Í umræðunni nú um að heilbrigðiskerfið sé að molna, virðast margir halda að steypuskemmdum á Landspítala, sveppum í skrifstofubyggingum og almennum húsnæðiskorti á gömlu Landspítalalóðinni  sé mest um að kenna. Sérstaklega heyrir maður marga stjórnmálamenn og einstaka heilbrigðisstarfsmenn í stjórnun tjá sig með þessum hætti, í stað þess horft sé á meginrót vandans og sem lengi hefur blasað við öllum. Kostar auk þess miklu minna að lagfæra en nýjar rándýrar húsbyggingar sem hinir sömu telja vera bestu bótina fyrir ástandið í dag og sem þar að auki við höfum ekki efni á. Mælt í almennt bættri þjónustu á næstu árum, betri gæðum íslensku heilbrigðisþjónustunnar, tryggari mannauð og lýðheilsu landans.

Vissulega er húsakostur á Landspítalanum þröngur og margt sem þarf að laga og bæta. Sú vitneskja og þróun nær reyndar áratugi aftur í tímann eða eins langt aftur og ég man sem unglæknir. Ekkert síður vegna kerfisvanda og allt of mikils álags á bráðaþjónustuna. Margar betrumbætur hafa hins vegar verið gerðar í tímans rás, nýjar byggingar byggðar og ýmsar hagræðingar. Á sama tíma hafa heilbrigðisyfirvöld hins vegar líka lokað góðum og gegnum heilbrigðisstofnunum á höfuðborgarsvæðinu eins og t.d. St. Jósefsspítala í Hafnarfirði. Lítið sjúkrahús sem var orðið vel tæknivætt á ýmsum sviðum með nýjum skurðstofum og hjúkrunarrýmum fyrir aldraða og lagður var niður fyrir 3 árum, í hagræðingarskyni! Skammsýni fyrrum ráðherra heilbrigðismála er um að kenna og sem virtust lifa í draumaveröld um nýja sameinaða háskólaspítalann á Landspítalalóð sem öll vandamál ættu að leysa, en sem ég hef áður kallað að væri eins og slæmur draumur í dós. Fyrst og fremst illa staðsettur á röngum tíma og þar sem byrjað var á vitlausum enda.

Fjörtíu til áttatíu milljarða skuldbinding til heilbrigðiskerfisins nú í formi húsbyggingaframkvæmda er allt of stór biti fyrir okkur og eins hætt við að hún dragi þá úr annarri uppbyggingu í heilbrigðisþjónustinni á sama tíma. Dragi til sín allt of mikið fjármagn sem ætlað er til heilbrigðismála almennt, sjúkrastofnana og hjúkrunarrýma um allt land, niðurgreiðlu á nauðsynlegum lyfjakostnaði og til tækjkaupa, auk uppbyggingu almennrar nærþjónust og heilsugæslu. Auk þess er skipulag sem er ákveðið í dag með nútímasjúkrahúsi sem byggja á í áföngum, allt annað en kann að teljast best þegar byggingunum verður loks öllum lokið. Staðsetningin er þar að auki mjög umdeild í dag á þröngri lóðinni, hvað þá eftir nokkra áratugi. Lágmarka á útgjöld til steinsteypu, stáls og glers um stundar sakir. Nota hins vegar þau hús sem þegar standa tóm og endurnýja og laga þau sem nauðsynlega þarf hvort sem er að bæta.

Hrakandi gæði og verri þjónusta í heilbrigðiskerfinu öllu eru hins vegar aðalatriðin sem nú blasa við og kalla á HJÁLP. Mikilvægast af öllu er að læknum og starfsfólki á öllum stigum heilbrigðisþjónustunnar verði gert kleift að vinna eftir alþjóðlegum klínískum leiðbeiningum um góða læknismeðferð og hjúkrun sem aðrar vestrænar þjóðir kappkosta að fylgja. Ferlar sem aldrei hafa verið meira þverbrotnir hér á landi en einmitt þessa daganna vegna óhóflegs og vaxandi vinnuálags. Þættir sem koma til með að mælast í atgerfisflótta vel menntaðs starfsfólks og versnandi heilsu þjóðarinnar á komandi árum, að öllu óbreyttu. Þróun sem tekur langan tíma að snúa við.

Sannleikurinn er að heilbrigðiskerfið er að molna þar sem ekki hefur verið staðið vörð um mannauðinn, launamál starfsmanna, endurnýjun á tækjakosti, fjölgun hjúkrunarrýma svo og uppbyggingu heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins og nágrennis sérstaklega, til áratuga. Áherslan nú á því að vera að bjarga því sem bjargað verður sem fyrst, þar sem nýtt sárara hrun blasir við en sem við höfum áður þekkt. Mest fyrir alla þá sem þurfa mest á heilbrigðisþjónustunni að halda.

http://blog.dv.is/vilhjalmurari/2012/05/05/nyr-landspitali-eins-og-slaemur-draumur-i-dos/

http://blog.dv.is/vilhjalmurari/2012/12/06/bradathjonustuvandinn-er-kerfislaegur/

http://blog.dv.is/vilhjalmurari/2011/07/25/stada-laeknisthjonustunnar-a-islandi/