Skýrsla Ríkisendurskoðunar um Árbótarmálið er komin. Hér eru  tvær málsgreinar úr samantektarkaflanum:

Lokauppgjörin vekja sérstaka athygli, ekki aðeins vegna þess að þau varða umtalsverða fjármuni, þ.e. alls um 84 m.kr. að núvirði, heldur einnig vegna þess að þau orka um margt tvímælis. Miðað við hvernig staðið var að uppsögn samninga við meðferðarheimilin að Torfastöðum og í Árbót, þ.e. þeim var sagt upp á lögmætan hátt með tilskildum fyrirvara (tólf eða sex mánuðum), virðast heimilin ekki hafa átt lögvarða kröfu til annarra greiðslna en vegna umsamins uppsagnarfrests. … Í báðum þessum til-vikum samdi ráðuneyti félagsmála engu að síður um sérstakar viðbótar-greiðslur og raunar í andstöðu við Barnaverndarstofu. …

Ljóst er að eitt þessara uppgjöra (Árbót) sker sig úr að því leyti að bóta-fjárhæðin byggði fremur í samkomulagi en eiginlegum reikningsskilum. Ekki verður heldur séð að þungvæg rök hafi verið fyrir greiðslunni, þ.e. að heimilið hafi við samningsslit setið uppi með raunverulegar eftir-stöðvar skulda sem stofnað var til vegna uppbyggingar þess. Í hinum tilvikunum (Torfastaðir og Götusmiðjan) var þrátt fyrir allt fastara land undir fótum í þessu tilliti, þ.e. bótafjárhæðin tók mið af útreikningum óháðra aðila á rekstrarframlögum eða eiginfjárstöðu heimilis.

Og tvær úr lokakafla skýrslunnar:

Í fimmta lagi vaknar sú spurning hvort stjórnmálamenn hafi haft óeðlileg afskipti af málefnum Árbótar og þeim ákvörðunum sem teknar voru um samninga við heimilið eftir að þjónustusamningi við það hafði verið sagt upp. Í því samhengi ber að hafa í huga að Barnaverndarstofa ber að öllu jöfnu stjórnsýslulega ábyrgð á þjónustusamningum við meðferðarheimili fyrir börn og unglinga, jafnt gerð þeirra, framkvæmd og lok. Eins ber að minnast þess að lögum samkvæmt má skjóta ágreiningi milli stofunnar og rekstraraðila heimila til ráðuneytis félagsmála. Nauð-synlegt reyndist að grípa til þess úrræðis í Árbótarmálinu. Það kom því í hlut félags‐ og tryggingamálaráðuneytis og ráðherra þess að ljúka málinu og er í sjálfu sér ekki gerð athugasemd við það.

Inn í samningsferli ráðuneytisins og Árbótar blönduðust þó augljós afskipti einstakra þingmanna Norðausturkjördæmis, m.a. fjármála-ráðherra … Telja verður að þau afskipti hafi að einhverju leyti veitt málinu úr faglegum farvegi og inn í hreinar samningaviðræður um bætur til heimilisins. Í þessu samhengi má á ný vitna í tölvubréf félagsmála-ráðherra til nokkurra starfsmanna ráðuneytisins frá 7. maí 2010: „Af hverju erum við að borga meira en 30 milljónir umfram skyldu? Hvers vegna? Jú – vegna sanngirnissjónarmiða og þrýstings frá kjördæmis-þingmönnum.“ Innan ráðuneytisins kom því hvorki til greina að óska álits ríkislögmanns á réttmæti bótagreiðslna, leita til dómstóla eða gera upp rekstur Árbótar á grundvelli ársreiknings heimilisins. Meginþunginn var lagður á einhvers konar málamiðlun. Að mati Ríkisendurskoðunar eru slík vinnubrögð ekki til fyrirmyndar eða til þess fallin að auka tiltrú almennings á stjórnsýslunni.

Mér sýnist þetta því miður staðfesta eigin ummæli á þingi í haust (sjá líka hér):

Um það sem hv. þm. Ólöf Nordal og fleiri ræddu áðan er það að segja að þetta mál lítur þannig út, þangað til það verður skýrt betur, að þetta sé gamaldags þjösnapólitík þar sem fagleg sjónarmið í stofnunum eru mis-virt og kjördæmahagsmunir þingmannasveitar eða einstakra þingmanna ráða mestu um úrslit mála. Það er mjög mikilvægt að öll gögn komist á borðið í þessu máli, (Gripið fram í.) að ráðherrarnir skýri frá því sem þeir hafa gert og aðhafst í þessu og einstakir þingmenn, þar á meðal hv. þm. Kristján Þór Júlíusson …

Nú bíðum við eftir því að ráðherrarnir og kjördæmisþingmennirnir segi okkur hvað þeir ætla næst að gera.