Í tilefni af dæmalausri umræðu um heilbrigðismálin þar sem mesta áherslan hefur verið lögð á byggingu nýs háskólasjúkrahús, jafnvel á kostnað frumþjónustunnar sem er að molna, og allt er jú spurning um rétta forgangsröðun, vil ég leggja til litla ferðasögu frá Atlasfjöllunum í Marokkó. Sögu um skort á frumheilsugæslu. Eins hvað það litla, og sem við í dag teljum svo sjálfsagt, skiptir í raun miklu máli ef vantar.

Líka í heildarmyndinni eins og hún lítur út hér á landi í dag, þar sem bráða- og vaktmóttökur eru yfirfullar á höfuðborgarsvæðinu og stundum langur biðtími eftir þjónustu. Ekkert síður ef við viljum horfa til skipulags heilbrigðismála almennt og hvert ber að stefna með forgangsröðunina. Eins og nú endurspeglast í tillögum að lausnum vegna ofálags á Slysa- og bráðamóttöku LSH og að leysa megi bara vandann með fjölgun bráðatækna og bráðalækna. Álag sem fyrst og fremst hefur verið vegna undirmönnunar heimilslækna í heilsugæslunni á höfuðborgarsvæðinu um árabil. Sérfræðingum, sem með hjálp hjúkrunarfræðinganna í heilsugæslunni sem þar starfa einnig, ættu vel að geta sinnt yfir 70% af erindunum sem leitað er með á bráðamóttöku háskólasjúkrahúsins í dag. Alveg eins og skipulag gerir ráð fyrir í flestum öðrum vestrænum ríkjum og þar sem rétt er að málum staðið.

Á gönguslóð upp úr einu fjallþorpinu við eitt efsta hlaðna steinhúsið í brekunni, sat fyrir okkur berbersk fátæk fjölskylda undir valhnetutré til að verjast sterkri sólinni. Allir vor klæddir í sín fínustu föt. Konur og börn í litskrúðugum fötum og fullorðinn fjölskyldufaðir í skjannahvítum kufli með hettu. Öll brostu þau sínu blíðasta um leið og faðirinn spurði leiðsögumanninn hvort einhver læknir væri með í hópnum okkar og sem gæti litið á litla drenginn sem var með slæma og að því er virtist alvarlega húðsýkingu. Hann hafði reynt allskonar krem sem ekkert hjálpuðu. Gröfturinn vall úr sárunum í hársverðinum sem ég greindi sem „geitur“ og sem var ekki óvanaleg sýking í hársverði á Íslandi á öldum áður. Þegar „leitað var geita“ hjá fólki, tengt oft óþrifnaði og bitsárum eftir lýs og annan ófögnuð. Þó skyld húðsýkingu sem við köllum í dag aðeins kossageit með takmarkaðri útbreyðslu kringum munn og nef.