Auðlinda- og umhverfisþátturinn í Sjónvarpinu var afar upplýsandi: Framsóknar- og Sjálfstæðisflokkur vilja koma aftur af stað gamla virkjanahagkerfinu – þegar eitthvað bjátar á eru jarðýturnar settar í gang til að laga byggðaklúður og búa til nokkur þensluár. Svo er það búið, en þá má bara virkja meira, og ennþá meira. Orkan á Íslandi er endalaus, og skiptir ekki máli þótt ýmislegt gangi, náttúrudásemdir á Íslandi eru óþrjótandi.

Þarna var fullkominn samhljómur með Illuga Gunnarssyni og Sigurði Inga Jóhannssyni og kom reyndar ekki á óvart þeim sem hafa fylgst með málatilbúnaði flokkanna tveggja á þingi kringum rammaáætlun og náttúruverndarlög (sjá líka Birgi Ármannsson hér að „leiðrétta kúrsinn“).

Þeir vilja báðir „sátt“ – en með því skilyrði að„sáttin“ sé á þeirra eigin flokksforsendum, og í vil þeim sérhagsmunum sem hverju sinni þarf að sinna. Báðir bentu þeir á „vísindamenn“ sem völdin hefðu verið tekin af – einmitt þeir flokkar sem hafa staðfastlega afneitað fræðilegum athugasemdum þegar þeim þóttu þær ekki falla að eigin niðurstöðu. Frægasta dæmið: Skipulagsstofnun og Kárahnjúkar.

Sáttin – það var aldrei hugmyndin með rammaáætlun að skapa „sátt“ um ráðstöfun einstakra náttúrusvæða og virkjunarkosta. Það er nánast ógerlegt – hérna vegast á miklir hagsmunir, miklar hugmyndalegar andstæður, miklar tilfinningar. Rammaáætlun var fyrst og fremst ætlað að vera samkomulag um leikreglur, þannig að ákvarðanir yrðu teknar í ljósi allra tiltækra upplýsinga og með yfirsýn um náttúrugæði og orkukosti. Þessi skipan getur svo skapað þokkalega sátt þegar menn hafa lært að beita verkfærum hennar – samanber Noreg. En í Noregi detta engum lengur í hug virkjanir á borð við þær sem Illugi og Jón Gunnarssynir vilja fá í Urriðafossi og Þjórsárverum, eða þær sem Sigurður Ingi Jóhannsson og Gunnar Bragi Sveinsson óska sér í Hólmsá og í jökulsám Skagafjarðar.

Vísindamennirnir – þeim var aldrei ætlað að taka ákvörðun um einstaka kosti. Þeir starfa í fjórum faghópum og leggja þar fram fræðilegar niðurstöður með einskonar einkunnum um margvíslega þætti. Síðan tekur við röðun kosta samkvæmt þessum einkunnum, samvegnum, og að lokum flokkun þeirra í orkunýtingu, verndarnýtingu og bið. Þetta er hinsvegar allt faglegur ferill – og þær ákvarðanir sem ráðherrar og meirihluti alþingis tók voru líka faglegar. Það sést best á því að breytingarnar sem gerðar voru frá flokkunartillögunni, á tvisvar þremur virkjunarhugmyndum, í Þjórsá annarsvegar og hisnvegar á miðhálendinu norðvestan Vatnajökuls, gengu út á bið með frekari rannsóknum, en ekki endanlega ákvörðun um orkunýtingu eða verndarflokk.

Að senda rammaáætlunina aftur „til vísindamannanna“ kann að hljóma vel í sjónvarpsþætti en er algjört bull í raunverunni. Það vita bæði Illugi og Sigurður Ingi.

Það sem þeir hljóta að vera að meina er að eyðileggja rammaáætlun – rífa hana upp, einsog flokksfélagar þeirra orða það á framboðsfundum á Suðurlandi og fyrir norðan. Velja sjálfir þá kosti sem þeim og vildarvinum þeirra líst best á. Sigurður Ingi flutti á þinginu sérstakar tillögur um að virkja Hólmsá og stífla Farið við Langjökul – þvert á ráð „vísindamannanna“ sem eindregið vildu meiri rannsóknir og gögn um þessa kosti.

Framsóknarsjálfstæðisflokkurinn hefur ekki önnur ráð en stórvirkjanastefnuna til að koma hagvexti á nýtt þensluskrið og fjármagna ofurloforð sín um skattalækkanir og almenna skuldaniðurfellingu.

Þá er það á hreinu.