Þau koma mér ekki á óvart orð Finnnans Timo Summa að dreifðar byggðir Íslands myndu hafa mestan ávinning af inngöngu í ESB.  Þorp og héruð myndu lifna við…..   Við myndum njóta góðs af byggðastefnu bandalagsins og einnig menningarstefnu.  Meira að segja landbúnaður sem slíkur myndi njóta góðs af.

Undarlegt hvað margir talsmenn  landbúnaðar og dreifðra byggð eru harðvítugir andstæðingar ESB aðildar, innmúraðir og  innvígðir, eins og þeir hafi loksins eignast alvöru djöful til að takast á við.  Áhyggjur vakna einnig yfir orðfærinu sem er svipað og hjá hægri öfgaflokkum í Evrópu sem undantekningalítið hafa snúist gegn ESB og nota svipað orðfæri og helstu andstæðingar ESB hér á landi. Kenna ESB við Sovét, Gúlag, nauðung og þrældóm.  Þetta eru talsmenn ,,Sannra Finna“, ,,Gert Wilder“ í Hollandi og ,,Gullin dögun „ Grikkja.

Fylgið hefur blessunarlega hrunið af þessum öfgaflokkum og vonandi fer fullorðið fólk að gæta orða sinna betur hér heima…..og hugsa málin fordóma og æsingalaust.

Vitaskuld fer maður á kjörstað 20. október. Tillögur stjórnlagaráðs eru spennandi.  Drögin standast fyllilega samnburð við nýjar stjórnarskrár sem hafa verið að skjóta upp kollinum undanfarin ár þ.m.t. ákvæði um mannréttindi og náttúruvernd.  Ástæðan fyrir því að ég fer á kjörstað er þó fyrst og síðast auðlindaákvæðið.  Ég má ekki til þess hugsa að börn min og barnabörn upplifi það að auðlindir landsins, fiskurinn, orkan, landið sjálft verði í eigu örfárra, hvað gerist ef menn halda ekki vöku sinni.  Sérhagsmunir eru í öllum samfélögum  sterkir og lönd sem búa að  sérstökum auðlindum eru í hættu að verða misskiptingu og óréttlæti að bráð.  Aðeins sterkt almannavald getur tryggt jöfnuð og réttlæti. Norðmönnum hefur tekist þetta en það var ekki átakalaust.

Þeir sem vilja að að ákvæði um Þjóðkirkju sé í stjórnarskrá hljóta að fjölmenna á kjörstað 20. október þegar kannaður verður hugur fólks til ýmissa grundvallarþátta varðandi stjórnarskrá m.a. þess hvort að ákvæði um þjóðkirkju eigi að vera í stjórnarskrá.  Mörgum finnst þetta mjög mikilvægt atriði. það er þó ekki verið að greiða atkvæði um Þjóðkirkjuna sem slíka.  Nægilegt er, ef út í það er farið, að ákvarða stöðu hennar í lögum.

Í stað ákvæða um tiltekna kirkjuskipan mætti hugsa sér ,,dyggðaákvæði“. Kristin arfur og hinn humanísku gildi skuli móta lög  samfélags okkar. Mér finnst það þó hæpið að ákveða grunngildi í stjórnarskrá eða lögum.  Annað hvort eru þau til staðar í grunninum eða ekki.

Þýðingarmest af öllu er þó ákvæði um trúfrelsi upp að því marki að ekki hrófli við allsherjarreglu.  Og trúfrelsi þarf auðvitað að vera meira en orðin tóm.  En það er eins með það og annað.  Ef umburðarlyndi er ekki til staðar þá er fjandinn laus.

En atkvæðagreiðslan 20. október er gríðarlega þýðingarmikil.  Þá gefst okkur sem lifum í hinu fræga lýðræðisríki kostur á að tjá okkur um grundvallarþættiokkar eigin þjóðskipulags.

Góðu fréttirnar frá Hollandi eru að flokkur Gert Wilders beið afhroð í kosningunum í gær.  Hafði 24 þingmenn en hrapaði niður í 15.  Gert Wilder og flokkur hans PVV (Gert Wilders party) byggir á andstöðu við innflytjendur, einkum Múslima. Flokkurinn varð hluti af ríkisstjórn 2010 en hrökklaðist út úr henni vegna ágreinings um fjárlög. Ljóst var fyrir kosningar nú að þær myndu snúast um efnahagsmál.  Flokkur Wilders lagðist gegn Efnahagsbandalaginu og Evrunni, og beið sem fyrr segir afhroð.  Frábært,  þessi flokkur hefur skaðað umræðuna í Hollandi og Evrópu frá sjónarhóli hins mikla meirihluta fólks sem ber hag minnihluatahópa fyrir brjósti og áttar sig á því að innflytjendur eru hluti af samfélagsgerðinni, nauðsynlegur, óhjákvæmilegur og jákvæður þáttur í samfélagsgerð okkar.

Þeir sem vilja veg væntanlegrar þjóðaratkvæðagreiðslu sem mestan ættu meta það við þjóðkirkjuna að hún hvetur fólk til þess að láta sig málið varða.  það eykur gildi atkvæðagreiðslunnar í heild sinni.

Þjóðkirkjan tekur þann pól í hæðina að ákvæði um hana sé best komið í stjórnarskrá. En hún lætur ekki þar við sitja.  Hún vill að staða réttindi annarra trú-og lífsskoðunarfélaga verði tryggð.  Ég vil reyndar skoða hvernig Norðmenn leystu málið.  Ákvæði Norðmanna  hefst á ákvæði um að fullt og óskorað trúfrelsi ríki í Noregi.  Síðan kemur ákvæði um að Norska kirkjan sé þjóðkirkja. Þá ákvæði um það að ríkisvaldið skuli styðja hana með ámóta hætti og hún styður önnur trúfélög.

Þetta er sama og að segja.  Allir eru jafnir en við höfum ákveðið að styðjast sérstaklega við siðferðisboðskap og helgihald sem í boði er hjá þessu tiltekna trúfélagi. Þessi hugsunn gerir ráð fyrir því að eitt samfélag þurfi eitthvað slíkt, einhverja ,,æðri“ skipun til að leggja blessun sína yfir þjóðskipulagið og rétt sé að halda sig við farsæla hefð.

Nú er ég ekkert á því að endilega sé rétt að blanda saman veraldlegu og túarlegu valdi.  Ég held að sú leið sem flestar þjóðir allra trúarbragða hafa farið sé farsælust að aðskilja veraldlegt og túarlegt vald og vald með tilvísun í æðri mátt er beinlínis hættulegt og gerir menn ruglaða.  Þannig vil ég hvorki sjá islamista við völd né hægrisinnaða bandaríska guðsmenn. Kerfið okkar er hins vegar hættulaust.  Þjóðkirkjur á norðurslóðum liggja yfirleitt fram á lappir sínar og sleikja á sér tærnar.

Sem sést best á því að ískenska þjóðkirkjan ályktar bara um sjálfa sig og stjórnarskrána. Ekki um auðlindaákvæði stjórnarskrár eða atkvæðisrétt fólks hvortveggja atriði sem snerta grundvallarskilning okkar á tilverunni.  Þetta sýnir að kirkjan er hefðarkirkja ekki  baráttukirkja fyrir því að skapa ,,réttláta“ umgjörð um líf fólks.

Mannréttindanefnd S.Þ.gerðu í sumar tvenns konar athugasemdir við umgjörð trúmála á Íslandi.  Í fyrsta lagi er íslenskum stjórnvöldum bent á það að þeir sem standi utan trúfélaga  greiði líka  kirkjuskatt.  Þeir greiði því hærri skatt en aðrir. (Mannréttindanefndin lítur því þannig á eins og kirkjan að sóknargjöld séu félagsgjöld).  Í annan stað er bent á það að þjóðkirkjan fái á Fjárlögum upphæðir sem önnur trúfélög fái ekki.  Hér mun átt við ca. 600 miljón króna framlag til Kirkjumálasjóðs og Jöfnunarsjóðs (en ekki laun presta og biskupa sem eru til komin af  jarðarsamningi ríkis og kirkju). Það er mikilvægt hvort sem ákvæði um þjóðkirkju verði áfram í stjórnarskrá eða ekki að ofangreint verði leiðrétt.  þeir sem standi utan túfélaga þurfi ekki að greiða trúfélagsgjald annarsvegar og að umræddum 600 miljónum verði skipt prósentvís milli trúfélaga eftir meðlimafjölda þeirra.

Við viljum lifa í þjóðfélagi án mismununar.  Þjóðkirkjan á að vera í fararbroddi fyrir þeirri hugsjón sem byggist á því að allir menn séu bornir jafnréttháir. Kirkjan hefur orðað þá hugsun þannig að allir séu skapaðir í Guðs mynd og það er flott formúlering hvort sem menn trúa því að Guð sé til eða ekki.

Ég bið þá sem tala um spillingu og Framsóknarflokkinn, samþættingu gróðabrasks og stjórnmála, að gæta þess að ekki má setja allt Framsóknarfólk undir þann hatt. Fram á áttunda og níunda áratug síðustu aldar máttu flestir forystumenn Framsóknarflokksins ekki vamm sitt vita. Þeir voru ekki stjórnmálum til að hagnast á því persónulega og höfðu fyrirlitningu á slíkum mönnum eins og flestir aðrir. Faðir minn stjórnmálamaðurinn, nú háaldraður, bað okkur börnin meira að segja að sækja ekki um lóðir hjá Reykjavíkurborg meðan hann var þar áhrifamaður.  Taldi að tilvera sín ein gæti haft óeðlileg áhrif á embættismenn.  Hann sýndi stoltur útreikninga sem sýndu  að hann hefði haft meiri ævitekjur sem kennari og skólastjóri en sem borgarfulltrúi og framkvæmdastjóri þingflokks Framsóknarflokksins.  Menn voru ekki að þessu til þess að auðgast heldur til þess að þjóna og þjóna ástríðu sinni pólitíkinni en hún getur auðvitað verið skemmtileg og ávanabindandi. Ég er ekki að segja að þetta hafi breyst, hef ekki fylgst með því, en svona var það.

Þeir sem vonast eftir mikilli þáttöku í ráðgefandi kosningum um Stjórnarskrá 20. október n.k. hljóta að fagna því að Þjóðkirkjan tekur þessar kosningar alvarlega og er mætt í slaginn. Það ætti að auka þáttöku og gera kosningarnar marktækari. Í ályktun hvetur Kirkjuþing kjósendur til að greiða atkvæði með því að ákvæði um þjóðkirkju verði áfram í Stjórnarskrá en jafnframt verði staða annarra trúfélaga tryggð í stjórnarskrárákvæðinu.  Ef trúfrelsi er jafnframt ítrekað í greininni komumst við býsna nálægt hlutlausu ríkisvaldi þ.e. ríkisvaldi sem gerir ekki upp á milli trúarhópa.  Ákvæðið um Þjóðkirkju yrði þá fyrst og fremst tilvísun í menningarlegan, félagslegan og trúarlegan arf þjóðarinnar en ætti ekki að fela í sér nein forréttindi.

Davíð Þór Jónsson fór mikinn í aðdraganda forsetakosninga og rifjaði upp meiningu um að Guðni Ágússon hefði deilt félagsskírteini með hálfgerðri eða algerri nasistahreyfingu unir nafninu Norrænt mannkyn.  Mikið skil ég vin minn Guðna vel að hann reiðist.  Allir sem þekkja Guðna Ágústsson vita að hann er ekki með nokkrum hætti hallur undir nýjan né gamlan nasisma eða þjóðernissósíalisma. Guðni Ágústsson er í grunninn góður og vel gefinn sveitapiltur sem elskar land sitt og þjóð og og hefur í lifanda lífi orðið ein  af táknmyndum Suðurlands, nútímaútgáfa af bergrisanum í Lómagnúpi. Eftir því sem ég best veit elskar hann alla Sunnlendinga jafnt af hvaða litarhætti sem þeir eru enda voru svartir menn í húskarlaliði Hallgerðar.  Þó einhverjir formenn fyrirlitlegra samtaka hafi í den skráð Guðna í bók sína ber að taka fullt mark á neitun Guðna um að hann hafi skráð sig í slík samtök.  Þess vegna er það ekki sæmandi að draga þetta upp í þeim tilgangi að smækka manninn.  Og ekkert betra þó að í ásökuninni hafi bara verið rifjuð upp……þar liggja meinlegheitin drengir góðir.

Vitiði, ég þekki Sunnlendinga sem hafa það fyrir satt að ýmsir fræðimenn uppí Háskóla séu bara illa innrættir og gott ef ekki heimskir kosningasmalar fyrir flokk sem hatar Ísland.  Stefán Ólafsson er þar fremstur milli tanna.  Hann hefur eins og kunnugt er stundað rannsóknir sem sýna fram á það að fólki líður betur í samfélögum jafnaðar en í samfélögum ójafnaðar og rannsóknir hans sýna einnig að ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur hefur tekist að hlífa hinum verst settu í þjóðfélaginu betur en öðrum hópum þegar hún hefur verið að komast yfir það stjórnunarafrek hægri manna að sigla að sigla öllu hér í strand með þeim ósköpum að tap þjóðarbúsins var á við það að öll hús í landinu brynnu.

Þetta blessaða fólk les Moggann og trúir  honum.  Morgunblaðið stundar eins og kunnugt er atvinnuróg og atvinnuníð gagnvart Stefáni Ólafssyni síðast í dag í Staksteinum.  Virðir einskis fræðimannsheiður hans og heiður almennt. Skrifar um hann eins og einskisverðan skít. Þetta er fyrrum eitt vandaðasta blað landsins. Mér finnst að útgáfustjóri blaðsins Óskar Magnússon formaður Breiðabólstaðarsóknar í Fljótshlíð geti ekki sóma síns vegna látið svona skrif óátalin og finnst hann ætti að áminna ritstjóra sem skrifar þannig um virta fræðimenn því að það er fólk þarna úti sem trúir svona skrifum.  Hertu þig upp Óskar!

Ég er mjög ósammála forseta í stjórnarskrármálum og raunar í mörgu.  Í mínum huga væri það frábært ef við samþykktum fljótlega nýja stjórnarskrá.  Þau drög sem liggja frammi eru góður efniviður og standast að mínu viti alveg samanburð við nýlegar stjórnarskrár í Evrópu en undirritaður hefur hliðarstarfs síns vegna verið svolítið með nefið oní þeim.  Þar er ég  fyrst og fremst að hugsa um mannréttindakaflann.  Þá er lífsnauðsynlegt fyrir þjóðina í bráð og lengd að ná inn þeim auðlindaákvæðum sem eru í uppkastinu.

En viðbrögð manna við skoðanagleði forsetans eru að mínu viti röng.  Það er reynt að þagga niður í honum.  En hann má tala. Það er af hinu góða.  Hann á að tala.  Fólk á að hafa skoðun.  Fólk á að tala.  Ekki alltaf þetta rugl um það hver má tala og hver ekki.  Menn ráðast að þeim sem þeir eru ósammála með fíflagangi og frekju og þykjast bestir þegar þeir komast að því að hann mætti/ætti ekki að tala. Þannig hefur verið þaggað niður í forsetum, prestum, skólastjórum.  Að þegja hefur verið kennt við sættir, sameiningu, samsstöðu, frið, kyrrð.  Afleiðingin er sú að þeir einir tala á Íslandi sem hafa beina hagsmuni af því að tala, stjórmnmálamenn, og það er kölluð pólitík.

Almenningur hefur yfirleitt þagað. Íslenskur almenningur þorir ekki að hafa aðra skoðun en þá sem er ríkjandi, skoðun valdsins enda eru aðrir jarðaðir meira og minna opinskátt.  Yfirleitt þeim lyft sem hafa þagað því að það er almennilegt fólk, óumdeilt sómafólk en ekki umdeildir einstaklingar,

Vonandi hefur forsetinn sem mest að segja. Aðrir tala vonandi á móti honum og mér sýnist Björg Thorarensen alveg fullfær um það.  En það er í umræðunni sem þróunin verður og forsetar, prestar. skólastjórar, smiðir, sjómenn, rithöfundar, hjúkrunarfræðingar, bændur, kennarar eiga að taka þátt í henni opinskátt og púa á þá sem reyna að þagga niður í öðrum.  Og það eru ekki síst vinstri menn sem eiga að dásama umræðuna og skoðanagleðina því að valdið hatar umræðuna og valdið liggur nú ekki vinstra megin.

Það er svo lítið vald sem liggur þar að menn hálfpartinn fyrirverða sig fyrir það að vera í ríkisstjórn og ein besta ríkisstjórn lýðveldisins, ríkisstjórnin sem er að ná okkur upp úr kreppunni á mettíma á formælendur fáa  og fulltrúar þeirra flokka sem skelltu okkur flötum fyrir fjórum árum horfa glaðhlakkalegir fram til næstu kosninga.