Ósigur þýskra jafnaðarmanna vekur athygli – þeir tapa þriðjungi fyrra fylgis og hafa ekki fengið verri útreið í sögu Þýska sambandslýðveldisins. Það hjálpar þeim ekki að Kristilegir fengu heldur enga glæsikosningu – Merkel býr til klassíska þýska hægristjórn en einn helsti forystuflokkur jafnaðarmanna um heiminn hrekst í stjórnarandstöðu með þeim smáflokkum sem hann hefur í nokkrum áföngum eflt svo að litlu munar nú á hinum gamla jafnaðarflokki Brandts og samanlögðum Græningjum og Vinstrimönnum.

Hér fer í senn fram mörgum sögum – en í stuttu máli hefur SPD ekki tekist að sannfæra kjósendur í Þýskalandi um að einmitt hann sé burðarflokkurinn sem eigi að hafa forustu á erfiðum tímum. Til þess sveigði hann þó af braut „inn á miðjuna“ – sem er sósíaldemókratískt dulmál um hægristefnu – og skildi við það eftir verulegt rúm fyrir ábyrgðarlítinn en veltalandi vinstriflokk hins hugumstóra Lafontaines, sem eittsinn var einmitt kallaður til Íslands að ræða endurnýjun í hreyfingu jafnaðarmanna. Löngu áður hafði SPD mistekist að aðlaga sig öflugri umhverfisvakningu í Þýskalandi, sem þar hefur þó sett sterkan svip á pólitík, og í kosningunum nú hirtu Grænir sín típrósent fyrirhafnarlítið þótt þá skorti sannfærandi forystumenn og fáir teldu þá á leið í landstjórnina.

Gerhard Schröder var á ýmsan hátt merkur stjórnmálamaður – en viðskilnaður hans varð ekki jafnaðarflokknum til heilla, og síðan hefur þar staðið samfelld forystukreppa. Kurt Beck hélt sig utan samstjórnarinnar með Merkel og tók eiginlega þá afstöðu að hafa flokkinn í hálfgildings stjórnarandstöðu. Það var athyglisverð lína vegna þess að hún passaði þrátt fyrir allt við stöðuna – stjórnin með Kristilegum var nánast nauðungarstjórn þar sem hvorugum flokknum tókst upp – en hinn kumpánlegi Kurt formaður varð fórnarlamb vondrar stöðu í könnunum og vondra úrslita í fylkiskosningum. Flokkselítan gerði aðsúg að Beck undir forystu hins gráa Steinmeyers,  sem nú hlýtur að sjá sína sæng útreidda – og náði aldrei neinu sambandi við þýskan almenning og allra síst við þá samfélagshópa sem jafnaðarmönnum eru dýrmætastir – verkalýðshreyfingu, ungt fólk, menntamenn, konur.

Einn vandi þýska flokksins eftir talsverða stjórnarsetu í Bonn og Berlín og ekki síður víðsvegar í fylkjunum („löndunum“) er auðvitað sá að þar sækja til áhrifa allskonar „fagmenn“ í pólitík, tæknikratar sem oftar en ekki líta á stjórnmál sem karríer þar sem leysa þurfi sem best ýmis praktísk verkefni – en hafa í sjálfu sér engan stórkostlegan áhuga á málefnunum, lítinn skilning á aðstæðum almennings eða þeirra hópa sem SPD á helst við söguleg tengsl, ekki glóð í hjarta eða eld í æðum þrátt fyrir ýmsar gráður í hinum og þessum stjórnmála-, stjórnunar- og fjölmiðlafræðum. Þetta er hægt að ráða við ef helstu forystumenn eru alvörufólk í stjórnmálum og kunna að nýta hæfni tækifærissinnuðu teknókratanna án þess að láta þá móta pólitíkina. Voðinn er hinsvegar vís þegar té-té-liðið kemst sjálft til valda. Það sýna þýsku kosningarnar.