Það er nú oftar en ekki þannig að ríkisstjórnir hrasa í það á lokaári kjörtímabils að spreyja peningum úr misgaltómum ríkiskassanum til gæluverkefna. 

Hinum almenna flokksmanni í VG er ekki alsvarnað. Að vísu fær Álfheiður Ingadóttir furðumikið af atkvæðum í prófkjöri VG ef hægt er að tala um mikið í þessu samhengi. 

Það er kannski ekki fallegt að gleðjast yfir óförum annarra. Þegar ég stilli mér upp andspænis einhverjum í pólitík er það ekki á persónulegum nótum, öðru nær.

Ég veit vrala hvar ég á að byrja þegar ég ætla hér að hvetja þá sem vettlingi geta valdið til að skunda á kjörstað og merkja við Brynjar Nielsson

Er að furða þó ungviðið sé áttavilt þegar kemur að umræðum um sekt og sýknu manna, þegar jafnvel þrautreyndir refir virðast stundum ekki skilja út hvað slíkt gengur?

Í máli Egils ( Gilz) var það þannig og er kannski enn að heilir hópar fólks tóku hann af lífi án dóms og laga. Virðulegt fólk og reynslumikið á hinum ýmsu sviðum hljóp duglega á sig og þurfti ekki að bíða eftir niðurstöðum rannsókna fagmanna.

Allskonar afbrigði umræðunnar urðu til. Eitt þeirra er reyndar lífsseigt og dregið fram eftir hentugleika en það er bábyljan um að menn sem kærðir eru til lögreglu hljóti í raun að vera sekir.

Það sé sem sagt ekki sýkna að hljóta ekki ákæru. Þetta er kengmagnaður misskilningur. Það þarf ekki að sýkna menn sem ekki eru ákærðir. Það er ekkert flóknara en það. 

Þeir eru saklausir. Þetta 101 í mannréttindum og mikilvægt að standa vörð um þennan sannleika, alltaf í öllum tilfellum. Þetta er ekki valkvætt. 

Spekin góða um sakleysi uns sekt er sönnuð er næstum því óþörf þegar þannig er um hnúta búið. Menn sem ekki eru ákærðir eru saklausir. Annað er ekki í boði í lýðræðisríkjum sem vilja vera með í heimi siðaðra manna.

Þetta hefur vafist fyrir mörgum, ekki síst eftir búsáhaldabyltinguna þar sem fullkomlega normal fólk gleymdi sér í réttlátri reiðinni. Og þurft ekki dómstóla til þess að taka mann og annan og aflífa eftir snörp réttarhöld dómstóls götunnar.

Það er því ekki að undra að unga fólkið sé pínu ringlað í þessu. Ég geri ekkert með það þó fólk þoli ekki Gilz og vilji hvergi sjá hann. Egill er maður sem kallar fram viðbrögð og þessi eru kannski viðbúin suma daga.

En við þurfum að passa upp á það að fólk sé ekki halda því á lofti að Egill sé í raun ekki saklaus maður af því að hann var ekki sýknaður í réttarhöldum. 

Þá bábylju þarf að kveða duglega niður í eitt skipti fyrir öll. Þar fara hagsmunir okkar allra mjög fallega saman.

Röggi

Ekki er að spyrja að DV. Ingi Freyr fréttastjóri blaðsins virðist ekki geta tekið á heilum sér tekið eftir að vafningur hans gegn Guðlaugi þór með ákærðum Gunnari Andersen gékk ekki upp, heldur afhjúpaði einungis misferli í opinberu starfi.

Áfram skal samt haldið. Nú hefur traustur heimildarmaður DV sagt Inga að Guðlaugur hafi verið kærður. Samkvæmt þessum grjóthörðu heimildum er kærandinn einmitt hinn ákærði fyrrum forstjóri FME, Gunnar Andersen.

Sem ekki sá ástæðu til að kæra þingmanninn meðan hann var forstjóri FME heldur tók ömurlegan vafning í málinu sem við öllum blasir, nema DV sem var reyndar þátttakandi í brellunni.

DV hefur miklu meiri áhuga á þætti Guðlaugs Þórs í þessari sögu en nokkurn tíma þeirri stórfrétt sem málið er. Nefnilega fáránleg framganga embættismannsins, sem við reyndum að treysta fyrir FME á viðkvæmum tíma í okkar sögu.

Fyrir DV er þetta einfalt. Ef einhver, og þá skiptir í raun engu máli hver er, er reiðubúinn að tala illa um að ég tali nú ekki um, að kæra Sjálfstæðismann er viðkomandi öruggur um plás í blaðinu. 

Ef þetta gerist er fréttastjórn blaðsins tilbúin að setja til hliðar öll prinsipp sem hægt er að týna til um vandaða fréttamennsku. 

Röggi

Álfheiður Ingadóttir er stórmerkilegur stjórnmálamaður. Hún fagnar því þegar ráðist er á lögregluna ef hún sjálf styður ástæður þess ofbeldis. Það er ógleymanlegur hápunktur á hennar ferli. Svo er hún Álfheiður alltaf svo reið.

Og húmorslaus. Hún er gamaldags kommi og þeir geta vissulega haft sinn sjarma. Nú er henni talsvert niðri fyrir. Það er vegna þess að strákarnir í hraðfréttum er fyndnir. Það finnst henni grunsamlegt og líklega kostað af einhverjum. 

Þetta er ekki frétt um það hversu húmorslaus Álfheiður er og er auðvitað fyndin á sinn hátt. Álfheiður heldur að hún sé kommissar í ráðstjórnarríki. Þetta atriði hennar er eiginlega svona íslenskt Pussy Riot afbrigði.

Álheiður Ingadóttir situr á löggjafarþingi en heldur greinilega að hún sé eftirlitsstofnun með því að fólk sé ekki að reyna að vera skemmtilegt. 

Uppistand hennar nú er jöfnun á norðurlandameti í húmorsleysi innanhúss án atrennu. 

Ég tek það skýrt fram að þessi færsla er í boði NOVA og ÁTVR.

Röggi

Ég hef eins og aðrir skilning á því að fréttamenn verndi heimildarmenn. Það er svo sjálfsagt enda í raun grunnur að vinnu þeirra. 

Hin hliðin á þessu er svo hvernig unnið er með þessar „heimildir“. Nýgenginn dómur í svona máli bendir til þess að menn geti ekki skýlt sér á bak við heimildarmanninn og hafi í því skjóli leyfi til þess að skrifa hvað sem er.

Og séu þar með undanþegnir skyldunni um að geta sannað það sem þeir segja. Þessi vegur er auðvitað vandrataður og ég held við skiljum flest rétt einstaklinga til þess að sækja það til þeirra sem um þá fjalla að þeir geti fært sönnur á mál sitt.

Enda er eins og alltaf betra að sekir gangi lausir en að einn saklaus sé hengdur. Svarar Halldórsson fréttamaður er síbrotamaður þegar kemur að þessu.

Ég hef ekki kynnt mér hans mál í þaula en stend gapandi yfir viðbrögðum hans að fenginni niðurstöðu dómara. Svavar telur að mér virðist sem honum komi lögin ekki við. Hann og hans heimildarmenn vita sannleikann og það nægir honum.

Hlutlausir dómarar vopnaðir löggjöf lýðveldisins eru að mati Svavars á bandi þeirra sem ákærðu hann, vegna þess að hann var ekki sýknaður. Þetta er ekki rökstutt hjá fréttamanninum.

Þessi nálgun fréttamannsins er svo fráleit að engu tali tekur. Að mínu mati skilur hann í engu um hvað dómsmálin á hendur honum snúast. 

Og leyfir sér svo eins margir áður og fyrr að segja að sá sem hann fjallaði um hafi ekki tekist að afsanna fréttina. Og bætir við að sér hafi verið stillt upp við vegg þegar honum var gert að færa sönnur á mál sitt.

Hér er öllu snúið á haus. Ég skil að enginn er góður dómari í eigin sök en kemst ekki hjá því að hugsa um hugarfar fréttamannsins. Hugarfar sem mér finnst benda til fullkomins skilningsleysis á grundvallaratriðum þess réttarríkis sem við á vesturlöndum höfum komið okkur upp.

Ætlar vinnuveitandi hans ekki að hafa neina skoðun á málinu?

Röggi

Við erum auðvitað hálfgerðir villimenn, Íslendingar. Það er doldið skemmtilegt stundum en æ oftar dapurlegt. Við erum t.d. allmörg þannig að telja dómstóla og lög tæki til þess að fá það sem við viljum fyrir okkur og okkar málsstað.

Við grobbum okkur af elsta löggjafarþingi veraldar en kunnum svo ekki að umgangnast þing og dómstóla af nokkurri virðingu og reisn þegar útlendingarnir líta undan. 

Dómstólar sem komast að „rangri“ niðurstöðu sitja óhemjuoft undir ámæli fólk sem eingöngu getur hugsað út frá þröngum eiginhagsmunum eða þá pólitískum. Sem er því miður ótrúlega algengt.

Fólk með réttlætið að vopni vill ráðast inn dómssali til að koma í veg fyrir að ein af mikilvægustu og merkustu stofnunum siðara manna fái dæmt í ágreiningsmálum. 

Í þeim tilfellum og mörgum öðrum er öllum eðlilegum og rökréttum prinsippum hent og persónuleg sett inn í staðinn. Þá gleymist stundum að það erum við sjálf sem ráðum því hvernig lög og reglum við ákveðum að fylgja. 

Það var aldrei díllinn að hver og einn mætti bara ákveða eftir á að þessi eða hinn lagabókstafurinn gilti bara um aðra. Samt er fullt af fólki sem trúir því statt og stöðugt að lögin gildi ekki um þá. Einungis hina, nema hinir séu með í liðinu.

Svarar Halldórsson fréttamaður er dæmdur til greiðslu miskabóta og ummæli hans dauð og ómerk, eins og það sé nú hægt! En jæja…

Svavar er ekki alveg ókunnugur svona löguðu en viðbrögð hans við dómnum eru mér umhugsunarefni. Hann gerir eins og svo margir gera í þessari stöðu.

Hann fer að hafa skoðun á niðurstöðunni sem hefur ekkert með efnisatriði niðurstöðunnar að gera. Í stuttu máli þá finnst honum að ákærandnaum hafi ekki tekist að afsanna áburðinn. 

Ég skil að málið er snúið og fréttamenn ljóstra ekki upp um heimildir sínar en það gefur Svarari vonandi ekki ótakmarkað skjól til að bera hvað sem er á menn.

Viðbrögð annarra eru einnig áhugaverð. Þau taka mið af þvi með hverjum er haldið í málinu. Hinn hugprúði fréttamaður og útrásarvíkingurinn. Þetta mál snýst ekkert um þessar persónur tvær.

Þetta snýst um prinsipp, prinsipp sem ekkert okkar vill láta hreyfa við. Við erum saklaus uns sekt er sönnuð. Ekkert flóknara en það. 

Samt er ég þess fullviss að ýmsir þeir sem taka sér stöðu gegn niðurstöðu réttarins yrðu ekki í vandræðum með að hafa allt aðra skoðun á alveg eins máli efrir hálfan mánuð.

Bara ef það væri rétt fólk með réttan málsstað. Þessi hegðun er afleit og hættuleg, en landlæg hér. Við tökum ekki mark á niðurstöðum dómstóla nema það henti okkur og okkar málsstað.

Þetta er afdalamennska og heigulsháttur. Dómstólar og löggjafinn geta því miður ekki gert ráð fyrir því að tekið sé tillit til þess hvort það er „gott“ fólk eða „vont“ sem villist af leið. 

Eða hvort fólk „ætlaði“ að meiða. Við erum hins vegar sammála um að það er réttur hvers manns að skjóta málum til dómstóla. Þeim réttindum fylgja skyldur.

Nefnilega skyldan um að hlýta niðurstöðunum. Og ekki er verra að gera það með reisn og stæl. Í tilfelli Svavars er enginn að segja að hann sé vondur maður eða illviljaður. 

Hann bara fór ekki rétt að gagnvart lögunum og sá sem var órétti beittur á þá kröfu á hann að hann beri virðingu fyrir niðurstöðunni. 

Fyrir mér er þetta svo einfalt. Höfum reglurnar eins fyrir alla og tryggjum öllum rétt til þess að skjóta málum til dómstóla. 

Við eigum besta menntakerfi í heimi. Þetta höfum við alltaf vitað enda verið dugleg að segja þetta við hvert annað. 

Stöku úrtölumenn hafa reynt að rökræða þetta og bent á kannanir erlendar sem mæla námsárangur barna – pisa- en niðurstöðum slíkra kannana hefur að jafnaði verið hafnað. Þá gjarnan á þann hátt sem við gerum oft þ.e. að svona kannanir séu ekki marktækar vegna einhverrar ímyndaðrar sérstöðu okkar meðal þjóða heims.

Nú hefur starfshópur undir forystu Skúla Helgasona skilað mjög merkilegu plaggi frá sér. Starfshópur um samþættingu menntunar og atvinnu. Vönduð vinna og metnaðarfull.

Við erum ekki með nógu gott menntakerfi. Það er dýrt og þar vinnur án nokkurs vafa mjög gott fólk en það er ekki skilvirkt og skilar okkur alls ekki því sem við eigum að gera kröfu til að það geri.