Biskup Íslands, Agnes M. Sigurðardóttir, gaf stórmerkilega og óvænta rammpólitíska yfirlýsingu í jólaprédikun sinni í Dómkirkjunni.

Sjá hér.

Prédikunin í heild taldist ekki til tíðinda, þar var margt snoturlega sagt út frá sjónarhóli biskups.

En svo kom þetta hér:

„Á þessum jólum skulum við því minnast þakklætisins. Þakklætis fyrir að fá að lifa í landi sem lýtur stjórn þeirra sem gert hafa Jesú Krist að leiðtoga lífsins …“

Haaaa?

Hefur Agnes biskup einhverjar þær upplýsingar sem við hin höfum ekki?

Hafa þeir Bjarni Benediktsson og Sigmundur Davíð tjáð henni að þeir hafi „gert Jesú Krist að leiðtoga lífsins“?

Ef svo er, þá vildi ég gjarnan fá að vita það.

Margt er fagurt í kristindómnum, eins og í öðrum trúarbrögðum, eins og í allri hugsun mannsins, hvort heldur er veraldlegri eða trúarlegri.

En orðalagið að stjórnarherrar landsins hafi „gert Jesú Krist að leiðtoga lífsins“ gefur til kynna að þeir vinni öll sín verk út af þröngum sjónarhóli kristindómsins.

Þetta er nefnilega alls ekki almennt snakk um að Bjarni og Sigmundur Davíð reyni af öllum mætti að vera góðir refir.

Þetta er orðalag sem notað er í heittrúarsamtökum.

Og ég, eins og aðrir íbúar landsins, á rétt að vita annað eins um þá sem stýra landinu.

Því yfirlýsing Agnesar er pólitísk.

Hefur verið ákveðið að snúa af braut hins veraldlega (secular) ríkis og inn á braut hins kirkjulega?

Yfirlýsing Agnesar er svo afdráttarlaus og ákveðin að það hlýtur að kalla á skýringar.

Hafa þeir Bjarni og Sigmundur sem sagt tjáð Agnesi að þeir hafi „gert Jesú Krist að leiðtoga lífsins“?

Eða er þetta bara óskhyggja eða fleipur hjá henni?

Við Páll Magnússon byrjuðum sama daginn í blaðamennsku á Vísi sáluga, það var 2. apríl 1979.

Æ síðan hefur mér verið hlýtt til Páls. Mér hefur reyndar aldrei dottið í hug að hugleiða hvort það hafi verið gagnkvæmt en hlýt að reikna með að svo sé!

En við fórum altént saman yfir á Tímann þegar Elías Snæland Jónsson varð ritstjóri, og það varð snemma ljóst að Páll var hörku fréttamaður.

Það var líka áreiðanlega alltaf hans helsti kostur, að hann vissi hvað fréttamennska er.

Og hann var skemmtilegur og öflugur samstarfsmaður.

Síðan hafa leiðir okkar ekki legið að ráði saman. En ég hef auðvitað fylgst með ferli hans og einkum eftir að hann var settur yfir Ríkisútvarpið.

Ég er nefnilega einn af þeim sem þykir vænt um Ríkisútvarpið.

Sem fyrirbæri, sem stofnun, sem hóp af góðu og metnaðarfullu starfsfólki í öllum deildum.

Að ýmsu leyti var Páll áreiðanlega góður útvarpsstjóri.

Það segja mér til dæmis heimildir innan úr húsinu að hann hafi staðið þétt með sínu fólki þegar á reyndi og á það var ráðist af aðilum útí bæ.

Það var ekkert endilega sjálfsagt mál í því flokkspólitíska fúafeni sem við erum einlægt að svamla í.

Óneitanlega hvílir þó skuggi yfir síðustu dögum Páls í starfi.

Auðvelt hefði verið að standa mildilegar að uppsögnum og verja stofnunina (því Ríkisútvarpið er ekki og á ekki að verða fyrirtæki þótt Páll sjálfur hafi reyndar lagt sig í líma við að tala um það sem slíkt) fyrir sparnaðarkröfum með öðrum hætti.

Að hann hverfi nú á braut við þessar aðstæður veit ég hins vegar ekki hvort sé rétta lausnin fyrir Ríkisútvarpið, það verð ég að segja.

Og það skiptir jú mestu máli.

Ekki var stéttaskipting á Íslandi áður fyrr, með sama hætti og annars staðar, sagði forsætisráðherra í frægu ávarpi sínu þann 17. júní.

Þetta var náttúrlega bara firra.

Stéttaskiptingin var nákvæmlega eins hér og annars staðar, og engu síðri.

Meira að segja í höfuðriti söguskoðunar Framsóknarflokksins, Íslandssögu eftir Jónas Jónsson frá Hriflu, þar er síður en svo nokkuð farið í felur með stéttaskiptinguna.

Hún hefur alltaf verið til staðar á Íslandi, þótt hún hafi reyndar minnkað blessunarlega mikið um miðbik 20. aldar.

Ástæðan var áreiðanlega ekki meðvituð ákvörðun stjórnvalda, að draga úr stéttaskiptingunni, heldur fremur það umrót sem komst á þegar fólk flykktist úr sveitum til bæja og Reykjavíkur.

Gamla stéttaskiptingin riðlaðist þá illilega.

En nú er önnur að koma í staðinn, og getur gert samfélagið jafn ömurlegt og þegar stéttaskiptingin var verst á fyrri tímum.

Sér í lagi ef hún fær óhindruð að breiðast út í heilbirgðiskerfið og menntakerfi.

Ef við gætum okkar ekki, þá er reyndar ekkert endilega fráleitt að við fáum aftur að sjá hluti eins og þessa – hin stéttskiptu stafrófskver.

VG hafa lagt fram breytingatillögur við fjárlagafrumvarpið. Ég hef ekki skoðað þær nákvæmlega en í fljótu bragði fela þær fyrst og fremst í sér að hætta við að lækka gjöld og skatta á sægreifa og auðkýfinga. Það hljómar vel í mínum eyrum.

En ekki í eyrum Bjarna Benediktssonar.

Eins og sjá má hér, sér hann þessum tillögum allt til foráttu, enda felist í þeim skattahækkanir.

Eins og allir muna, þá eru ekki nema tveir sólarhringar síðan Bjarni kynnti tillögur um að hækka framlög til heilbrigðismála með því ekki síst að skerða barnabætur til þeirra verst settu á Íslandi.

Því virðist það skjóta skökku við að hann skuli nú skamma VG fyrir að „seilast í vasa venjulegra Íslendinga“.

Þetta kann að virðast mótsagnakennt, þangað til maður áttar sig á að í augum Bjarna Benediktssonar eru „venjulegir Íslendingar“ þeir sem búa í Garðabæ og eiga fullt af pening.

Hann þekkir enga aðra.

Ég hef skömm á Vigdísi Hauksdóttur og öllu hennar rugli.

Vandinn er samt ekki hún.

Vandinn er sú ríkisstjórn auðkýfinganna sem komin er til valda og ætlar sér grímulaus að gleypa í sig hverja krónu sem þeir misstu af meðan aðrir fóru stundarkorn með stjórnina til að hreinsa upp skítinn eftir þá sjálfa.

Vandinn er sú ríkisstjórn sem ætlar sér að koma upp samfélagi misskiptingar þar sem lítilþægir þjónar hennar hlýða hverri skipun að ofan og hverju fundarboði á „leyndó-fund“ í von um brauðmola, en alþýðan hefur það hlutverk að vinna og halda kjafti.

Ríkisstjórninni stóð auðveld leið til boða ef hún vill auka peninga til heilbrigðismála – eins og vissulega er þörf á.

Mjög einföld og góð leið, sem hefði ekki kostað nokkurn mann nokkrar raunverulegar þjáningar.

Hún gat hætt við að lækka gjöldin á sægreifana.

Þeir hefðu varla tekið eftir því, svo mjög moka þeir inn peningum þessi misserin.

Og hún gat framlengt auðlegðarskattinn.

En nei, hún ætlar ekki að gera það.

Auðkýfingarnir tveir sem stýra ríkisstjórninni hafa fundið heppilegri leið til að afla heilbrigðiskerfinu fjár.

Venjulegt barnafólk í þessu landi.

Og hinir örsnauðu í útlöndum.

Sjá hérna – nú á að lækka barnabætur og skerða þróunaraðstoð verulega.

Þið fyrirgefið, gott fólk, óbreyttir flokksmenn Sjálfstæðisflokksins og Framsóknarflokksins … en finnst ykkur þetta hægt?

Finnst ykkur ganga að Bjarni Benediktsson og Sigmundur Davíð fái að hlaða undir sægreifa og auðkýfinga en skerða hag barnafjölskyldna og svipta okkar snauðustu bræður og systur í útlöndum þeirri hjálp sem við ætluðum að veita – og var svo sannarlega engin ofrausn?

Finnst ykkur þetta í alvöru hægt?

Það er sagt að hver þjóð fái þau stjórnvöld sem hún á skilið.

En ég neita að trúa því að við eigum þetta skilið.

Kynning á aðgerðum ríkisstjórnarinnar tókst að ýmsu vel þótt mér sýnist nú aðgerðirnar sjálfar sæta vaxandi gagnrýni.

Látum það liggja milli hluta: Það var altént ekki öðru að búast en Framsóknarflokkurinn myndi njóta þess í nýrri skoðanakönnun hve vel þessi kynning þótti lánast, sjá hér.

Merkilegra er samt að sjá Sjálfstæðisflokkinn í 23 prósentum.

Flokkurinn hefur siglt furðu lygnan sjó í ríkisstjórnarsamstarfinu. Hann byrjaði á því að gefa sægreifum fullt af pening, en hefur síðan tekist að halda sig mikið til hlés.

En 23 prósent í skoðanakönnun við þessar hagstæðu aðstæður hljóta því að vera mikið áfall í Valhöll.

Og þessi niðurstaða sýnir altént eitt, sem ekki fer milli mála.

Að Sjálfstæðisflokkurinn hefur nú ekkert umboð til að gangast fyrir meiriháttar breytingum á íslensku samfélagi.

Hvorki hvað varðar Ríkisútvarpið né nokkuð annað.

Heyrðu Hannes.

Ég var að lesa grein eftir þig á Pressunni. Ef einhver ætlar að lesa þetta opna bréf til enda, þá mæli ég með að viðkomandi lesi hana fyrst. Hún er hér.

Um þetta vil ég segja eftirfarandi:

Í fyrsta lagi þykir mér undarlega ósmekklegt af þér að vera búinn að skrá svona nákvæmlega hjá þér alla sem hafa lækað skoðun sem þér fellur ekki, jafnvel þótt sú skoðun snúist reyndar um sjálfan þig.

Að halda skrár yfir þá sem læka eitthvað á Facebook … æ, viljum við nokkuð svoleiðis?

Þetta er alla vega eitthvað sem ég hefði fremur trúað upp á Sigmund Davíð eða Barack Obama en virðulegan fræðimann við Háskóla Íslands.

En nóg um það.

Varðandi það hvort menn hafi orðið hissa og hneykslaðir á því að þú skyldir vera í útvarpinu að tala um Kennedy forseta, þá tek ég fram að ég er ekki búinn að lesa þau komment sem þú vísar til og gerð voru við hina upprunalegu færslu Jóns Þórissonar.

Hafi einhver haft uppi dónaskap um þig, þá er það að sjálfsögðu dónaskapur hinn versti.

En undrunina skil ég vel, og hana verður þú að sætta þig við.

Undanfarna áratugi hef ég vissulega heyrt í þér í fjölmiðlum oftar en tölu verður á komið, en þú hefur nefnilega nær eingöngu verið að tala um þrjú viðfangsefni.

Alheimskommúnismann, Davíð Oddsson og Margréti Thatcher.

Auðvitað er ég að gera að gamni mínu og auðvitað er þetta einföldun.

(Undir „Margréti Thatcher“ les til dæmis „Friedrich Hayek, Milton Friedmann, kvótakerfið“.)

En þess vegna var það í meira lagi óvenjulegt að þú skyldir allt í einu mættur í útvarpið að tala um John F. Kennedy.

Og mannkynið er nú þannig gert að það hefur gjarnan orð á því sem er óvenjulegt.

Verðum við ekki að leyfa fólki það?

Og ætli það sé ekki jafn góð skýring á því að þetta Spegilsviðtal skyldi vekja eftirtekt og meint yfirvofandi píslarvætti þitt af hendi vondra vinstri manna?

Held þú ættir alla vega ekki að stökkva beina leið upp á krossinn.

Enda er hann upptekinn eins og alkunna er.

Ég var að búa til bók, Háski í hafi heitir hún, og safn frásagna um sjóslys á Íslandi á árunum 1901-1906.

Því miður er af nógu af taka.

Þarna eru margar afar dramatískar frásagnir, svo ekki sé nú fastar að orði kveðið. Á þessum tíma voru slysavarnir á Íslandi varla til, og tugir manna létu lífið við strendur landsins á hverju einasta ári og oft alveg að óþörfu.

Þarna er farið yfir samskonar efni og gert var í bókaflokknum Þrautgóðir á raunastund sem kom út fyrir nokkrum áratugum og lesinn var upp til agna.

Þetta er bók handa alþýðu manna, og mér finnst nauðsynlegt að Íslendingar þekki þennan hluta sögu sinnar.

Ég vona að sem flestir hafi gaman af, þótt orðið „gaman“ sé kannski ekki rétta orðið yfir sumar þær frásagnir sem þarna er að finna.

Gunnar Karlsson gerði þessa frábæru kápumynd sem sýnir aðdragandanum að einu hörmulegasta slysinu sem frá er sagt þegar meira en 20 manns og 15 kindur tróðust um borð í einn árabát sem lagði upp undan Eyjafjöllum og stefndi til Vestmannaeyja.

Enginn um borð kunni að synda.

Hvað á að kalla svona glannaskap annað en glæp? En ekki varð þetta til að koma slysavarnarmálum af stað.

En sem betur fer er líka að finna í bókinni gleðilega frásagnir af björgunarafrekum og næstum ótrúlegum hetjudáðum.

Háski í hafi fæst í öllum bókabúðum á landinu!

Jú, það var svolítið leiðinlegt að fótboltalandsliðið skyldi ekki ná að sýna sinn allra besta leik í úrslitaleiknum gegn Króatíu í gær.

Það hefði verið gaman að liðið hefði náð að veita Króötum meiri keppni. Króatar eiga fínt fótboltaliðið, sem yfirleitt spilar mjög skemmtilega og fjörlega, en okkar menn gerðu þeim þetta aðeins of auðvelt.

En að sama skapi hefðu vonbrigðin þá líklega verið lítt bærileg – ef úrslit leiksins hefðu verið í óvissu fram á síðustu sekúndu.

Svo við tökum þessu, og ég hlýt að nota tækifærið og þakka fyrir skemmtunina síðustu misserin.

Það hefur verið frábærlega skemmtilegt að fylgjast með þessum strákum. Úrslit hafa oft verið góð, en skemmtilegast af öllu hefur verið hvað liðið hefur langoftast spilað vel, og já, gáfulega!

Og það er til dæmis ljómandi nýlunda að eiga allt í einu svona fínt sóknarlið.

Þótt við höfum vissulega stundum áður átt furðu góða sóknarmenn, þá er þetta í fyrsta sinn sem sóknin í heild er sterkasti þáttur liðsins.

Liðið er ekki fullkomið ennþá. Það vantar ennþá að sumir þessara stráka veki í sér eyjólfinn.

En þegar það gerist, þá þarf engu að kvíða.

Flestir í liðinu eru enn kornungir og verða ekki upp á sitt besta fyrr en eftir fjögur fimm ár.

Ef liðið ber gæfu til þess að halda áfram að spila vel, þá verður gaman að fylgjast með.

Ég verð alla vega í stúkunni sem fyrr.

Og ekki má minna vera en þakka Eiði Smára Guðjohnsen fyrir hlutdeild hans.

Eiður var óheppinn að því leyti að einmitt á hans allra bestu árum, þá var svolítið millibilsástand hjá landsliðinu.

Hann var þá stundum slíkur yfirburðamaður á vellinum að það var næstum vandræðalegt.

Fegurstu stundir Eiðs á fótboltavellinum eru óneitanlega með Chelsea og Barcelona.

Þjóðarstolt er vandmeðfarið fyrirbæri, en … já, það var einkennilega fallegt að fylgjast með þegar okkar maður spilaði sem jafningi með Xavi, Iniesta og hinum unga Messi.

En með landsliðinu átti hann líka margar ógleymanlegar stundir.

Sú síðasta var í leiknum á Laugardalsvelli á föstudaginn – sendingin inn á Alfreð Finnbogason í blábyrjun seinni hálfleiks.

Sú hefði átt að gefa mark.

En það fór ekki svo, og nú kveðst Eiður vera hættur.

Þá þakkar maður fyrir skemmtunina öll þessi ár, og vonar að Eiði farnist ævinlega vel í hverju sem hann tekur sér fyrir hendur.