátt fyrir það var einungis 11.7% vísað til sálfræðings en meirihlutinn eða 54% var í lyfjameðferð. Meirihluti þátttakenda sem mátu sig með tilfinningavanda taldi HAM geta gagnast sér og heimilislæknar mátu hana jafnframt gagnlega fyrir meirihluta þeirra sem þeir mátu með tilfinningavanda væri meðferðin í boði á heilsugæslunni. Einungis 2.9% sögðust hafa komið á heilsugæsluna vegna tilfinningavanda og margir undruðu sig á því hvert þeir gætu leitað til að fá aðstoð vegna slíks vanda. Þeir sem skimuðust með meiri vanda voru líklegri til þess að koma oft á heilsugæsluna (high users of health service). Ógreindur og ómeðhöndlaður tilfinningavandi veldur mikilli byrði og kostnaði fyrir sjúklinginn, fjölskylduna og samfélagið allt og geðraskanir eru almennt vangreindar í heilbrigðiskerfum jafnvel í 50-75% tilfella og einungis 20-25% sjúklinga fá meðferð við geðröskunum.

Hvaða úrræði höfum við?

Fólk leitar oft fyrst á heilsugæslu þegar því líður illa. Þar er skortur á heimilislæknum sem hafa lítinn tíma og það eina úrræði að skrifa upp á geðlyf fyrir fólk sem er að kljást við tilfinningavanda. Stór hluti þeirra sem er með örorkumat hefur það vegna geðraskana. Á þjónustumiðstöðvum kemur fólk sem er án atvinnu, á fjárhagsaðstoð eða í öðrum vanda. Leiða má líkur að því að mikill meirihluti þess hóps stríði einnig við hamlandi einkenni tilfinningavanda. Hvorki ríkið eða borgin hafa þrátt fyrir þetta séð sér fært að ráða til sín sálfræðinga sem geta skimað fyrir vandanum strax í framlínunni, veitt nánari greiningu fyrir þá sem skimast með klínísk einkenni, boðið þeim sem eru með væg einkenni upp á hópmeðferð sem forvörn og sinnt eftirfylgd.

Svona myndi ég og fleiri vilja sjá kerfið uppbyggt: Skimun í heilsugæslu og á þjónustumiðstöðvum. Gagnreynd hópmeðferð í boði í nærumhverfinu, ásamt skammtímameðferð, nánari greiningu og eftirfylgd á geðheilsustöðvum í samræmi við mat á alvarleika vandans.

Hvert og eitt okkar er ómissandi í svona litlu samfélagi og því mikilvægt að veita bestu meðferð sem völ er á við jafn lamandi vanda og kvíði og þunglyndi eru. Auk þess get ég fullyrt að við munum spara háar fjárhæðir við það að skima, greina vandann strax og koma í viðeigandi farveg því það er bæði kostnaðarsamt og sársaukafullt að fyrst sé brugðist við þegar allt er komið í óefni, fólk hætt að geta unnið og greitt skatta og komið í mikla þörf fyrir ýmiss konar dýr úrræði.

Er ekki tímabært að hugsa þennan hluta velferðarkerfisins upp á nýtt?… Og þá á ég ekki við að fara að niðurgreiða meðferð með blómadropum eða öðru slíku sem hjálpar örugglega en er ekki enn amk. gagnreynt meðferðarform.