Atli Gíslason flutti magnaða ræðu í þinginu í dag. Hann er laus undan oki þeirra þingmanna sem annað hvort kunna ekki eða þora að taka málefnalega og fræðilega rökstudda afstöðu til orða þeirra sem gerst þekkja til og segja að meðferð þingsins á landsdómsákæunni hafi verið afleit og í raun til skammar.

Þeir sem hæst tala fyrir því að loka bara augunum og láta flokkspólitíska stundarhagsmuni ráða staðfesta með orðum sínum svo óyggjandi er að málið er fyrst og fremst flokkspólitískt. Allir eru þó sammála um að á þeim formerkjum megi alls ekki reka málið.

Ég er þess fullviss að það hefur verið afar óþægilegt fyrir þingmenn marga að sitja undir ræðu Atla. Kannski munu einhverjir reyna að klína því á Atla Gíslason að hann standi með Sjálfstæðisflokknum í sukki og vilji ekki gera upp hrunið!

Ég er sammála þeim sem segja að þetta mál er prófsteinn á þingið og stöðu þess. Er alþingi bara vetfangur fyrir gargandi lýðskrumara með pólitískan eigin metnað eða er alþingi stofnun sem lætur sig fræði og fagmennsku skipta meira máli.

Menn geta haft þá skoðun að ákæra skuli ráðherra fyrir landsdóm og fært fyrir því rök. En af hverju ekki má ræða mjög vel ígrundaðar efasemdir um að málsmeðferðin hafi verið meingölluð afhjúpar menn og kemur upp um getuleysi manna til að starfa fyrir stofnun sem er ætlað að setja okkur lög.

Hér er enn eitt dæmið um það hvernig framkvæmdavaldið leikur löggjafarþingið okkar.

Röggi

Hún birtist manni stundum undarlega lýðræðisástin. Núna vilja sumir þingmenn visa frá tillögu um að fella niður ákæru á hendur Geir Haarde fyrir landsdómi. Hvað er fallegt við þá hugmynd?

Björn Valur Gíslason hefur ekki fundið tilfinningum sínum betri farveg frá því að hann barðist með kjafti og klóm fyrir Iscsave samningi Steingríms og Svavars bæði innan flokks og utan en þann að halda til streitu ákæru á hendur Geir Haarde.

Björn Valur var svo auðvitað í þeim hópi sértrúar sem missti trú á þjóðaratkvæðagreiðslum þegar þær hentuðu ekki og hafði svo engan dug til að bera virðingu fyrir eins afgerandi niðurstöðu og mögulegt var að hugsa sér að atkvæðagreiðslunni lokinni. Hver man ekki eftir þeim Birni Val?

Og hvernig hafa þingmenn Samfylkingar pólitíska og tilfinningalega getu til að halda til streitu ákæru á Geir eftir að hafa sleppt sínum eigin flokksmönnum við ákæru á flokkspólitískum forsendum einum? Ákæru sem nefndin lagði til að fjórir fengju en ekki bara einn. Hvernig fólk er slíkt fólk?

Ég veit að í pólitík er enginn annars bróðir í leik en í þessu máli hafa menn eins og Björn Valur og fleiri reyndar þó fáir standist Birni Val snúning traðkað á persónu eins manns og sumir jafnvel leyft sér að halda því á lofti að það væri gott fyrir Geir að taka bara slaginn frekar en að lifa án hans. Lágt geta menn lagst þegar málefnin þorna upp.

Menn verða háfleygir og telja þetta mál snúast um uppgjörið stóra. Það standi og falli með ákæru á hendur einum manni. Þeir sem vilji fella hana niður séu á móti uppgjöri og vilji halda í gamla tíma.

Einn þeirra sem svona tala er Björn Valur. Hann tilheyrir ríkisstjórn hinna nýju tíma. Ríkisstjórn upplýstrar umræðu og ákvarðanatöku. Björn Valur situr til borðs með ráðherrum úr ríkisstjórn Geirs Haarde alla daga og makkar um pólitík sem allir vita að snýst eingöngu um að halda völdum og annað ekki.

það er þó eitthvað rökrétt vit í hugmyndum Hreyfingarinnar sem vill ákæra alla ráðherrana eins og nefndin sem rannsakaði. Björn Valur er örugglega sömu skoðunar og Hreyfingin í þessu máli en það bara hentar honum ekki pólitískt að vera það. Hann þarf nefnilega að halda völdum….

….og gerir það sem þarf til þess og ýmist tekur í gagnið handhæg prinsipp eða hendir eftir þörfum. Og spilar á fullkomlega eðlilegar tilfinningar þjóðar sem fór flatt í hruninu.

Þeir sem halda að Björn Valur sé glæstur fulltrúi nýrra tíma í pólitík og hafa ekki séð að hann er einmitt skilgetið afkvæmi gamla tímans eiga eftir að verða fyrir vonbrigðum. Stutt saga hans á þingi er löðrandi í klækjum og hagnýtum skoðunum sem allar miða að því einu að halda völdum.

Og nú er landsdómsmálið sem er mjög áhugavert prinsippmál orðið enn eitt málið sem snýst ekkert um aðalatriði og rökræður heldur lýtur eingöngu lögmálinu um það hvort ríkisstjórn Björns Vals Gíslasonar þolir að ákæra verði felld niður.

Allur fagurgali um háleyt markmið og uppgjör eru gagnslausar umbúðir utan um akkúart það og ekkert annað.

Röggi

Við töpuðum fyrir Króatíu í gær. Það þarf ekki að koma á óvart enda Króatía stórveldi eins og litla Ísland í handbolta. Líklega þarf helvíti góðan leik af okkar hálfu og þá kannski pínu dapran af þeirra hálfu svo við vinnum þá.

Íþróttir eru samt ekki raunvísindi og allt getur gerst. Stundum vinna „slakari“ liðin þau betri. Sumir segja okkur betri en Norðmenn en ekkert þarf þó að vera óeðlilegt þó við töpum fyrir þeim.

Viðbrögð margra við viðbrögðum þjálfara og leikmanna eftir leikinn í gær hafa vakið áhuga minn. Þegar þjálfarinn segist sjá margt gott í liðinu og leiknum finnst sumum það óraunsæi og flóttatilraun. Samt eru flestir á þeirri skoðun að leikurinn hafi verið vel spilaður af okkar hálfu.

Er sem sagt ekki hægt að spila vel og tapa? Og þá kannski ekki heldur að spila illa og vinna? Spiluðu Króatar vel í gær eða við svona illa? Eru þeir ekki eins góðir og árangur þeirra segir til um og við betri?

Í fullkomnum heimi hefði markvörðurinn okkar varið meira. Mál Snorra Steins hefði ekki truflað allt og alla fram á síðasta dag. Óli Stef væri enn 27 ára. Ingimundur ekki að spila í deild þar sem geta hans og líkamsstyrkur hefur daprast niður. Alex fínn í öxlinni. Róbert Gunnarsson hefði skorað úr færum sínum…….

Krafan um að allir sem að leiknum koma geri ekki mistök er ekki sanngjörn. En hún er missanngjörn þó. Hægt er t.d. að gera meiri kröfur til reynslumeiri dómara en reynsluminni. Sama á við um leikmenn og þjálfara.

Við eigum flott lið með blöndu af reynslumiklum spilurum og svo yngri leikmönnum og mjög reynslumikinn þjálfara. Og gerum því eðlilega kröfur. En hverjar eru þær?

Eru þær að við vinnum alla leiki hvort sem við spilum illa eða vel? Liðið spilaði fínt í gær og leysti að mér fannst flest það sem andstæðingarnir buðu upp á taktískt sem er týpískt fyrir þjálfarann okkar. Það eina sem vantaði var að þetta skilaði okkur sigri.

Það er svo auðvelt að „reikna“ sig upp í þetta og hitt á blaði þar sem andstæðingarnir eru stundum ekki teknir með í reikninginn. En við vitum að íþróttaleikir vinnast ekki á blaði sem betur fer og þeir tapast ekki heldur þar.

Ég veit líka að árangur í svona túrneringu er mældur í stigum og sigrum en er sanngjarnt að segja að lið sem ekki nær hámarksárangri eða jafnvel betri hvern einasta dag hafi spilað illa eða mistekist taktískt? Og auðvitað er ekkert tap sigur en alveg er ástæðulaust að loka augunum fyrir því þegar liðið spilar vel. Af hverju ætti þjálfarinn að gera það?

Kannski spilum við illa á morgun en vinnum samt Noreg. Það þykir alltaf gasalega fínt að spila illa en vinna þó. En mikil skömm að spila vel en tapa, jafnvel fyrir betra liði.

Röggi

þeir eru margir angarnir af landsdómsmálinu. Tillaga Bjarna Ben um að draga ákæru á hendur Geir Haarde til baka er allt í einu ekki lengur tillaga um að draga ákæruna til baka heldur spurning um það hvort ríkisstjórn heldur velli. Það bjagar málið og gerir umfjöllun um tillöguna stórfurðulega.

Hæfustu menn í lögum hafa tekið af tvímæli um að alþingi er að fullu heimilt og eðlilegt ef vill að draga ákæruna til baka. Allur fyrri málflutningur þeirra sem hvorki hafa persónulegt né pólitískt hugrekki til þess er þar með ómarktækur og gagnslaus í umræðunni og því er þarf að finna henni annan farveg.

Stefán Stefánsson prófessor skrifar grein í Moggann í morgun þar sem hann reifar skoðanir sínar rökstutt um að ekki hafi verið eðlilega staðið að atkvæðagreiðslunni í grundvallaratriðum. Þar tekur Stefán auðvitað ekki inn í reikninginn pólitíkina sem öllu réði í málinu en það eru einu grundvallaratriðin sem þeir sem greiddu ákærunni atkvæði höfðu aðgang að.

Ögmundur Jónasson skrifar einnig merkilega grein í sama blað þar sem hann skýrir þá ákvörðun sína að styðja tillögun um að falla frá ákæru. Í þessari grein rekur hann hversu fáránlegt var að verða vitni að því hvernig sumir flokkar og einstaka þingmenn greiddu atkvæði eftir flokkslínum en þvert á öll prinsipp í málinu.

Umræður um tillögu Bjarna munu að líkindum ekki snúast um nein önnur prinsipp en þau hvort ríkisstjórn mun þola þá niðurstöðu sem málið ætti að fá. Sem er auðvitað að draga ákæruna til baka.

Viðbrögðin við grein Ögmundar benda eindregið til þess að stjórnarliðar hafi ekki þrek til þess að ræða það mál efnislega heldur skal barið á Ögmundi og ekki tekin málefnaleg afstaða til þess sem hann hefur fram að færa máli sínu til stuðning.

Álit færustu manna utan þings vegur einnig létt þegar kemur að þeirri íþrótt sem heitir Íslensk afdalapólitík. Þá gilda hvorki viðurkennd viðmið lögfræðileg né önnur heldur eingöngu innanflokksstaða hverju sinni.

Þetta dapurlega mál sem er áhugavert út frá öllum öðrum sjónarhornum en pólitískum rétttrúnaði og klækjum stundarhagsmunanna ætlar aftur og aftur að afhjúpa þá sem ekki kunna eða geta séð annað en sína eigin pólitíska stöðu til skemmri tíma.

Þessi saga er ekki öll sögð og því miður óttast ég að ef meirihluti þings þumbast við munum við sjá endurtekin pólitísk réttarhöld í þessu landi. Þau hafa flestrar þjóðir aflagt fyrir nokkru en vinstri menn á Íslandi halda að málið snúist um Geir Haarde og annað ekki.

Röggi

Þá er fyrsti leikur okkar á EM að baki.

Helgi Seljan er mikill snillingur og alveg stórskemmtilegt að fylgjast með honum móðgast gegna þess að annar álíka snillingur móðgast vegna áramótaskaupsins. Í raun og veru veit ég ekkert hvers vegna hárin rísa á fjölmiðlamanninum glaðbeitta þó fólk leyfi sér að hafa skoðun á áramótaskaupinu.

Ég hélt nefnilega að Helgi Seljan væri alvöru töffari sem færi ekki í fýlu þó Eiður Guðnason fari í fýlu. Enda er það svo að meira að segja tuðarar eins og sendiherrann fyrrverandi hljóta að vera verðir skoðana sinna þó þær passi ekki við þær sem Helgi Seljan hefur.

Svo er það í raun áhugavert sjónarmið að skoðanir manna sé skilgreindar sem móðganir fyrir hönd einhverra og verður gaman að fylgjast með Helga máta þessa heimspeki við viðmælendur sína í framtíðinni.

Kannski rétt að taka það fram að ég er ekki móðgaður þó ég skrifi þennan pistil. Hvorki fyrir mína hönd né annarra.

Röggi

Stundum segja atvinnustjórnmálamenn að það sé ábyrgðarhluti að hlaupast undan mikilvægum verkum í miðri vinnunni. Þennan frasa nota menn stundum þegar stjórnarndstaða bendir á að hægt gangi og best væri að hleypa öðrum að.

Sú ríkisstjórn sem nú situr þykist einmitt vera í þeirri stöðu að allt fari hér á hliðina ef núverandi ráðherrar fara frá. Hér sé allt á réttri leið undir öruggri forystu. Það sé því ábyrgðarhlutur að hlaupa frá borði þó gefi á bátinn í ólgusjó sem aðrir gáruðu í upphafi.

Mikill og sívaxandi meirihluti þjóðarinnar sér þetta ekki svona heldur einmitt og algerlega á hinn veginn. Það er ábyrgðarhlutur að halda áfram eins og fyrir þessu samstarfi VG og Samfylkingar er komið.

Auðvitað vita það allir að samstarfinu er að mestu lokið. Héðan af reynir hver að bjarga sér sem betur getur. Þær fréttir sem af ríkisstjórn berast snúast að mestu um það hvernig leikfléttur eru að gera sig.

Hvernig klíkurnar innan flokkanna eru að lumbra hver á annarri. Þá þarf að skáka fólki til og koma í veg fyrir að hinn eða þessi ráðherra sem hefur styrka stöðu innan flokks en gegn eigendaklíkum sitji áfram í ríkisstjórn.

Byltingin hefur étið börnin sín. Man einhver fyrir hvað þessi ríkisstjórn átti að standa? Vá hvað mörgum fannst gaman að hlusta á talið um gagnsæið og upplýstar ákvarðanir. Lýðræðisástina sem ríkisstjórnin komst að að hún gat ekki umborið ef lýðræðið vildi þjóðaratkvæðagreiðslur.

Skjaldborgin. Man einhver eftir henni? Allt var þetta svo sögulegt. Merkilegt hvað vinstri mönnum finnst allt vera sögulegt þegar andinn er yfir.

En þrátt fyrir afleitt samstarf flokka og opinská innanflokksátök sem háð eru úr ráðherrabílum er það eiginlega þó samt hálfgert aukaatriði þegar rætt er um grundvallarstefnuna sem lagt er upp með. Mér er kannski alveg sama þó ráðherrar berist á banaspjótum seint og snemma ef þeir eru ekki í leiðinni að fylgja liðónýtri stefnu í efnahagsmálum.

Reyndar eru til fræðimenn á Íslandi í undantekingum sem bera starfi ríkisstjórnarinnar gott orð. Þeir eiga greiðan aðgang að umræðunni sem af einhverjum ástæðum nær ótrúlega oft að snúast um þá sem ekki stjórna eða hafa stjórnað áður.

Auðvitað er engin ástæða til að forðast lærdóm og læra af fyrr mistökum en af hverju treysta fræðimenn sér ekki til þess að ræða það sem er að gerast í dag af akademískri stillingu og virðuleika? Skilin milli stjórnmála og fræðimennsku eru að þurrkast út.

Það er vissulega ábyrgðarhlutur að hlaupast undan þó á bátinn gefi. Sér í lagi ef mælanleg vissa er fyrir því að vel sé að ganga. Engu slíku er þó til að dreifa þegar reynt er að rýna í spilin.

Díllinn sem gerður var í upphafi og ég hef margbent á gékk út á að annar flokkurinn fær að gera það sem hann vill í efnahagsmálum á meðan hinn leikur lausum hala í Brussell. Hvorugur flokkanna getur svo lifað með þessu samkomulagi og þjóðin blæðir fyrir.

Og nú er svo komið fyrir flokkunum að hvorugur þorir að rifa seglin og horfast í augu við kjósendur. Össur og Steingrímur eru hræddir við búsáhöldin sem komu þeim að. Hver hefði trúað því? Hvað er að óttast þar spyr ég….?

Þess vegna horfum við upp á klíku og klækjapólitík eins og hún gerist dapurlegust. Þar sem einu hagsmunirnir sem gilda er flokksins og þeirra sem þar þurfa að ráða. Öll önnur sjónarmið eru látin lönd og leið og engu skiptir þó sett verði ný viðmið í orðhengilshætti. Þetta vita allir og sjá….

Á þessu öllu bera þeir ábyrgð sem um hana biðja. Engin fortíð skiptir hér máli. Engin stjórnarandstaða. Engir vondir hægri menn sem kunna ekki að skammast sín.

Verk og verkleysi þessarar ríkisstjórnar eru algerlega á hennar eigin ábyrgð. Ekkert sem hefur áður gerst breytir því alveg sama hversu oft er talað um það.

Það verður mjög áhugavert að fylgjast með hanaatinu þegar flokkarnir tveir hefja svo kosningabaráttuna úr ráðherrabústöðunum. Og þannig verður það. Það mun verða nauðsynlegt fyrir flokkana að sverja hvorn annan af sér og kenna hvor öðrum um.

Óþolið sem byggst hefu upp hratt og örugglega mun þá brjótast upp á yfirborðið þegar ráðherrastólaylurinn heldur ekki lengur.

Þá verður allt tal um ábyrgð með nýju sniði. Þá verður allt öðrum um að kenna. Ábyrgðin liggur hjá hinum.

Röggi

Ekki er nú öll vitleysan eins. Már Guðmundsson klæðskerasaumaður seðlabankastjóri Jóhönnu forsætisráðherra hefur stefnt vinnuveitanda sínum og krefst þess að samningar um kjör og kaup standi.

Og þó það nú væri segi ég og velti því fyrir mér af hverju Már hefur beðið með að fara fram á þetta þar til nú. Ráðning hans á sínum tíma var magnað skuespil og í raun engin munur á ráðningu hans og annarra pólitískra ráðninga stjórnenda þessa banka.

Már varð svo á endanum fórnarlamb lýðskrums Jóhönnu þegar hún ákvað að enginn skyldi fá betri laun en hún sjálf. Laun forsætisráðherra eru reyndar til skammar eins og allir vita. Már sem var með fína og vel launaða vinnu erlendis var fenginn heim til að halda utan um peningamálastefnu bankans sem hann sjálfur kom á og hefur verið fylgt allar götur síðan með æði misjöfnum árangri leyfi ég mér að segja.

Þá var farið í sjónhverfingar í því augnamiði að reyna að láta laun Más hverfa sjónum launasveltra Íslendinga og skattpíndra. Og nú er svo komið að Már nennir ekki lengur að taka þátt í þessum leik og vill að samningar standi.

Hugmyndin um að engin megi vera með hærri laun en Jóhanna var og er andvana fædd. Byggð á misskilningi í besta falli og gert til þess að afla tímabundinna vinsælda í kröppum sjó.

Hvurslags vinnuveitandi er það sem svíkur samninga við forstjóra sinn sem sér þann kost bestan og vænstan að fara dómstólaleiðina? Og hvernig getur Már Guðmundsson haldið áfram að gegna starfi sínu eftir þetta? Á hvorn veg sem málið fer…..

Ég hvet menn til þess að gera upp við Má og kveðja hann svo. Þeim peningum yrði ekki betur varið í annað.

Röggi

Hver er þessi Róbert Spanó? Er það enn einn skælandi Sjálfstæðismaðurinn sem þolir ekki að Geir Haarde sæti ákæru fyrir landsdómi? Hvað er hann að vilja með skrifum sínum um landsdóm?

Róbert Spanó er ekki bara einhver venjulegur spaði. Hann er forseti lagadeildar HÍ og maður sem treyst hefur verið fyrir afar erfiðum úrlausnarefnum. Þar á meðal það verk að reyna að leysa úr og lesa í málefni kirkjunnar manna. Það gerir hann með eftirtektarverðum og faglega metnaðarfullum hætti og óumdeildum.

Kannski erum við orðin leið á umræðum um landsdóm og finnst þetta mál ekki skipta miklu lengur. Pólitíkin hefur í raun afskrifað Geir Haarde og léttvægir stjórnmálamenn nota hans persónu að vild í leit sinni að vinsældum sem skulu byggjast á andúð okkar allra á hruninu.

Fjölmiðlar sinna þessum skrifum Róberts í engu liggur mér við að segja. Reyndar sagði eyjan frá því að Róbert hafi með þessum skrifum gengið í berhögg við skoðanir helstu sérfræðinga sögunnar um málið, sérfæðinga sem eru fyrir löngu horfnir af sviðinu. Og þar við situr. Rökræðum lokið…

Af hverju hefur pólitíkin og umræðan ekki þrek til að ræða þessi mál? Skiptir það okkur í raun engu máli að ráðandi fylkingar á þingi geti stofnað til pólitískra réttarhalda eftir smekk? Og hefur það ekkert gildi þegar einn okkar helsti sérfæðingur í lögum kemst að þeirri niðurstöðu að alþingi geti enn bætt fyrir mistökin? Niðurstöðu sem virðist mjög vel ígrunduð og rökstudd.

Meirihlutinn á þingi hefur sagt að það komi vart til greina að grípa fram í fyrir löggjafanum með afskiptum af málinu héðan af. Ég ber mikla virðingu fyrir þrískiptingu valds og þeim sjónarmiðum sem þar koma fram.

En þegar maður á borð við Róbert Spanó kemst að þeirri niðurstöðu að alþingi sé stefnandi í málinu og hafi til þess fullan rétt að draga ákæruna til baka er þeim rökum sem stjórnarliðar hafa beitt fyrir sig hingað til ýtt út af borðinu.

Þetta setur málið allt í nýja stöðu og tillaga Bjarna Ben fær nýtt líf og nýjan status. Og þá þurfum við þrek til að ræða málið. En til þess þarf að leggja til hliðar einhver lágkúrulegustu prinispp sögunnar sem réðu því að Geir var ákærður og þar stendur hnífurinn í kúnni.

Ég er á móti pólitískum réttarhöldum og mun alltaf verða það hvort sem Geir Haarde situr ákærður eða ef einhverjum dytti nú í hug að ákæra einhvern núverandi ráðherra sem væri full ástæða til beiti menn sömu mælistiku og notuð var gegn Geir.

Það er prinsippsmál fyrir mér. Landsdómur er fyrir þá sem ákærðu Geir Haarde bara tæki sem nýttist vel til að lumbra á andstæðingi í pólitískum slag. Ég legg til að við tökum þetta vopn af stjórnmálamönnum sem hafa sýnt að þeir kunna ekki með slík réttindi að fara.

Og fyrsta skrefið og það besta væri að afturkalla ákæruna. Grein Róberts Spanó er afar gagnleg fyrir umræðuna og kærkomið tækifæri….

Röggi

Hver er þessi Róbert Spanó? Er hann enn einn ruglaður Sjálfstæðismaðurinn sem vill sjá Geir Haarde sleppa við landsdóm? Ekki kæmi mér það sérstaklega mikið á óvart að fylgismenn þeirrar ömurlega ákvörðunar að senda Geir fyrir landsdóm legðu nú misopinbera andúð á Róbert sem hingað til hefur þótt skotheldur fagmaður þegar kemur að túlkun laga.

Róbert