Fyrir tæpum 25 árum var haldin samkeppni um skrifstofubyggingu Alþingis. Þetta var stór keppni með fjölskipaðri 7 manna dómnefnd. Dómarar voru allir forsetar Alþingis,  efri deildar, neðri deildar og sameinaðs þings. Auk forsetanna þriggja, Þorvaldar Garðars Kristjánssonar, Salóme Þorkelsdóttur og Ingvars Gíslasonar var einn þingmaður, arkitektinn Stefán Benediktsson og einn fulltrúi borgarinnar, Þorvaldur S. Þorvaldsson forstöðumaður Borgarskipulags. Tveir voru tilnefndir af Arkitektafélagi Íslands. Það voru þeir Helgi Hjálmarsson og Hilmar Þór Björnsson.

Þetta var söguleg samkeppni fyrir margra hluta sakir og tókust á mörg sjónarmið keppenda og voru dómarar hver með sína sýn á viðfangsefninu. Þetta var góð dómnefnd vegna þess að hún vann skipulega og einstakir dómnefndarmenn létu sitt ekki kyrrt eftir liggja. Þetta var á tímum þegar ekki var almennur skilingur á mikilvægi verndunar gamalla húsa. En viðhorfin voru að breytast.

Það voru átök í nefndinni sem að lokum komst að niðurstöðu sem sátt varð um.

Það veldur mér alltaf áhyggjum þegar dómnefnd segir að einhugur hafi verið í nefndinni. Það segir annað hvort að hún hafi verið einsleit, að það hafi verið sterkur einstaklingur í nefndinni sem hafi yfirbugað hina eða menn hafi legið á skoðunum sínum og ekki barist fyrir þeim. Versta skýringin er sú, að einstakir dómnefndarmenn hafi ekki haft skoðun. Það er slæmt þegar engin átök eru í dómnefndum og mér hefur alltaf fundist það hallærislegt þegar dómnefndir stæra sig af átakaleysinu.

Í dómnefnd um skrifstofubyggingu Alþingis voru margs konar átök á mörgum sviðum. Þegar niðurstaða lá fyrir var mikið rætt um stærðartakmarkanir og aðra praktíska hluti. Það voru miklar umræður um húsverndun í dómnefndinni. Í fyrirspurnartíma var spurt hvort tillaga sem gengi út á að vernda þau hús sem til staðar voru yrði tekin til dóms. Dómnefndarmenn voru ekki á einu máli, en þrátt fyrir andstöðu einstkra dómara var það leyft.

Vinningstillagan sem var unnin af Sigurði Einarssyni, nýútskrifuðum arkitekt frá Kaupmannahöfn gekk út á að láta öll húsin við Kirkjustræti víkja. Þetta var sammerkt með nánast öllum tillögunum, enda mátti lesa af húsrýmisáætluninni og borgarskipulaginu að það væri stefnan. Önnur verðlaun hlaut Manfreð Vilhjálmsson. Þriðju verðlaun hlaut Hróbjartur Hróbjartsson, Richard Briem, Sigríður Sigþórsdóttir og Sigurður Björgúlfsson. Fyrstu innkaup hlutu Dagný Helgadóttir og Guðni Pálsson arkitektar.

Síðust í innkauparöðinni var tillaga þeirra Hjörleifs Stefánssonar og Þóris Helgasonar arkitekta sem var sú eina sem lagði út af þeirri hugmyndafræði að gefa gömlu húsunum við Kirkjustræti framhaldslíf.

Þetta var djörf tillaga en þótti ekki í samræmi við tíðarandann.  Aðrir þátttakendur töldu að rétt væri að húsunum við Kirkjustræti yrði fórnað fyrir nýbygginguna. Það má gera ráð fyrir að Hjörleifur og Þórir  hafi vitað að það var ekki til árangurs fallið að nálgast lausnina með verndun í huga. Við Ingvar Gíslason töldum þetta góða nálgun og vildum að tillagan færi í sæti eða að hún hlyti innkaup. Við vorum í miklum minnihluta en fengum hana innkeypta.

Það er gott til þess að vita að sá sem er síðastur verður stundum fyrstur. Húsin sem Hjörleifur og Þórir vildu vernda eru nú vernduð, Vonarstræti 12 er nú komið á þann stað sem þeir félagar lögðu til til. Tengingin við gamla Alþingishúsið er á sama stað og þeir lögðu til. Það má því segja að tillaga þeirra Hjörleifs og Þóris hafi hlotið sigur  þegar upp var staðið að vissu marki.

Tíðarandinn, sem hefur verið versti óvinur Reykjavíkurborgar innan Hringbrautar, er annar og betri nú en fyrir 26 árum. Kirkjustræti og Kvosin öll er betri nú en að stefndi þegar horft er á deiliskipulag Kvosarinnar á þeim tíma og vinningstillögunar i samkeppninni.

Færslunni fylgja teikningar af tillögu Hjörleifs og Þóris sem sýnir ásýnd að Kirkjustræti. Efst er svo teikning af núverandi ástandi. Tíminn hefur unnið með Kirkjustræti, Kvosinni og húsvernd almennt. Sigurður Einarsson arkitekt skilur þetta og hefur honum tekist býsna vel að tvinna saman nýtt og gamalt ásamt því að vernda gömlu húsin eins og lesa má af teikningunni fremst í færslunni.

Í samkeppnistillögu Hjörleifs og Þóris er gert ráð fyrir að Skjaldbreið verði rifin en önnur hús við Kirkjustræti verði látin standa áfram og gerð upp. Höfundar voru þeirrar skoðunar að vissulega væri Skjaldbreið þess virði að hún yrði líka gerð upp, en töldu að með þessu móti væru þeir að sýna svolítinn sveigjanleika og yrði síður ásakaðir um þvermóðsku.